ชั้นประโยค ป.ธ.๓

	๔. สูกรเปตวตฺถุ. (๒๐๖)

	"วาจานุรกฺขีติ อิมํ ธมฺมเทสนํ สตฺถา เวฬุวเน วิหรนฺโต
สูกรเปตํ อารพฺภ กเถสิ.

	เอกสฺมึ หิ ๑ ทิวเส มหาโมคฺคลฺลานตฺเถโร ลกฺขณตฺเถเรน
สทฺธึ คิชฺฌกูฏา โอโรหนฺโต เอกสฺมึ ปเทเส สิตํ กตฺวา "โก นุ โข อาวุโส เหตุ สิตสฺส ปาตุกมฺมาย าติ ๒ ลกฺขณตฺเถเรน ปุฏฺโ "อกาโล อาวุโส อิมสฺส ปญฺหสฺส, สตฺถุ สนฺติเก มํ ปุจฺเฉยฺยาสี ติ วตฺวา ลกฺขณตฺเถเรน สทฺธึเยว ราชคเห ปิณฺฑาย จริตฺวา ปิณฺฑปาตปฏิกฺกนฺโต เวฬุวนํ คนฺตฺวา ๓ สตฺถารํ วนฺทิตฺวา นิสีทิ. อถ นํ ลกฺขณตฺเถโร ตม ตฺถํ ปุจฺฉิ. โส อาห "อาวุโส อหํ เอกํ เปตํ อทฺทสํ, ตสฺส ติคาวุตปฺปมาณํ สรีรํ, ตํ มนุสฺสสรีรสทิสํ, สีสํ ปน สูกรสฺส วิย, ตสฺส มุเข นงฺคุฏฺํ ชาตํ, ตโต ปุฬวา ปคฺฆรนฺติ; สฺว าหํ `น เม เอวรูโป สตฺโต ทิฏฺปุพฺโพ ติ ตํ ทิสฺวา สิตํ ปาตฺว ากาสินฺ ติ. สตฺถา "จกฺขุภูตา วต ภิกฺขเว มม สาวกา วิหรนฺตี ติ วตฺวา "อหมฺเป ตํ สตฺตํ โพธิมณฺเฑเยว อทฺทสํ, `เย ปน เม น สทฺทเหยฺยุ, เตสํ อหิตาย อสฺส าติ ปเรสํ อนุกมฺปาย น กเถสึ, อิทานิ [๔] โมคฺคลฺลานํ สกฺขึ ลภิตฺวา กเถมิ, สจฺจํ ภิกฺขเว โมคฺคลฺลาโน อาห าติ. ตํ สุตฺวา ภิกฺขู สตฺถารํ ปุจฺฉึสุ "กึ ปน ภนฺเต ตสฺส ปุพฺพกมฺมนฺ ติ. สตฺถา "เตนหิ ภิกฺขเว สุณาถ าติ อตีตํ อาหริตฺวา ตสฺส ปุพฺพกมฺมํ กเถสิ:
	กสฺสปพุทฺธกาเล กิเร กสฺมึ คามกาวาเส เทฺว เถรา สมคฺควาสํ
วสึสุ. เตสุ เอโก สฏฺิวสฺโส, เอโก เอกูนสฏฺิวสฺโส. โส อิตรสฺส ปตฺตจีวรม าทาย วิจริ, สามเณโร วิย สพฺพํ วตฺตปฏิวตฺตํ อกาสิ. เตสํ เอกมาตุกุจฺฉิยํ วุตฺถภาตีนํ ๕ วิย สมคฺควาสํ วสนฺตานํ วสนฏฺานํ เอโก ธมฺมกถิโก อาคมิ. ตทา จ ธมฺมสฺสวนทิวโส โหติ. เถรา ตํ สงฺคณฺหิตฺวา "ธมฺมกถํ โน กเถหิ สปฺปุริส าติ อาหํสุ. โส ธมฺมกถํ กเถสิ. เถรา "ธมฺมกถิโก โน ลทฺโธ ติ ตุฏฺจิตฺตา ปุนทิวเส ตม าทาย ธุรคามํ ปิณฺฑาย ปวิสิตฺวา ตตฺถ กตภตฺตกิจฺจา "อาวุโส หิยฺโย ิตฏฺานโต ๖ โถกํ ธมฺมกถํ กเถหี ติ มนุสฺสานํ ธมฺมํ กถาเปสุ. มนุสฺสา ธมฺมกถํ สุตฺวา ปุนทิวสตฺถายปิ นิมนฺตยึสุ. เอวํ สมนฺตา ภิกฺขาจารคาเมสุ เทฺว เทฺว ทิวเส ตม าทาย ปิณฺฑาย จรึสุ. ธมฺมกถิโก จินฺเตสิ "อิเม เทฺว อติมุทุกา, มยา อุโภเป เต ปลาเปตฺวา อิมสฺมึ วิหาเร วสิตุ วฏฺฏตี ติ. โส สายํ เถรุปฏฺานํ คนฺตฺวา ภิกฺขูนํ ๗ อุฏฺาย คตกาเล นิวตฺติตฺวา มหาเถรํ อุปสงฺกมิตฺวา "ภนฺเต กิญฺจิ วตฺตพฺพํ อตฺถี ติ วตฺวา, "กเถหิ อาวุโส ติ วุตฺเต, โถกํ จินฺเตตฺวา "ภนฺเต กถา นาม มหาสาวชฺชา ติ วตฺวา อกเถตฺวาว ปกฺกามิ. อนุเถรสฺสาปิ สนฺติกํ คนฺตฺวา ตเถว อกาสิ. โส ทุติยทิวเส ตเถว กตฺวา, ตติยทิวเส เตสํ อติวิย โกตุหเล อุปฺปนฺเน, มหาเถรํ อุปสงฺกมิตฺวา "ภนฺเต กิญฺจิ วตฺตพฺพํ อตฺถิ, ตุมฺหากํ ปน สนฺติเก วตฺตุ น วิสหามี ติ วตฺวา, เถเรน "โหตุ อาวุโส, กเถหี ติ นิปฺปีฬิโต อาห "กึ ปน ภนฺเต อนุเถโร ตุมฺเหหิ สทฺธึ วิสภาโค ติ. "สปฺปุริส กึ นาเม ตํ กเถสิ, มยํ เอกมาตุกุจฺฉิยํ วุตฺถปุตฺตา วิย, อมฺเหสุ เอเกน ลทฺธํ อิตเรนาปิ ลทฺธเมว โหติ, มยา เอตสฺส เอตฺตกํ กาลํ อคุโณ ทิฏฺปุพฺโพ นตฺถี ติ. "เอวํ ภนฺเต ติ. "อาม อาวุโส ติ. "ภนฺเต มํ อนุเถโร เอวมาห `สปฺปุริส ตฺวํ กุลปุตฺโต, `อยํ มหาเถโร ลชฺชี เปสโล ติ เอเตน สทฺธึ สมฺโภคํ กโรนฺโต อุปปริกฺขิตฺวา กเรยฺยาสี ติ, เอวเม ส มํ อาคตทิวสโต ปฏฺาย วเทตี ติ. มหาเถโร ตํ สุตฺวาว กุทฺธมานโส ทณฺฑาภิหตํ กุลาลภาชนํ วิย ภิชฺชิ. อิตโรปิ อุฏฺาย อนุเถรสฺส สนฺติกํ คนฺตฺวา ตเถว อโวจ. โสปิ ตเถว ภิชฺชิ. เตสุ กิญฺจาปิ เอตฺตกํ กาลํ เอโกปิ วิสุ ปิณฺฑาย ปวิฏฺปุพฺโพ นาม นตฺถิ, ปุนทิวเส ปน วิสุ ปิณฺฑาย ปวิสิตฺวา, อนุเถโร ปุเรตรํ อาคนฺตฺวา อุปฏฺานสาลายํ อฏฺาสิ, มหาเถโร ปจฺฉา อคมาสิ. ๘ ตํ ทิสฺวา อนุเถโร จินฺเตสิ "กึ นุ โข อิมสฺส ปตฺตจีวรํ ปฏิคฺคเหตพฺพํ อุทาหุ โนติ. โส "น ทานิ ปฏิคฺคเหสฺสามี ติ จินฺเตตฺวาปิ "โหตุ, น มยา เอวรูปํ กตปุพฺพํ, มยา อตฺตโน วตฺตํ หาเปตุ น วฏฺฏตี ติ จิตฺตํ มุทุกํ กตฺวา เถรํ อุปสงฺกมิตฺวา "ภนฺเต ปตฺตจีวรํ เทถ าติ อาห. อิตโร "คจฺฉ ทุพฺพินีต, น ตฺวํ มม ปตฺตจีวรํ ปฏิคฺคเหตุ ยุตฺตรูโป ติ อจฺฉรํ ปหริตฺวา, เตน "อาม ภนฺเต, อหํปิ `ตุมฺหากํ ปตฺตจีวรํ น ปฏิคฺคเหสฺสามี ติ จินฺเตสินฺ ติ วุตฺเต, "อาวุโส นวก กึ ตฺวํ จินฺเตสิ `มม อิมสฺมึ วิหาเร โกจิ สงฺโค อตฺถี ติ อาห. อิตโรปิ "ตุมฺเห ปน ภนฺเต กิเมวํ มญฺถ `มม อิมสฺมึ วิหาเร โกจิ สงฺโค อตฺถี ติ, เอโส โว วิหาโร ติ วตฺวา ปตฺตจีวรม าทาย นิกฺขมิ. อิตโรปิ นิกฺขมิ. เต เอกมคฺเคนาปิ อคนฺตฺวา, เอโก ปจฺฉิมทฺวาเรน มคฺคํ คณฺหิ, เอโก ปุรตฺถิมทฺวาเรน. ธมฺมกถิโก "ภนฺเต มา เอวํ กโรถ, มา เอวํ กโรถ าติ วตฺวา "ติฏฺาวุโส ติ วุตฺเต, นิวตฺติ. โส ปุนทิวเส ธุรคามํ ปวิฏฺโ, มนุสฺเสหิ "ภนฺเต ภทนฺตา กุหินฺ ติ วุตฺเต, "อาวุโส มา ปุจฺฉถ, ตุมฺหากํ กุลุปกา หิยฺโย กลหํ กตฺวา นิกฺขมึสุ, อหํ ยาจนฺโตปิ นิวตฺเตตุ นาสกฺขินฺ ติ อาห. เตสุ พาลา ตุณฺหี อเหสุ, ปณฺฑิตา ปน "อมฺเหหิ เอตฺตกํ กาลํ ภทนฺตานํ กิญฺจิ ขลิตํ นาม น ทิฏฺปุพฺพํ, เตสํ ภยํ อุปฺปชฺชมานํ อิมํ นิสฺสาย อุปฺปนฺนํ ภวิสฺสตี ติ โทมนสฺสปฺปตฺตา อเหสุ. เตปิ เถรา คตฏฺาเน จิตฺตสุขํ นาม น ลภึสุ. มหาเถโร จินฺเตสิ "อโห นวกสฺส ภิกฺขุโน ภาริยํ กมฺมํ กตํ, มุหุตฺตํ ทิฏฺํ นาม อาคนฺตุกภิกฺขุ อาห `มหาเถเรน สทฺธึ สมฺโภคํ มา อกาสี ติ. อิตโรปิ จินฺเตสิ "อโห มหาเถรสฺส ภาริยํ กมฺมํ กตํ, มุหุตฺตํ ทิฏฺํ นาม อาคนฺตุกภิกฺขุ อาห `อิมินา สทฺธึ สมฺโภคํ มา อกาสี ติ. เตสํ เนว สชฺฌาโย น มนสิกาโร อโหสิ. เต วสฺสสตจฺจเยน ปจฺฉิมทิสาย เอกํ วิหารํ อคมํสุ. เตสํ เอกเมว เสนาสนํ ปาปุณิ. มหาเถเร ปวิสิตฺวา มญฺจเก นิสินฺเน, อิตโรปิ ปาวิสิ. มหาเถโร ตํ ทิสฺวาว สญฺชานิตฺวา อสฺสูนิ สนฺธาเรตุ นาสกฺขิ. อิตโรปิ มหาเถรํ สญฺชานิตฺวา อสฺสุปุณฺเณหิ เนตฺเตหิ "กเถมิ นุ โข มา กเถมี ติ จินฺเตตฺวา "น ตํ สทฺเธยฺยรูปนฺ ติ เถรํ วนฺทิตฺวา อาห "ภนฺเต อหํ เอตฺตกํ กาลํ ตุมฺหากํ ปตฺตจีวรํ คเหตฺวา