๒. อญฺตรกุฏุมฺพิกวตฺถุ. (๑๖๖)
   
อญฺตรํ กุฏุมฺพิกํ อารพฺภ กเถสิ.
   
คนฺตฺวา โรทติปุตฺตโสกํ  สนฺธาเรตุ  น สกฺโกติ. สตฺถา ปจฺจูสกาเล
โลกํ   โวโลเกนฺโต   ตสฺส   โสตาปตฺติมคฺคสฺส   อุปนิสฺสยํ   ทิสฺวา
ปิณฺฑปาตปฺปฏิกฺกนฺโต เอกํ ปจฺฉาสมณํ  คเหตฺวา  ตสฺส  เคหทฺวารํ
อคมาสิ.   โส   สตฺถุ   อาคตภาวํ   สุตฺวา  "มยา  สทฺธึ  ปฏิสนฺถารํ
กาตุกาโม  ภวิสฺสตี ติ  สตฺถารํ  เคหํ  ปเวเสตฺวา  เคหมชฺเฌ  อาสนํ
ปญฺเปตฺวา    สตฺถริ    นิสินฺเน   อาคนฺตฺวา   วนฺทิตฺวา   เอกมนฺตํ
นิสีทิ.   อถ  นํ  สตฺถา  "กึ  นุ  โข  อุปาสก  ทุกฺขิโตสีติ  ปุจฺฉิตฺวา,
เตน   ปุตฺตวิโยคทุกฺเข   อาโรจิเต   "อุปาสก   มา   จินฺตยิ,   อิทํ
มรณํ   นาม    เอกสฺมึ  าเน    เอกสฺเสว  โหติยาวตา
ปน   ภวปฺปวตฺติ    นาม   อตฺถิสพฺพสตฺตานํ  มรณํ  โหติเยว;
เอกสงฺขาโรปิ    นิจฺโจ   นาม   นตฺถิ;   ตสฺมา   `มรณธมฺมํ   มตํ,
ภิชฺชนธมฺมํ    ภินฺนนฺ ติ    โยนิโส   ปจฺจเวกฺขิตพฺพํ,     โสจิตพฺพํ;
โปราณกปณฺฑิตา   หิ   ปิยปุตฺตสฺส   มตกาเล    `มรณธมฺมํ   มตํ,
ภิชฺชนธมฺมํ    ภินฺนนฺ ติ    โสกํ   อกตฺวา   มรณสฺสติเมว   ภาวยึสูติ
วตฺวา  "ภนฺเต  เก  ปณฺฑิตา  เอวํ  อกํสุกทา    อกํสุ; อาจิกฺขถ
เม ติ ยาจิโต ตสฺสตฺถสฺส ปกาสนตฺถํ อตีตํ อาหริตฺวา

     "อุรโค ตจํ ชิณฺณํ        หิตฺวา คจฺฉติ สนฺตนุ,
       เอวํ สรีเร นิพฺโภเค       เปเต กาลกเต สติ,
       ฑยฺหมาโน น ชานาติ   าตีนํ ปริเทวิตํ,
       ตสฺมา เอตํ น โสจามิ,   คโต โส ตสฺส ยา คตีติ

อิมํ ปญฺจกนิปาเต อุรคชาตกํ   วิตฺถาเรตฺวา  "เอวํ ปุพฺเพ ปณฺฑิตา
ปิยปุตฺเต   กาลกเต,   ยถา   เอตรหิ   ตฺวํ  กมฺมนฺเต  วิสฺสชฺเชตฺวา
นิราหาโร โรทนฺโต  วิจรสิตถา  อวิจริตฺวา  มรณสฺสติภาวนาวเสน
โสกํ     อกตฺวา    อาหารํ    ปริภุญฺชึสุ    กมฺมนฺตญฺจ    อธิฏฺหึสุ;
ตสฺมา   `ปิยปุตฺโต  เม  กาลกโตติ  มา  จินฺตยิอุปฺปชฺชมาโน  หิ
โสโก   วา   ภยํ   วา   ปิยเมว   นิสฺสาย  อุปฺปชฺชตีติ  วตฺวา  อิมํ
คาถมาห

    "ปิยโต ชายเต โสโก,     ปิยโต ชายเต ภยํ,
      ปิยโต วิปฺปมุตฺตสฺส       นตฺถิ โสโก, กุโต ภยนฺติ.

