๑๙. ธมฺมฏฺวคฺควณฺณนา
   
   
จริตฺวา    ปิณฺฑปาตปฏิกฺกนฺตา    นครมชฺเฌน   วิหารํ   อาคจฺฉนฺติ.
ตสฺมึ ขเณ มหาเมโฆ  อุฏฺาย  ปาวสฺสิเต  สมฺมุขคตํ  วินิจฺฉยสาลํ
ปวิสิตฺวา   วินิจฺฉยมหามตฺเต   ลญฺจํ   คเหตฺวา  สามิเก   อสฺสามิเก
กโรนฺเต   ทิสฺวา  "อโห  อิเม  อธมฺมิกามยํ  ปน  `อิเม  ธมฺเมน
วินิจฺฉยํ   กโรนฺตีติ   สญฺิโน   อหุมฺหาติ  จินฺเตตฺวาวสฺเส  วิคเต,
วิหารํ   คนฺตฺวา    สตฺถารํ  วนฺทิตฺวา  เอกมนฺตํ  นิสินฺนา  ตมตฺถํ
อาโรเจสุสตฺถา "  ภิกฺขเว  ฉนฺทาทิวสิกา  หุตฺวา  สาหเสน อตฺถํ
วินิจฺฉินนฺตา   ธมฺมฏฺา   นาม   โหนฺติ,  อปราธํ   ปน  อนุวิชฺฌิตฺวา
อปราธานุรูปํ   อสาหเสน   วินิจฺฉยํ   กโรนฺตา  เอว  ธมฺมฏฺา  นาม
โหนฺตีติ วตฺวา อิมา คาถา อภาสิ

       " เตน โหติ ธมฺมฏฺโ,   เยน ตฺถํ สหสา นเย;
         โย อตฺถํ อนตฺถญฺ    อุโภ นิจฺเฉยฺย ปณฺฑิโต
         อสาหเสน ธมฺเมน         สเมน นยตี ปเร,
         ธมฺมสฺส คุตฺโต เมธาวี  `ธมฺมฏฺโติ ปวุจฺจตีติ
.

อตฺตนา   กตฺตพฺเพ   วินิจฺฉยธมฺเม   ิโต  ธมฺมฏฺโ  นาม    โหติ.
เยนาติ:   เยน  การเณน.   อตฺถนฺติโอติณฺณํ  วินิจฺฉิตพฺพํ  อตฺถํ.
สหสา นเยติฉนฺทาทีสุ ปติฏฺิโต สาหเสน มุสาวาเทน วินิจฺเฉยฺย.
โย   หิ   ฉนฺเท  ปติฏฺาย  อตฺตโน  าตึ  วา  มิตฺตํ  วา  มุสาวาทํ
วตฺวา  อสฺสามิกเมว  สามิกํ  กโรติโทเส  ปติฏฺาย  อตฺตโน เวรินํ
มุสา   วตฺวา   สามิกเมว  อสฺสามิกํ  กโรติโมเห  ปติฏฺาย  ลญฺจํ
คเหตฺวา  วินิจฺฉยกาเล  อญฺาวิหิโต  วิย  อิโต จิโต จ โอโลเกนฺโต
มุสา   วตฺวา   "อิมินา   ชิตํ,   อยํ  ปราชิโตติ  ปรํ  นีหรติภเย
ปติฏฺาย  กสฺสจิเทว  อิสฺสรชาติกสฺส  ปราชยํ  ปาปุณนฺตสฺสาปิ ชยํ
อาโรเปสิ;   อยํ  สาหเสน  อตฺถํ  เนติ  นามโส  ธมฺมฏฺโ  นาม
  โหตีติ  อตฺโถ.   โย  จ  อตฺถํ  อนตฺถญฺจาติภูตญฺจ  อภูตญฺจ
การณํ.   อุโภ  นิจฺเฉยฺยาติโย  ปน  ปณฺฑิโต  อุโภ  อตฺถานตฺเถ
วินิจฺฉินิตฺวา   วทติ.    อสาหเสนาติ:   อมุสาวาเทน.   ธมฺเมนาติ:
วินิจฺฉยธมฺเมน,      ฉนฺทาทิวเสน.   สเมนาติ:   อปราธานุรูเปเนว
ปเร  นยติ  ชยํ  วา  ปราชยํ  วา  ปาเปติธมฺมสฺส  คุตฺโตติโส
ธมฺมคุตฺโต    ธมฺมรกฺขิโต    ธมฺโมชปญฺาย   สมนฺนาคโต   เมธาวี
วินิจฺฉยธมฺเม ิตตฺตา `ธมฺมฏฺโติ ปวุจฺจตีติ อตฺโถ.
   
