ปัญญาวรรค คือ หมวดปัญญา่
๒๔๗.
นตฺถิ ปญฺาสมา อาภา
.
แสงสว่างเสมอด้วยปัญญา ไม่มี.
สํ. ส. ๑๕/๙.
๒๔๘.
ปญฺา โลกสฺมิ ปชฺโชโต
.
ปัญญาเป็นแสงสว่างในโลก.
สํ. ส. ๑๕/๖๑.
๒๔๙.
โยคา เว ชายตี ภูริ
.
ปัญญาย่อมเกิดเพราะความประกอบ.
ขุ. ธ. ๒๕/๕๒.
๒๕๐.
อโยคา ภูริสงฺขโย
.
ความสิ้นปัญญาย่อมเกิดเพราะความไม่ประกอบ.
ขุ. ธ. ๒๕/๕๒.
๒๕๑.
สุโข ปญฺาปฏิลาโภ
.
ความได้ปัญญา ให้เกิดสุข.
ขุ. ธ. ๒๕/๕๙.
๒๕๒.
ปญฺา นรานํ รตนํ
.
ปัญญาเป็นรัตนะของนรชน.
สํ. ส. ๑๕/๕๐.
๒๕๓.
ปญฺาว ธเนน เสยฺโย
.
ปัญญาเทียวประเสริฐกว่าทรัพย์.
นัย- ม. ม. ๑๓/๔๑๓. นัย- ขุ. เถร. ๒๖/๓๗๙.
๒๕๔.
นตฺถิ ฌานํ อปญฺสฺส
.
ความพินิจไม่มีแก่คนไร้ปัญญา.
ขุ. ธ. ๒๕/๖๕.
๒๕๖.
ปญฺา นตฺถิ อฌายโต
.
ปัญญาไม่มีแก่ผู้ไม่พินิจ.
ขุ. ธ. ๒๕/๖๕.
๒๕๗.
ปญฺาย มคฺคํ อลโส น วินฺทติ
.
คนเกียจคร้านย่อมไม่พบทางด้วยปัญญา.
ขุ. ธ. ๒๕/๕๒.
๒๕๘.
สุสฺสูสํ ลภเต ปญฺํ
อปฺปมตฺโต วิจกฺขโณ
.
ผู้ไม่ประมาท พินิจพิจารณา ตั้งใจฟัง ย่อมได้ปัญญา.
สํ. ส. ๑๕/๓๑๖. ขุ. สุ. ๒๕/๓๖๑.
๒๕๙.
ปญฺายตฺถํ วิสฺสติ
.
คนย่อมเห็นเนื้อความด้วยปัญญา.
องฺ. สตฺตก. ๒๓/๓.
๒๖๐.
ปญฺาย ปริสุชฺฌติ
.
คนย่อมบริสุทธิ์ด้วยปัญญา.
ขุ. สุ. ๒๕/๓๖๑.
๒๖๑.
ปญฺา หิ เสฏฺา กุสลา วทนฺติ
.
คนฉลาดกล่าวว่าปัญญาแล ประเสริฐสุด.
ขุ. ชา. สตฺตก. ๒๗/๕๔๑.
๒๖๒.
ปญฺาชิวีชีวิตมาหุ เสฏฺํ
.
ปราชญ์กล่าวชีวิตของผู้เป็นอยู่ด้วยปัญญาว่าประเสริฐสุด.
สํ. ส. ๑๕/๕๘, ๓๑๕. ขุ. สุ. ๒๕/๓๖๐.
๒๖๓.
เอโกว เสยฺโย ปุริโส สปญฺโ
โย ภาสิตสฺส วิชานาติ อตฺถิ
.
ผู้มีปัญญารู้เนื้อความแห่งภาษิตคนเดียวเท่านั้น ประเสริฐกว่า.
ขุ. ชา. เอก. ๒๗/๓๒.
๒๖๔.
พหูนํ วต อตฺถาย
สปฺปญฺโ ฆรมาวสํ
.
ผู้มีปัญญาอยู่ครองเรือน เป็นไปเพื่อประโยชน์แก่คนมาก.
องฺ. อฏฺก. ๒๓/๒๔๙.
๒๖๕.
สากจฺฉาย ปญฺา เวทิตพฺพา
.
ปัญญาพึงรู้ได้ด้วยการสนทนา.
นัย. ขุ. อุ. ๒๕/๑๗๘.
๒๖๖.
ตถตฺตานํ นิเวเสยฺย
ยถา ภูริ ปวฑฺฒติ
.
ปัญญาย่อมเจริญด้วยประการใด ควรตั้งตนไว้ด้วยประการนั้น.
ขุ. ธ. ๒๕/๕๒.
๒๖๗.
ปญฺํ นปฺปมชฺเชยฺย
.
ไม่ควรประมาทปัญญา.
ม. อุป. ๑๔/๔๓๖.
พุทธศาสนสุภาษิต
๑. หมวดตน
๒. หมวดไม่ประมาท
๓. หมวดกรรม
๔. หมวดกิเลส
๕. หมวดโกรธ
๖. หมวดอดทน
๗. หมวดจิต
๘. หมวดชนะ
๙. หมวดทาน
๑๐. หมวดทุกข์
๑๑. หมวดธรรม
๑๒. หมวดเบ็ดเตล็ด
๑๓. หมวดปัญญา
๑๔. หมวดประมาท
๑๕. หมวดบาป
๑๖. หมวดบุคคล
๑๗. หมวดบุญ
๑๘. หมวดมฤตยู
๑๙. หมวดมิตร
๒๐. หมวดขอ
๒๑. หมวดพระราชา
๒๒. หมวดวาจา
๒๓. หมวดความเพียร
๒๔. หมวดเวร
๒๕. หมวดความสัตย์
๒๖. หมวดสติ
๒๗. หมวดศรัทธา
๒๘. หมวดสันโดษ
๒๙. หมวดสมณะ
๓๐. หมวดสามัคคี
๓๑. หมวดศีล
๓๒. หมวดสุข
๓๓. หมวดคบหา
๓๔. นามคัมภีร์