๑๙๗. โกสชฺชํ  ภยโต  ทิสฺวา วิริยารมฺภญฺจ  เขมโต
  อารทฺธวิริยา  โหถ เอสา  พุทฺธานสาสนี.
  ท่านทั้งหลายจงเห็นความเกียจคร้านเป็นภัย  และเห็นการปรารภ
ความเพียรเป็นความปลอดภัย  แล้วปรารภความเพียรเถิด  นี้เป็น
พุทธานุศาสนี.
  ( พุทฺธ ) ขุ.  จริยา.  ๒๒/๕๙๕.
     
๑๙๘. ตุมฺเหหิ  กิจฺจํ  อาตปฺปํ อกฺขาตาโร  ตถาคตา
  ปฏิปนฺนา  ปโมกฺขนฺติ ฌายิโน  มารพนฺธนา.
  ท่านทั้งหลายต้องทำความเพียรเอง  ตถาคตเป็นแต่ผู้บอก 
ผู้มีปกติเพ่งพินิจดำเนินไปแล้ว  จักพ้นจากเครื่องผูกของมาร.
  ( พุทฺธ ) ขุ.  ธ.  ๒๕/๕๑.
     
๑๙๙. นิทฺทํ  ตนฺทึ  วิชิมฺหิตํ อรตึ  ภตฺตสมฺมทํ
  วิริเยน  นํ  ปณาเมตฺวา อริยมคฺโค  วิสุชฺฌติ.
  อริยมรรคย่อมบริสุทธิ์  เพราะขับไล่ความหลับ  ความเกียจคร้าน
ความบิดขี้เกียจ  ความไม่ยินดี  และความเมาอาหารนั้นได้ด้วย
ความเพียร.
  ( พุทฺธ ) สํ.  ส.  ๑๕/๑๐. 
     
๒๐๐.  โย  จ  วสฺสสตํ  ชีเว กุสีโต  หีนวีริโย
  เอกาหํ  ชีวิตํ  เสยฺโย วิริยํ  อารภโต  ทฬฺหํ.
  ผู้ใดเกียจคร้าน  มีความเพียรเลว  พึงเป็นอยู่ตั้งร้อยปี  แต่ผู้
ปรารภความเพียรมั่นคง  มีชีวิตอยู่เพียงวันเดียว  ประเสริฐกว่า
ผู้นั้น.
  ( พุทฺธ ) ขุ.  ธ.  ๒๕/๓๐.
     
๒๐๑. สพฺพทา  สีลสมฺปนฺโน ปญฺวา  สุสมาหิโต
  อารทฺธวิริโย  ปหิตตฺโต โอฆํ  ตรติ  ทุตฺตรํ.
  ผู้ถึงพร้อมด้วยศีล  มีปัญญา  มีใจมั่นคงดีแล้ว  ปรารภความ
เพียร  ตั้งตนไว้ในกาลทุกเมื่อ  ย่อมข้ามโอฆะที่ข้ามได้ยาก.
  ( พุทฺธ ) สํ.  ส. ๑๕/๗๔.
     
       

วิริยวรรค คือ หมวดความเพียร
พุทธศาสนสุภาษิต