ชั้นประโยค ป.ธ.๓

	๒. สุทฺโธทนวตฺถุ. (๑๓๘)

	"อุตฺติฏฺเ นปฺปมชฺเชยฺยาติ อิมํ ธมฺมเทสนํ สตฺถา
นิโคฺรธาราเม วิหรนฺโต ปิตรํ อารพฺภ กเถสิ.

	เอกสฺมึ หิ สมเย สตฺถา ปมคมเนน กปิลวตฺถุปุรํ คนฺตฺวา
าตีหิ กตปฺปจฺจุคฺคมโน นิโคฺรธารามํ คนฺตฺวา าตีนํ มานํ ภินฺทนตฺถาย อากาเส รตนจงฺกมํ มาเปตฺวา ตตฺถ จงฺกมนฺโต ธมฺมํ เทเสสิ. าตโย ปสนฺนจิตฺตา สุทฺโธทนมหาราชํ อาทึ กตฺวา วนฺทึสุ. ตสฺมึ าติสมาคเม โปกฺขรวสฺสํ วสฺสิ. ตํ อารพฺภ มหาชเนน กถาย สมุฏฺาปิตาย "น ภิกฺขเว อิทาเนว, ปุพฺเพปิ มยฺหํ าติสมาคเม โปกฺขรวสฺสํ วสฺสิเยว าติ วตฺวา เวสฺสนฺตรชาตกํ ๑ กเถสิ. ธมฺมเทสนํ สุตฺวา ปกฺกมนฺเตสุ าตีสุ เอโกปิ สตฺถารํ น นิมนฺเตสิ. ราชาปิ "มยฺหํ ปุตฺโต มม เคหํ อนาคนฺตฺวา กหํ คมิสฺสตี ติ อนิมนฺเตตฺวาว อคมาสิ; คนฺตฺวา จ ปน เคเห วีสติยา ภิกฺขุสหสฺสานํ ยาคุอาทีนิ ปฏิยาทาเปตฺวา อาสนานิ ปญฺาเปสิ. ปุนทิวเส สตฺถา นครํ ปิณฺฑาย ปวิสนฺโต "กึ นุ โข อตีตพุทฺธา ปิตุ นครํ ปตฺวา อุชุกเมว าติกุลํ ปวิสึสุ อุทาหุ ปฏิปาฏิยา ปิณฺฑาย จรึสู ติ อาวชฺชนฺโต "ปฏิปาฏิยา จรึสู ติ ทิสฺวา ปมเคหโต ปฏฺาย ปิณฺฑาย จรนฺโต ปายาสิ. ราหุลมาตา ปาสาทตเล นิสินฺนาว ทิสฺวา ตํ ปวตฺตึ รญฺโ อาโรเจสิ. ราชา สาฏกํ สณฺเปนฺโต เวเคน นิกฺขมิตฺวา สตฺถารํ วนฺทิตฺวา อาห "ปุตฺต กสฺมา มํ นาเสสิ? อติวิย เม ปิณฺฑาย จรนฺเตน ลชฺชา อุปฺปาทิตา, อยุตฺตํ นาม เต กตํ, อิมสฺมึเยว นคเร สุวณฺณสิวิกาทีหิ จริตฺวา ปิณฺฑาย จริตุ วฏฺฏติ; กึ มํ ลชฺชาเปสี ติ. "น าหนฺ ตํ มหาราช ลชฺชาเปมิ, อตฺตโน ปน กุลวํสํ อนุวตฺตามี ติ. "กึ ปน ตาต ปิณฺฑาย จริตฺวา ชีวนํ มม วํโส ติ. "เน โส มหาราช ตว วํโส, มม ปเน โส วํโส; อเนกานิ หิ พุทฺธสหสฺสานิ ปิณฺฑาย จริตฺวาว ชีวึสู ติ วตฺวา ธมฺมํ เทเสนฺโต อิมา คาถา อภาสิ
	"อุตฺติฏฺเ นปฺปมชฺเชยฺย, ธมฺมํ สุจริตํ จเร, ธมฺมจารี สุขํ เสติ อสฺมึ โลเก ปรมฺหิ จ, ธมฺมํ จเร สุจริตํ น ตํ ทุจฺจริตํ จเร, ธมฺมจารี สุขํ เสติ อสฺมึ โลเก ปรมฺหิ จ าติ.
	ตตฺถ "อุตฺติฏฺเติ: อุฏฺหิตฺวา ปเรสํ ฆรทฺวาเร ตฺวา
คเหตพฺพปิณฺเฑ. นปฺปมชฺเชยฺยาติ: ปิณฺฑจาริกวตฺตํ หิ ปริหาเปตฺวา ปณีตโภชนานิ ปริเยสนฺโต อุตฺติฏฺเ ปมชฺชติ นาม, สปทานํ ปิณฺฑาย จรนฺโต ปน นปฺปมชฺชติ นาม. เอวํ กโรนฺโต อุตฺติฏฺเ นปฺปมชฺเชยฺย. ธมฺมนฺติ: อเนสนํ ปหาย สปทานํ จรนฺโต ตเมว ภิกฺขาจริยธมฺมํ สุจริตํ จเรยฺย. สุขํ เสตีติ เทสนามตฺต เมตํ: "[๒] ภิกฺขาจริยธมฺมํ จรนฺโต ธมฺมจารี อิธ โลเก จ ปรโลเก จ จตูหิปิ อิริยาปเถหิ สุขํ วิหรตี ติ อตฺโถ. น ตํ ทุจฺจริตนฺติ: เวสิยาทิเภเท อโคจเร จรนฺโต ภิกฺขาจริยธมฺมํ ทุจฺจริตํ จรติ นาม. เอวํ อจริตฺวา ตํ ธมฺมํ จเร สุจริตํ, น ตํ ทุจฺจริตํ จเร. เสสํ วุตฺตตฺถเมว.

	เทสนาวสาเน ราชา โสตาปตฺติผเล ปติฏฺหิ. สมฺปตฺตานํปิ
สาตฺถิกา เทสนา อโหสี ติ.
สุทฺโธทนวตฺถุ.
***********
๑. ขุ. ชา. มหา. ๒๘/๓๖๕. ตทฏฺกถา. ๑๐/๓๑๕. ๒. สี. ม. ยุ. เอตฺถนฺตเร "เอวํปเนตนฺติ อตฺถิ.