อุปฺปชฺชมานํ   ปิยเมว   สตฺตํ  วา  สงฺขารํ  วา  นิสฺสาย  อุปฺปชฺชติ,
ตโต ปน วิปฺปมุตฺตสฺส อุภยํเปตํ นตฺถีติ อตฺโถ.
   
สมฺปตฺตานํ สาตฺถิกา เทสนา อโหสีติ.
************

๑. สี. ม. ยุ. ภวุปฺปตฺติ.
๒. ขุ. ชา. ปญฺจ. ๒๗/๑๖๗. ตทฏฺกถา. ๔/๔๓๐.


แปลโดยพยัญชนะ
แปลโดยอรรถ
  <โปรดคลิกเพื่อฟังเสียง>   สัมพันธ์ไทย
โปรดเลือกรายการ
สถิติข้อสอบสนามหลวง
ฉฏโ ภาโค
๑๒.อตฺตวคฺควณฺณนา
๑. โพธิราชกุมารวตฺถุ
๒. อุปนนฺทสกฺยปุตฺตวตฺถุ
๓. ปธานิกติสฺสตฺเถรวตฺถุ
๔. กุมารกสฺสปตฺเถรมาตุวตฺถุ
๕. มหากาลอุปาสกุวตฺถุ
๖. เทวทตฺตฺิวตฺถุ
๗. สงฺฆเภทปริสกฺกนวตฺถุ
๘. กาลตฺเถรวตฺถุ
๙. จุลฺลกาลอุปาสกวตฺถุ
๑๐. อตฺตทตฺถเถรวตฺถุ
๑๓.โลกวคฺควณฺณนา
๑. ทหรภิกฺขุวตฺถุ
๒. สุทฺโธทนวตฺถุ
๓. วิปสฺสกภิกฺขุวตฺถุ
๔. อภยราชกุมารวตฺถุ
๕. สมฺมชฺชนตฺเถรวตฺถุ
๖. องฺคุลิมาลตฺเถรวตฺถุ
๗. เปสการธีตุวตฺถุ
๘. ตึสภิกฺขุวตฺถุ
๙. จิญฺจมาณวิกาวตฺถุ
๑๐. อสทิสทานวตฺถุ
๑๑. อนาถปิณฺฑิกปุตฺตกาลวตฺถุ
๑๔.พุทฺธวคฺควณฺณนา
๑. มารธีตาวตฺถุ
๒. ยมกปฺปาฏิหาริยวตฺถุ
๓. เอรกปตฺตนาคราชวตฺถุ
๔. อานนฺทตฺเถรสฺส ปญฺหวตฺถุ
๕. อนภิรตภิกฺขุวตฺถุ
๖. อคฺคิทตฺตปุโรหิตวตฺถุ
๗. อานนฺทตฺเถรสฺส ปญฺหวตฺถุ
๘. สมฺพหุลภิกฺขุวตฺถุ
๙. กสฺสปทสพลสฺส สุวณฺณเจติยวตฺถุ
๑๕.สุขวคฺควณฺณนา
๑. าตกานํ กลหวูปสมนวตฺถุ
๒. มารวตฺถุ
๓. โกสลรญฺโ ปราชยวตฺถุ
๔. อญฺตรกุลทาริกาวตฺถุ
๕. อญฺตรอุปาสกวตฺถุ
๖. ปเสนทิโกสลวตฺถุ
๗. ติสฺสตฺเถรวตฺถุ
๘. สกฺกวตฺถุ
๑๖.ปิยวคฺควณฺณนา
๑. ตโยปพฺพชิตวตฺถุ
๒. อญฺตรกุฏุมฺพิกวตฺถุ
๓. วิสาขาอุปาสิกาวตฺถุ
๔. ลิจฺฉวิวตฺถุ
๕. อนิตฺถิคนฺธกุมารวตฺถุ
๖. อญฺตรพฺราหฺมณวตฺถุ
๗. ปญฺจสตทารกวตฺถุ
๘. อนาคามิตฺเถรวตฺถุ
๙. นนฺทิยวตฺถุ
๑๗.โกธวคฺควณฺณนา
๑. โรหิณีขตฺติยกญฺาวตฺถุ
๒. อญฺตรภิกฺขุวตฺถุ
๓. อุตฺตรอุปาสิกาวตฺถุ
๔. โมคฺคลฺลานตฺเถรปญฺหวตฺถุ
๕. ภิกฺขูหิ ปุฏฺปญฺหวตฺถุ
๖. ปุณฺณทาสีวตฺถุ
๗. อตุลอุปาสกวตฺถุ
๘. ฉพฺพคฺคิยวตฺถุ