๓. ปริชิณฺณพฺราหฺมณปุตฺตวตฺถุ. (๒๓๓)
   
   
จตุนฺนํ ปุตฺตานํ อาวาหํ  กตฺวา  จตฺตาริ  สตสหสฺสานิ  อทาสิอถสฺส
พฺราหฺมณิยา    กาลกตาย   ปุตฺตา   สมฺมนฺตยึสุ   "สเจ   อยํ  อญฺํ
พฺราหฺมณึ    อาเนสฺสติ,   ตสฺสา   กุจฺฉิยํ   นิพฺพตฺตานํ   วเสน   กุลํ
ภิชฺชิสฺสติ;    หนฺท    นํ   มยํ   สงฺคณฺหามาติ.   เต   ตํ   ปณีเตหิ
ฆาสจฺฉาทนาทีหิ อุปฏฺหนฺตา หตฺถปาทานํ สมฺพาหนาทีนิ กโรนฺตา
อุปฏฺหิตฺวา  เอกทิวสมสฺส  ทิวา นิทฺทายิตฺวา วุฏฺิตสฺส  หตฺถปาเท
สมฺพาหมานา   ปาฏิเยกฺกํ   ฆราวาเส   อาทีนวํ  วตฺวา  "มยํ  ตุมฺเห
อิมินา   นีหาเรน   ยาวชีวํ   อุปฏฺหิสฺสาม,   เสสธนํปิ  โน  เทถาติ
ยาจึสุ.   พฺราหฺมโณ   ปุน   เอเกกสฺส   สตสหสฺสํ   ทตฺวา   อตฺตโน
นิวตฺถปารุปนมตฺตํ  เปตฺวา สพฺพมุปโภคปริโภคํ จตฺตาโร โกฏฺาเส
กตฺวา   นิยฺยาเทสิ.   ตํ   เชฏฺปุตฺโต   กติปาหํ   อุปฏฺหิอถ  นํ
เอกทิวสํ    นหาตฺวา    อาคจฺฉนฺตํ   ทฺวารโกฏฺเก   ตฺวา   สุณฺหา
เอวมาห   "กึ   ตยา   เชฏฺปุตฺตสฺส  สตํ  วา  สหสฺสํ  วา  อติเรกํ
ทินฺนํ   อตฺถิ,   นนุ   สพฺเพสํ  เทฺว  เทฺว  สตสหสฺสานิ  ทินฺนานิกึ
เสสปุตตานํ   ฆรสฺส   มคฺคํ  น  ชานาสีติโสปิ  "นสฺส  ๒  วสลีติ
กุชฺฌิตฺวา  อญฺสฺส  ฆรํ  อคมาสิ.   ตโตปิ  กติปาหจฺจเยน  อิมินาว
อุปาเยน    ปลาปิโตว    "อญฺสฺสาติ    เอวํ   เอกฆเรปิ   ปเวสนํ
อลภมาโน ปณฺฑรงฺคปพฺพชฺชํ ปพฺพชิตฺวา ภิกฺขาย จรนฺโต กาลจฺจเยน
ชราชิณฺโณ ทุพฺโภชนทุกฺขเสยฺยาหิ ๓  มิลาตสรีโร  ภิกฺขาย จรนฺโต
อาคมฺม   ปิฏฺิกาย   นิปนฺโน  นิทฺทํ  โอกฺกมิตฺวา  อุฏฺาย  นิสินฺโน
ปฏิปสฺสทฺธทรถํ ๔   อตฺตานํ  โอโลเกตฺวา  ปุตฺเตสุ  อตฺตโน  ปติฏฺํ
อปสฺสนฺโต จินฺเตสิ  "สมโณ กิร โคตโม อพฺภากุฏิโกอุตฺตานมุโข
สุขสมฺภาโส  ปฏิสนฺถารกุสโลสกฺกา  สมณํ  โคตมํ  อุปสงฺกมิตฺวา
ปฏิสนฺถารํ  ลภิตุนฺติโส  นิวาสนปารุปนํ  สณฺเปตฺวา  ภิกฺขาภาชนํ
คเหตฺวา   ทณฺฑํ   อาทาย  ภควโต   สนฺติกํ  อคมาสิวุตฺตํปิ  เจตํ
"อถโข  อญฺตโร  พฺราหฺมณมหาสาโล  ลูโข  ลูขปาวุรโณ ๖  เยน
ภควา,   เตนุ ปสงฺกมี ติ.   สตฺถา   เอกมนฺตํ   นิสินฺเนน   เตน  สทฺธึ
ปฏิสนฺถารํ   กตฺวา   เอตทโวจ   "กึ   นุ  โข  ตฺวํ  พฺราหฺมณ  ลูโข
ลูขปาวุรโณสีติ.   "อิธ   เม  โภ  โคตม  จตฺตาโร  ปุตฺตาเต  มํ
ทาเรหิ  สํปุจฺฉา ฆรา  นิกฺขาเมนฺตี ติ.  "เตนหิ  ตฺวํ  พฺราหฺมณ  อิมา
คาถาโย  ปริยาปุณิตฺวา,  สภายํ  มหาชนกาเย  สนฺนิปติเตปุตฺเตสุ
นิสินฺเนสุ, ภาส

      "เยหิ ชาเตหิ นนฺทิสฺสํ,         เยสญฺ ภวมิจฺฉิสํ;
        เต มํ ทาเรหิ  สํปุจฺฉา ๘     สา วาเรนฺติ สูกรํ.
        อสนฺตา กิร มํ ชมฺมา         `ตาต ตาตาติ  ภาสเร,
        รกฺขสา ปุตฺตรูเปน             เต ชหนฺติ วโยคตํ.
        อสฺโส ชิณฺโณ นิพฺโภโค   ขาทนา อปนียติ,
        พาลานมฺปิ ๑๐ ปิตา เถโร   ปราคาเรสุ ภิกฺขติ.
        ทณฺโฑ กิร เม เสยฺโย,     ยญฺ ปุตฺตา อนสฺสวา,
        จณฺฑมฺปิ โคณํ วาเรติ,       อโถ จณฺฑมฺปิ กุกฺกุรํ,
        อนฺธกาเร ปุเร โหติ,           คมฺภีเร คาธเม ธติ,
        ทณฺฑสฺส อานุภาเวน         ขลิตฺวา ปฏิติฏฺตีติ
.

พฺราหฺมณานํ  สมาคมทิวเส  สพฺพาลงฺการปฏิมณฺฑิเตสุ  ปุตฺเตสุ  ตํ
สภํ โอคาเหตฺวา พฺราหฺมณานํ  มชฺเฌ มหารเหสุ อาสเนสุ นิสินฺเนสุ,
"อยํ   เม   กาโลติ  สภาย  มชฺฌํ  ปวิสิตฺวา  หตฺถํ  อุกฺขิปิตฺวา  "โภ
อหํ   ตุมฺหากํ   คาถาโย   ภาสิตุกาโม,   สุณิสฺสถาติ  วตฺวา,  "ภาส
ภาส   พฺราหฺมณ,   สุโณม าติ   วุตฺเต, ิตโกว   อภาสิเตน 
สมเยน   มนุสฺสานํ   เอวํ   วตฺตํ   โหติ   "โย   มาตาปิตูนํ  สนฺตกํ
ขาทนฺโต   มาตาปิตโร     โปเสติ,   โส   มาเรตพฺโพติตสฺมา
เต  พฺราหฺมณปุตฺตา  ปิตุ  ปาเทสุ  ปติตฺวา  "ชีวิตํ  โน  ตาต  เทหีติ
ยาจึสุโส  ปิตุ  หทยานํ  มุทุตาย  "มา  เม โภ ปุตฺตเก วินาสยิตฺถ,
โปสิสฺสนฺติ   มนฺติ   อาห.   อถ สฺส   ปุตฺเต   มนุสฺสา  อาหํสุ  "สเจ
โภ  อชฺช  ปฏฺาย  ปิตรํ  น  สมฺมาปฏิชคฺคิสฺสถฆาเตสฺสาม  โวติ.
