วิริยวรรค คือ หมวดความเพียร
๔๑๑.
กาลาคตญฺจ น หาเปติ อตฺถํ
.
คนขยัน ย่อมไม่พร่าประโยชน์ซึ่งถึงตามกาล.
ขุ. ชา. ฉกฺก. ๒๗/๑๙๕.
๔๑๒.
วิริเยน ทุกฺขมจฺเจติ
.
คนล่วงทุกข์ได้เพราะความเพียร.
ขุ. สุ. ๒๕/๓๖๑.
๔๑๓.
ปฏิรูปการี ธุรวา
อุฏฺาตา วินฺทเต ธนํ
.
คนมีธุระหมั่นทำการงานให้เหมาะเจาะ ย่อมหาทรัพย์ได้.
สํ. ส. ๑๕/๓๑๖. ขุ. สุ. ๒๕/๓๖๑.
๔๑๔.
อกิลาสุ วินฺเท หทยสฺส สนฺตึ
.
คนไม่เกียจคร้าน พึงได้ความสงบใจ.
ขุ. ชา. เอก. ๒๗/๑.
๔๑๕.
น นิพฺพินฺทิยการิสฺส
สมฺมทตฺโถ วิปจฺจติ
.
ประโยชน์ย่อมไม่สำเร็จโดยชอบแก่ผู้ทำโดยเบื่อหน่าย.
ขุ. ชา. จตฺตาฬีส. ๒๗/๕๓๓.
๔๑๖.
อนิพฺพินฺทิยการิสฺส
สมฺมทตฺโถ วิปจฺจติ
.
ประโยชน์ย่อมสำเร็จโดยชอบแก่ผู้ทำโดยไม่เบื่อหน่าย.
ขุ. ชา. จตฺตาฬีส. ๒๗/๕๓๓.
๔๑๗.
อถ ปจฺฉา กุรุเต โยคํ
กิจฺเจ อาวาสุ สีทติ
.
ถ้าทำความเพียรในกิจการล้าหลัง จะจมอยู่ในวิบัติ.
ขุ. ชา. วีส. ๒๗/๔๓๔.
๔๑๘.
หิยฺโยติ หิยฺยติ โปโส
ปเรติ ปริหายติ
.
คนที่ผัดวันว่าพรุ่งนี้ ย่อมเสื่อม ยิ่งว่ามะรืนนี้ ก็ยิ่งเสื่อม.
ขุ. ชา. วีส. ๒๗/๔๖๖.
๔๑๙.
อชฺเชว กิจฺจมาตปฺปํ
.
ควรรีบทำความเพียรในวันนี้.
ม. อุป. ๑๔/๓๔๘. ขุ. ชา. มหา. ๒๘/๑๖๕.
๔๒๐.
วายเมเถว ปุริโส
ยาว อตฺถสฺส นิปฺปทา
.
บุรุษพึงพยายามไปกว่าจะสำเร็จประโยชน์.
สํ. ส. ๑๕/๓๓๐.
๔๒๑.
กเรยฺย โยคฺคํ ธุวมปฺปมตฺโต
.
ผู้ไม่ประมาท ควรทำความเพียรให้แน่วแน่.
นัย-ขุ. ชา. ทุก. ๒๗/๗๘.
๔๒๒.
ยถา ยถา ยตฺถ ลเภถ อตฺถํ
ตถา ตถา ตตฺถ ปรกฺกเมยฺย
.
พึงได้ประโยชน์ในที่ใด ด้วยประการใดๆ ควรบากบั่นในที่นั้น
ด้วยประการนั้น ๆ.
องฺ. ปญฺจก. ๒๒/๗๐. ขุ. ชา. ปญฺจก. ๒๗/๑๘๐.
พุทธศาสนสุภาษิต
๑๘. หมวดมฤตยู
๑๙. หมวดมิตร
๒๐. หมวดขอ
๒๑. หมวดพระราชา
๒๒. หมวดวาจา
๒๓. หมวดความเพียร
๒๔. หมวดเวร
๒๕. หมวดความสัตย์
๒๖. หมวดสติ
๒๗. หมวดศรัทธา
๒๘. หมวดสันโดษ
๒๙. หมวดสมณะ
๓๐. หมวดสามัคคี
๓๑. หมวดศีล
๓๒. หมวดสุข
๓๓. หมวดคบหา
๓๔. นามคัมภีร์
๑. หมวดตน
๒. หมวดไม่ประมาท
๓. หมวดกรรม
๔. หมวดกิเลส
๕. หมวดโกรธ
๖. หมวดอดทน
๗. หมวดจิต
๘. หมวดชนะ
๙. หมวดทาน
๑๐. หมวดทุกข์
๑๑. หมวดธรรม
๑๒. หมวดเบ็ดเตล็ด
๑๓. หมวดปัญญา
๑๔. หมวดประมาท
๑๕. หมวดบาป
๑๖. หมวดบุคคล
๑๗. หมวดบุญ