วินิจฺฉยมหามตฺตวตฺถุ.
************

๑. เหฏฺา "อาคจฺฉนฺตีติ ปเทน น สเมติ.


แปลโดยพยัญชนะ
แปลโดยอรรถ
  <โปรดคลิกเพื่อฟังเสียง>   สัมพันธ์ไทย
โปรดเลือกรายการ
สถิติข้อสอบสนามหลวง
สตฺตโม ภาโค
๑๙.ธมฺมฏวคฺควณฺณนา
๑. วินิจฺฉยมหามตฺตวตฺถุ
๒. ฉพฺพคฺคิยวตฺถุ
๓. เอกุทานตฺเถรวตฺถุ
๔. ลกุณฺฑกภทฺทิยตฺเถรวตฺถุ
๕. สมฺพหุลภิกฺขุวตฺถุ
๖. หตฺถกวตฺถุ
๗. อญฺตรพฺราหฺมณวตฺถุ
๘. ติตฺถิยวตฺถุ
๙. อริยพาลิสิกวตฺถุ
๑๐. สมฺพหุลภิกฺขุวตฺถุ
๒๐.มคฺควคฺควณฺณนา
๑. ปญฺจสตภิกฺขุวตฺถุ
๒. อปรํ ปญฺจสตภิกฺขุวตฺถุ
๓. ปธานกมฺมิกติสฺสตฺเถรวตฺถุ
๔. สูกรเปตวตฺถุ
๕. โปิลตฺเถรวตฺถุ
๖. มหลฺลกตฺเถรวตฺถุ
๗. สารีปุตฺตตฺเถรสฺส สทฺธิวิหาริกวตฺถุ
๘. มหาธนวาณิชวตฺถุุ
๙. กิสาโคตมีวตฺถุ
๑๐. ปฏาจาราวตฺถุ
๒๑.ปกิณณกวคฺควณฺณนา
๑. อตฺตโนปุพฺพกมฺมวตฺถุ
๒. กุกฺกุฏณฺฑขาทิกาวตฺถุ
๓. ภทฺทิยภิกฺขุวตฺถุ
๔. ลกุณฺฏกภทฺทิยตฺเถรวตฺถุ
๕. ทารุสากฏิกวตฺถุ
๖. วชฺชีปุตฺตกภิกฺขุวตฺถุ
๗. จิตฺตคหปติวตฺถุ
๘. จูฬสุภทฺทาวตฺถุ
๙. เอกวิหาริตฺเถรวตฺถุ
๒๒.นิรยวคฺควณฺณนา
๑. สุนฺทรีปริพฺพาชิกาวตฺถุ
๒. ทุกฺขปีฬิตสตฺตวตฺถุ
๓. วคฺคุมุทาตีริยภิกฺขุวตฺถุ
๔. เขมกเสฏิปุตฺตวตฺถุ
๕. ทุพฺพจภิกฺขุวตฺถุ
๖. อิสฺสาปกตอิตฺถีวตฺถุ
๗. อาคนฺตุกภิกฺขุวตฺถุ
๘. นิคฺคณฺวตฺถุ
๙. ติตฺถิยสาวกวตฺถุ
๒๓.นาควคฺควณฺณนา
๑. อตฺตโนวตฺถุ
๒. หตฺถาจริยปุพฺพกวตฺถุ
๓. ปริชิณฺณพฺราหฺมณปุตฺตวตฺถุ
๔. ปเสนทิโกสลราชวตฺถุ
๕. สานุสามเณรวตฺถุ
๖. ปาเวรกหตฺถิวตฺถุ
๗. สมฺพหุลภิกฺขุวตฺถุ
๘. มารวตฺถุ
๑๘.มลวคฺควณฺณนา
๑. โคฆาตวตฺถุ
๒. อญฺตรพฺราหฺมณวตฺถุ
๓. ติสฺสตฺเถรวตฺถุ
๔. โลฬุทายิตฺเถรวตฺถุ
๕. อญฺตรกุลปุตฺตวตฺถุ
๖. จูฬสาริภิกฺขุวตฺถุ
๗. ปญฺจอุปาสกวตฺถุ
๘. ติสฺสทหรวตฺถุ
๙. ปญฺจอุปาสกวตฺถุ
๑๐. เมณฺฑกเสฏฺิวตฺถุ
๑๑. อุชฺฌานสญฺิตฺฺเถรวตฺถุ
๑๒. สุภทฺทวตฺถุ