เต   ภีตา  ปิตรํ  ปีเ  นิสีทาเปตฺวา  สยํ  อุกฺขิปิตฺวา  เคหํ  เนตฺวา
สรีรํ  เตเลน อพฺภญฺชิตฺวา อุพฺพฏฺเฏตฺวา คนฺธจุณฺณาทีหิ นหาเปตฺวา
พฺราหฺมณิโย    ปกฺโกสาเปตฺวา    "อชฺช    ปฏฺาย   อมฺหากํ   ปิตรํ
สมฺมาปฏิชคฺคถสเจ ปมาทํ อาปชฺชิสฺสถนิคฺคณฺหิสฺสาม โวติ วตฺวา
ปณีตโภชนํ  โภเชสุพฺราหฺมโณ  สุโภชนญฺจ สุขเสยฺยญฺจ  อาคมฺม
กติปาหจฺจเยน  สญฺชาตพโล   ปีณินฺทฺริโย   อตฺตภาวํ  โอโลเกตฺวา
"อยํ  เม  สมฺปตฺติ  สมณํ โคตมํ  นิสฺสาย  ลทฺธาติ  ปณฺณาการตฺถาย
เอกํ   ทุสฺสยุคํ   อาทาย   ภควโต  สนฺติกํ   คนฺตฺวา  กตปฏิสนฺถาโร
เอกมนฺตํ   นิสินฺโน   ตํ   ทุสฺสยุคํ  ภควโต  ปาทมูเล  เปตฺวา  "มยํ
โภ   โคตม   พฺราหฺมณา   นาม   อาจริยสฺส  อาจริยธนํ  ปริเยสาม,
ปฏิคฺคณฺหาตุ  เม  ภวํ  โคตโม  อาจริโย  อาจริยธนนฺ ติ อาหภควา
ตสฺส   อนุกมฺปาย   ตํ   ปฏิคฺคเหตฺวา  ธมฺมํ  เทเสสิเทสนาวสาเน
พฺราหฺมโณ  สรเณสุ  ปติฏฺาย  เอวมาห  "โภ โคตม  มยฺหํ  ปุตฺเตหิ
จตฺตาริ   ธุวภตฺตานิ   ทินฺนานิ,   ตโต   อหํ  เทฺว  ตุมฺหากํ  ทมฺมี ติ.
อถ   นํ   สตฺถา   "กลฺยาณํ   พฺราหฺมณ,   มยํ  ปน  รุจฺจนฏฺานเมว
คมิสฺสาม าติ   วตฺวา   อุยฺโยเชสิ.   พฺราหฺมโณ   ฆรํ  คนฺตฺวา  ปุตฺเต
อาห   "ตาตา   สมโณ   โคตโม   มยฺหํ  สหาโยตสฺส  เม  เทฺว
ธุวภตฺตานิ   ทินฺนานิ,   ตุมฺเห,   ตสฺมึ  สมฺปตฺเตมา  ปมชฺชิตฺถาติ.
"สาธุ   ตาตาติ.   สตฺถา  ปุนทิวเส  ปิณฺฑาย  จรนฺโต  เชฏฺปุตฺตสฺส
ฆรทฺวารํ  อคมาสิโส  สตฺถารํ  ทิสฺวา  ปตฺตํ อาทาย ฆรํ ปเวเสตฺวา
มหารเห ปลฺลงฺเก นิสีทาเปตฺวา ปณีตโภชนํ อทาสิ. สตฺถา "ปุนทิวเส
อิตรสฺส   ปุนทิวเส   อิตรสฺสาติ ปฏิปาฏิยา  สพฺเพสํ  ฆรานิ  อคมาสิ.
สพฺเพ ตเถว สกฺการํ อกํสุ.
กสฺส  มงฺคลํ  เทมาติ.  "าหํ  อญฺํ  ชานามินนุ  สมโณ  โคตโม
มยฺหํ   สหาโยติ.   "เตนหิ  นํ  สฺวาตนาย  ปญฺจหิ  ภิกฺขุสเตหิ  สทฺธึ
นิมนฺเตถ าติพฺราหฺมโณ  ตถา  อกาสิสตฺถา  ปุนทิวเส  สปริวาโร
ตสฺส   เคหํ   อคมาสิ.   โส   หริตุปลิตฺเต  สพฺพาลงฺการปฏิมณฺฑิเต
เคเห   พุทฺธปฺปมุขํ  ภิกฺขุสงฺฆํ  นิสีทาเปตฺวา  อปฺโปทกมธุปายาเสน
เจว  ปณีเตน    ขาทนีเยน  [๑๑ปริวิสิอนฺตราภตฺตสฺมึเยว  ปน
พฺราหฺมณสฺส   จตฺตาโร   ปุตฺตา   สตฺถุ   สนฺติเก  นิสีทิตฺวา   อาหํสุ
"โภ โคตม มยํ  อมฺหากํ ปิตรํ ปฏิชคฺคาม  นปฺปมชฺชามปสฺสถิมสฺส
อตฺตภาวนฺติสตฺถา  "[๑๒กลฺยาณํ  โว  กตํมาตุปิตุโปสนํ  นาม
โปราณกปณฺฑิตานํ     อาจิณฺณเมวาติ    วตฺวา     "ตสฺส    นาคสฺส
วิปฺปวาเสน  วิรุฬฺหา  สลฺลกิโย จ  กุฏชา จาติ  อิมํ  เอกาทสนิปาเต
มาตุโปสกนาคชาตกํ ๑๓ วิตฺถาเรน กเถตฺวา อิมํ คาถํ อภาสิ ๑๔

               "ธนปาลโก นาม กุญฺชโร
                กฏุกปฺปเภทโน ทุนฺนิวารโย
                พทฺโธ กพฬํ น ภุญฺชติ
                สุมรติ นาควนสฺส กุญฺชโรติ
.

