ชั้นประโยค ป.ธ.๓

	๔. ลกุณฺฏกภทฺทิยตฺเถรวตฺถุ. (๒๑๖)

	"มาตรํ ปิตรํ หนฺตฺวาติ อิมํ ธมฺมเทสนํ สตฺถา เชตวเน
วิหรนฺโต ลกุณฺฏกภทฺทิยตฺเถรํ อารพฺภ กเถสิ.

	เอกทิวสํ หิ สมฺพหุลา อาคนฺตุกา ภิกฺขู สตฺถารํ ทิวาฏฺาเน
นิสินฺนํ อุปสงฺกมิตฺวา วนฺทิตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทึสุ. ตสฺมึ ขเณ ลกุณฺฏกภทฺทิยตฺเถโร ภควโต อวิทูเร อติกฺกมติ. สตฺถา เตสํ ภิกฺขูนํ จิตฺตวารํ ตฺวา "ปสฺสถ ภิกฺขเว, อยํ ภิกฺขุ มาตาปิตโร หนิตฺวา นิทฺทุกฺโข หุตฺวา ยาตี ติ วตฺวา, เตหิ [ภิกฺขูหิ] "กึ นุ โข สตฺถา วทตี ติ อญฺมญฺํ มุขานิ โอโลเกตฺวา สํสยํ ปกฺขนฺเตหิ "กึ นาเม ตํ วทถาติ วุตฺเต, เตสํ ธมฺมํ เทเสนฺโต อิมํ คาถม าห
	"มาตรํ ปิตรํ หนฺตฺวา ราชาโน เทฺว จ ขตฺติเย รฏฺํ สานุจรํ หนฺตฺวา อนีโฆ ยาติ พฺราหฺมโณ ติ.
	ตตฺถ "สานุจรนฺติ: อายสาธเกน อายุตฺตเกน สหิตํ, เอตฺถ
หิ "ตณฺหา ชเนติ ปุริสนฺ ติ วจนโต ตีสุ ภเวสุ สตฺตานํ ชนนโต ตณฺหา มาตา นาม. "อหํ อสุกสฺส นาม รญฺโ วา ราชมหามตฺตสฺส วา ปุตฺโต ติ ปิตรํ นิสฺสาย อสฺมิมานสฺส อุปฺปชฺชนโต อสฺมิมาโน ปิตา นาม. โลโก วิย ราชานํ ยสฺมา สพฺพานิ ทิฏฺิคตานิ เทฺว สสฺสตุจฺเฉททิฏฺิโย ภชนฺติ; ตสฺมา สสฺสตุจฺเฉททิฏฺิโย เทฺว ขตฺติยราชาโน นาม. ทฺวาทสายตนานิ วิตฺถตตฺเถน รฏฺสทิสตฺตา รฏฺํ นาม. อายสาธโก อายุตฺตกปุริโส วิย ตํ นิสฺสิโต นนฺทิราโค อนุจโร นาม. อนีโฆติ: นิทฺทุกฺโข. พฺราหฺมโณติ: ขีณาสโว. เอเตสํ ตณฺหาทีนํ อรหตฺตมคฺคญฺาณาสินา หตตฺตา ขีณาสโว. นิทฺทุกฺโข หุตฺวา ยาตี ติ อยเม ตฺถ อตฺโถ.

	เทสนาวสาเน เต ภิกฺขู อรหตฺเต ปติฏฺหึสุ.

	ทุติยคาถายปิ วตฺถุ ปุริมสทิสเมว. ตทาปิ สตฺถา
ลกุณฺฏกภทฺทิยตฺเถรเมว อารพฺภ เตสํ ธมฺมํ เทเสนฺโต อิมํ คาถม าห
	"มาตรํ ปิตรํ หนฺตฺวา ราชาโน เทฺว จ โสตฺถิเย เวยฺยคฺฆปญฺจมํ หนฺตฺวา อนีโฆ ยาติ พฺราหฺมโณ ติ.
	ตตฺถ "เทฺว จ โสตฺถิเยติ: เทฺว จ พฺราหฺมเณ. อิมิสฺสา
หิ คาถาย สตฺถา อตฺตโน ธมฺมิสฺสรตาย จ เทสนาวิธิกุสลตาย จ สสฺสตุจฺเฉททิฏฺิโย เทฺว พฺราหฺมณราชาโน กตฺวา กเถสิ. เวยฺยคฺฆปญฺจมนฺ ติ เอตฺถ พฺยคฺฆานุจริโต สปฺปฏิภโย ทุปฺปฏิปนฺโน มคฺโค เวยฺยคฺโฆ นาม, วิจิกิจฺฉานีวรณํปิ เตน สทิสตาย เวยฺยคฺฆํ นาม, ตํ ปญฺจมํ อสฺส าติ นีวรณปญฺจกํ เวยฺยคฺฆปญฺจมํ นาม. อิทญฺจ เวยฺยคฺฆปญฺจมํ อรหตฺตมคฺคญฺาณาสินา นิสฺเสสํ หนฺตฺวา อนีโฆ ยาติ พฺราหฺมโณ ติ อยเม ตฺถ อตฺโถ. เสสํ ปุริมสทิสเมว าติ.
ลกุณฺฏกภทฺทิยตฺเถรวตฺถุ.
************