ชั้นประโยค ป.ธ.๓

	๗. ปญฺจสตทารกวตฺถุ. (๑๗๑)

	"สีลทสฺสนสมฺปนฺนนฺติ อิมํ ธมฺมเทสนํ สตฺถา เวฬุวเน
วิหรนฺโต อนฺตรามคฺเค ปญฺจสเต ทารเก อารพฺภ กเถสิ.

เอกทิวสํ หิ สตฺถา อสีติมหาเถเรหิ สทฺธึ ปญฺจสตภิกฺขุ- ปริวาโร ราชคหํ ปิณฺฑาย ปวิสนฺโต เอกสฺมึ ฉณทิวเส ปญฺจสเต ทารเก ปูวปจฺฉิโย อุกฺขิปาเปตฺวา ๑ นครา นิกฺขมฺม อุยฺยานํ คจฺฉนฺเต อทฺทส. เตปิ สตฺถารํ วนฺทิตฺวา ปกฺกมึสุ. เอกํ ภิกฺขุปิ "ปูวํ คณฺหถ าติ น วทึสุ. สตฺถา เตสํ คตกาเล ภิกฺขู อาห "ขาทิสฺสถ ภิกฺขเว ปูเว ติ. "กหํ ภนฺเต ปูวา ติ. "กึ น ปสฺสถ ทารเก ปูวปจฺฉิโย อุกฺขิปาเปตฺวา ๒ อติกฺกนฺเต ติ. "ภนฺเต เอวรูปา นาม ทารกา กสฺสจิ ปูวํ น เทนฺตี ติ. "ภิกฺขเว กิญฺจาปิ เอเต มํ วา ตุมฺเห วา ปูเวหิ น นิมนฺตยึสุ, ปูวสามิโก ปน ภิกฺขุ ปจฺฉโต อาคจฺฉติ, ปูเว ขาทิตฺวาว คนฺตุ วฏฺฏตี ติ. พุทฺธานํ หิ เอกปุคฺคเลปิ อิสฺสา วา ปโทโส วา นตฺถิ; ตสฺมา อิมํ วตฺวา ภิกฺขุสงฺฆํ อาทาย เอกสฺมึ รุกฺขมูเล ฉายาย นิสีทิ. ทารกา มหากสฺสปตฺเถรํ ปจฺฉโต อาคจฺฉนฺตํ ทิสฺวา อุปฺปนฺนสิเนหา ปีติเวเคน ปริปุณฺณสรีรา หุตฺวา ปจฺฉิโย โอตาเรตฺวา เถรํ ปญฺจปฺปติฏฺิเตน วนฺทิตฺวา ปูเว ปจฺฉีหิ สทฺธึเยว อุกฺขิปิตฺวา "คณฺหถ ภนฺเต ติ เถรํ วทึสุ. อถ เน เถโร อาห "เอส สตฺถา ภิกฺขุสงฺฆํ คเหตฺวา รุกฺขมูเล นิสินฺโน, ตุมฺเห เทยฺยธมฺมํ อาทาย คนฺตฺวา ภิกฺขุสงฺฆสฺส สํวิภาคํ กโรถ าติ. เต "สาธุ ภนฺเต ติ นิวตฺติตฺวา เถเรน สทฺธึเยว คนฺตฺวา ปูเว ทตฺวา โอโลกยมานา เอกมนฺเต ตฺวา ปริโภคาวสาเน อุทกํ อทํสุ. ภิกฺขู อุชฺฌายึสุ "ทารเกหิ มุโขโลกเนน ภิกฺขา ทินฺนา, สมฺมาสมฺพุทฺธํ วา มหาเถเร วา ปูเวหิ อปุจฺฉิตฺวา มหากสฺสปตฺเถรํ ทิสฺวา ปูเว ปจฺฉีหิ สทฺธึเยว อาทาย อาคมึสู ติ. สตฺถา เตสํ กถํ สุตฺวา "ภิกฺขเว มม ปุตฺเตน มหากสฺสเปน สทิโส ภิกฺขุ เทวมนุสฺสานํ ปิโย โหติ, ตสฺส จตุปฺปจฺจยปูชํ กโรนฺติเยว าติ วตฺวา อิมํ คาถม าห
	"สีลทสฺสนสมฺปนฺนํ ธมฺมฏฺํ สจฺจวาทินํ อตฺตโน กมฺมกุพฺพานํ ตํ ชโน กุรุเต ปิยนฺ ติ.
	ตตฺถ สีลทสฺสนสมฺปนฺนนฺติ: จตุปฺปาริสุทฺธิสีเลน เจว
มคฺคผลสมฺปยุตฺเตน จ สมฺมาทสฺสเนน สมฺปนฺนํ. ธมฺมฏฺนฺติ: นววิเธ โลกุตฺตรธมฺเม ิตํ, สจฺฉิกตโลกุตฺตรธมฺมนฺติ อตฺโถ. สจฺจวาทินนฺติ: จตุนฺนํ สจฺจานํ โสฬสหากาเรหิ สจฺฉิกตตฺตา สจฺจญฺาเณน สจฺจวาทินํ. อตฺตโน กมฺมกุพฺพานนฺติ: อตฺตโน กมฺมํ นาม ติสฺโส สิกฺขา, ตา ปูรยมานนฺ ติ อตฺโถ. ตํ ชโนติ: ตํ ปุคฺคลํ โลกิยมหาชโน ปิยํ กโรติ ทฏฺฐุกาโม วนฺทิตุกาโม จตุปฺปจฺจเยน ปูเชตุกาโม โหติเยว าติ อตฺโถ.

	เทสนาวสาเน สพฺเพปิ เต ทารกา โสตาปตฺติผเล ปติฏฺหึสู ติ.
ปญฺจสตทารกวตฺถุ.
************
๑-๒. "อุกฺขิปิตฺวาติ ปเทน ภวิตพฺพํ.