เปเสตฺวา   รมณีเย   นาควเน   คาหาปิตสฺส   หตฺถิสฺส  เอตํ  นามํ.
กฏุกปฺปเภทโนติติขิณมโท.  หตฺถีนํ  หิ  มทกาเล   กณฺณจูลิกา
ปภิชฺชนฺติ,   ปกติยาปิ   หตฺถิโน  ตสฺมึ  กาเล  องฺกุสํ  วา  ตุนฺนํ  วา
โตมรํ วา  น  คเณนฺติ  จณฺฑา  ภวนฺติโส  ปน อติจณฺโฑเยว; เตน
วุตฺตํ   "กฏุกปฺปเภทโน  ทุนฺนิวารโยติพทฺโธ  กพฬํ  น ภุญฺชตีติ:
  โส  พทฺโธ,  หตฺถิสาลํ ปน เนตฺวา  วิจิตฺรสาณิยา ปริกฺขิปาเปตฺวา
กตคนฺธปริภณฺฑาย อุปริพทฺธวิจิตฺรวิตานาย ภูมิยา ปิโต รญฺา ๑๕
ราชารเหน นานคฺครสโภชเนน อุปฏฺาปิโตปิ  กิญฺจิ ภุญฺชิตุ  น อิจฺฉิ,
หตฺถิสาลํ ปเวสิตมตฺตํ ปน  สนฺธาย  "พทฺโธ กพฬํ  น ภุญฺชตีติ วุตฺตํ.
สุมรติ  นาควนสฺสาติ โส  รมณียเมว  วสนฏฺานํ  นาควนํ  สริ,
มาตา   ปนสฺส   อรญฺเ   ปุตฺตวิโยเคน   ทุกฺขปฺปตฺตา  อโหสิโส
มาตาปิตุอุปฏฺานธมฺมเมว ปูเรติ;  "กึ  เม  อิมินา โภชเนนาติ ธมฺมิกํ
มาตาปิตุอุปฏฺานธมฺมเมว   สริ;   ตํ  ปน  ยสฺมา  ตสฺมึ  นาควเนเยว
ิเตน สกฺกา ปูเรตุ, เตน วุตฺตํ "สุมรติ นาควนสฺส กุญฺชโรติ.
สพฺเพปิ  อสฺสุธารา  ปวตฺเตตฺวา  มุทุหทยา  โอหิตโสตา  สุณึสุ๑๖
อถ   เนสํ  ภควา  สปฺปายํ  วิทิตฺวา  สจฺจานิ  ปกาเสนฺโต ๑๗  ธมฺมํ
เทเสสิเทสนาวสาเน  สทฺธึ  ปุตฺเตหิ  เจว  สุณิสาหิ จ  พฺราหฺมโณ
โสตาปตฺติผเล ปติฏฺหีติ.
************

๑. ยุ. อญฺตรพฺราหฺมณสฺส ปุตฺตานํ วตฺถุ.
๒. สี. ยุ. "นสฺสาติ นตฺถิ.
๓. สี. ยุ. เสยฺยาทีหิ.
๔. "ปฏิปสฺสทฺธทรถนฺติ นตฺถิ.   
๕. สี. ยุ. อพฺโภกุฏิโก.
๖. ปาลิยํ "ลูขปาปุรโณติ ทิสฺสติ สํ. ส. ๑๕/๒๕๘.
๗. สี ยุ. วเทยฺยาสิ.
๘. สํปุจฺฉ อิติ.
๙. "วาเทนฺตีติ.
๑๐. ปาลิยญฺหิ พาลกานนฺติ ทิสฺสติ. สํ. ส. ๑๕/๒๕๙. . ว.
๑๑. ยุ. เอตฺถนฺตเร "โภชนีเยน จาติ อตฺถิ.
๑๒. ยุ. เอตฺถนฺตเร `ปสฺสามีติ อตฺถิ.
๑๓. ขุ. ชา. เอกาทส. ๒๗/๓๐๓. ตทฏฺกถา. ๖/๑. 
๑๔. สี. ยุ. คาถมาห. 