วิจรึ, อปิ นุ เม กายทฺวาราทีสุ ตุมฺเหหิ กิญฺจิ อสารุปฺปํ ทิฏฺปุพฺพนฺ ติ. "น ทิฏฺปุพฺพํ อาวุโส ติ. "อถ กสฺมา ธมฺมกถิกํ อโวจุตฺถ `มา เอเตน สทฺธึ สมฺโภคํ อกาสี ติ. "น าหํ อาวุโส เอวํ กเถมิ, ตยา กิร มม อนฺตเร เอวํ วุตฺตนฺ ติ. "อหํปิ ภนฺเต น วทามีติ. เต ตสฺมึ ขเณ "เตน อมฺเห ภินฺทิตุกาเมน เอวํ วุตฺตํ ภวิสฺสตี ติ ตฺวา อญฺมญฺํ อจฺจยํ เทสยึสุ. เต วสฺสสตํ จิตฺตสฺสาทํ อลภนฺตา ตํ ทิวสํ สมคฺคา หุตฺวา "อายาม, ตํ ตโต วิหารา นิกฺกฑฺฒิสฺสาม าติ ปกฺกมิตฺวา อนุปุพฺเพน ตํ วิหารํ อคมํสุ. ธมฺมกถิโกปิ เถเร ทิสฺวา ปตฺตจีวรํ ปฏิคฺคเหตุ อุปคญฺฉิ. เถรา "น ตฺวํ อิมสฺมึ วิหาเร วสิตุ ยุตฺตรูโป ติ อจฺฉรํ ปหรึสุ. โส สณฺาตุ อสกฺโกนฺโต ตาวเทว นิกฺขมิตฺวา ปลายิ. อถ นํ วีสติ วสฺส สหสฺสานิ กโต สมณธมฺโม สนฺธาเรตุ นาสกฺขิ. ตโต จวิตฺวา อวีจิมฺหิ นิพฺพตฺโต เอกํ พุทฺธนฺตรํ ปจิตฺวา อิทานิ คิชฺฌกูเฏ วุตฺตปฺปกาเรน อตฺตภาเวน ทุกฺขํ อนุโภติ.
	สตฺถา อิทํ ตสฺส ปุพฺพกมฺมํ อาหริตฺวา "ภิกฺขเว ภิกฺขุนา
นาม กายาทีหิ อุปสนฺตรูเปน ภวิตพฺพนฺ ติ วตฺวา อิมํ คาถม าห
	"วาจานุรกฺขี มนสา สุสํวุโต กาเยน จ อกุสลํ น กยิรา เอเต ตโย กมฺมปเถ วิโสธเย อาราธเย มคฺคมิ สิปฺปเวทิตนฺ ติ.
	ตสฺส ตฺโถ "จตุนฺนํ วจีทุจฺจริตานํ วชฺชเนน วาจานุรกฺขี,
อภิชฺฌาทีนํ อนุปฺปาทเนน มนสา สุฏฺฐุ สํวุโต, ปาณาติปาตาทโย ปชหนฺโต กาเยน จ อกุสลํ น กยิรา, เอวํ ๙ เอเต ตโย กมฺมปเถ วิโสธเย; เอวํ วิโสเธนฺโต หิ สีลกฺขนฺธาทีนํ เอสเกหิ พุทฺธาทีหิ อิสีหิ ปเวทิตํ อฏฺงฺคิกํ มคฺคํ อาราเธยฺย าติ.

	เทสนาวสาเน พหู โสตาปตฺติผลาทีนิ ปาปุณึสู ติ.
สูกรเปตวตฺถุ.
************
๑. สี. โส กิร เอกทิวสํ. ๒. สี. ยุ. ปาตุกมฺเม. ๓. สี. ยุ. อาคนฺตฺวา ๔. สี. ยุ. เอตฺถนฺตเร `เมติ อตฺถิ. ๕. ม. สี. ยุ. วุตฺถภาตูนํ. ๖. ม. กถิตฏฺานโต ว. ๗. "ตตฺถ เทฺวเยว เถรา วสึสูติ ปุพฺเพ ทสฺสิตํ วิย อโหสิ. ๘. อาคจฺฉีติ ยุตฺตตรํ. ๙. สี. ยุ. "เอวนฺติ นตฺถิ.