๑๕. สี. ยุ. รญฺโ.
๑๖. ม. สี. ยุ. ภวึสุ.
๑๗. ม. ปกาเสตฺวา. สี. ยุ. ปกาเสสิ. ธมฺมํ เทเสสีติ นตฺถิ.


แปลโดยพยัญชนะ
แปลโดยอรรถ
  <โปรดคลิกเพื่อฟังเสียง>   สัมพันธ์ไทย
โปรดเลือกรายการ
สถิติข้อสอบสนามหลวง
สตฺตโม ภาโค
๒๓.นาควคฺควณฺณนา
๑. อตฺตโนวตฺถุ
๒. หตฺถาจริยปุพฺพกวตฺถุ
๓. ปริชิณฺณพฺราหฺมณปุตฺตวตฺถุ
๔. ปเสนทิโกสลราชวตฺถุ
๕. สานุสามเณรวตฺถุ
๖. ปาเวรกหตฺถิวตฺถุ
๗. สมฺพหุลภิกฺขุวตฺถุ
๘. มารวตฺถุ
๑๘.มลวคฺควณฺณนา
๑. โคฆาตวตฺถุ
๒. อญฺตรพฺราหฺมณวตฺถุ
๓. ติสฺสตฺเถรวตฺถุ
๔. โลฬุทายิตฺเถรวตฺถุ
๕. อญฺตรกุลปุตฺตวตฺถุ
๖. จูฬสาริภิกฺขุวตฺถุ
๗. ปญฺจอุปาสกวตฺถุ
๘. ติสฺสทหรวตฺถุ
๙. ปญฺจอุปาสกวตฺถุ
๑๐. เมณฺฑกเสฏฺิวตฺถุ
๑๑. อุชฺฌานสญฺิตฺฺเถรวตฺถุ
๑๒. สุภทฺทวตฺถุ
๑๙.ธมฺมฏวคฺควณฺณนา
๑. วินิจฺฉยมหามตฺตวตฺถุ
๒. ฉพฺพคฺคิยวตฺถุ
๓. เอกุทานตฺเถรวตฺถุ
๔. ลกุณฺฑกภทฺทิยตฺเถรวตฺถุ
๕. สมฺพหุลภิกฺขุวตฺถุ
๖. หตฺถกวตฺถุ
๗. อญฺตรพฺราหฺมณวตฺถุ
๘. ติตฺถิยวตฺถุ
๙. อริยพาลิสิกวตฺถุ
๑๐. สมฺพหุลภิกฺขุวตฺถุ
๒๐.มคฺควคฺควณฺณนา
๑. ปญฺจสตภิกฺขุวตฺถุ
๒. อปรํ ปญฺจสตภิกฺขุวตฺถุ
๓. ปธานกมฺมิกติสฺสตฺเถรวตฺถุ
๔. สูกรเปตวตฺถุ
๕. โปิลตฺเถรวตฺถุ
๖. มหลฺลกตฺเถรวตฺถุ
๗. สารีปุตฺตตฺเถรสฺส สทฺธิวิหาริกวตฺถุ
๘. มหาธนวาณิชวตฺถุุ
๙. กิสาโคตมีวตฺถุ
๑๐. ปฏาจาราวตฺถุ
๒๑.ปกิณณกวคฺควณฺณนา
๑. อตฺตโนปุพฺพกมฺมวตฺถุ
๒. กุกฺกุฏณฺฑขาทิกาวตฺถุ
๓. ภทฺทิยภิกฺขุวตฺถุ
๔. ลกุณฺฏกภทฺทิยตฺเถรวตฺถุ
๕. ทารุสากฏิกวตฺถุ
๖. วชฺชีปุตฺตกภิกฺขุวตฺถุ
๗. จิตฺตคหปติวตฺถุ
๘. จูฬสุภทฺทาวตฺถุ
๙. เอกวิหาริตฺเถรวตฺถุ
๒๒.นิรยวคฺควณฺณนา
๑. สุนฺทรีปริพฺพาชิกาวตฺถุ
๒. ทุกฺขปีฬิตสตฺตวตฺถุ
๓. วคฺคุมุทาตีริยภิกฺขุวตฺถุ
๔. เขมกเสฏิปุตฺตวตฺถุ
๕. ทุพฺพจภิกฺขุวตฺถุ
๖. อิสฺสาปกตอิตฺถีวตฺถุ
๗. อาคนฺตุกภิกฺขุวตฺถุ
๘. นิคฺคณฺวตฺถุ
๙. ติตฺถิยสาวกวตฺถุ