ปัญหาและเฉลย
วิชาธรรม ธรรมศึกษาชั้นตรี
สอบในสนามหลวง
วันจันทร์ ที่ ๒๑ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๕๙
เวลา ๑๓.๐๐ - ๑๓.๕๐ น.



คำสั่ง : จงเลือกคำตอบที่ถูกที่สุดเพียงคำตอบเดียว ระบายในกระดาษใบตอบ
ให้เวลา ๕๐ นาที (๑๐๐ คะแนน)
   
๑. บุคคลทำอะไรมักผิดพลาด เพราะขาดคุณธรรมข้อใด ?
  ก. หิริ - โอตตัปปะ ข. สติปัฏฐาน
  ค. สติ - สัมปชัญญะ ง. อริยสัจ
 
๒. ข้อใด เป็นผลของสติและสัมปชัญญะ ?
  ก. ทำให้ฉลาด ข. ทำให้รอบคอบ
  ค. ทำให้ขยัน ง. ทำให้กตัญญู
 
๓. ละอายต่อบาปทุจริต ไม่ทำผิดศีลธรรมต่าง ๆ เพราะมีคุณธรรมใด ?
  ก. สติ ข. สัมปชัญญะ
  ค. หิริ ง. โอตตัปปะ
 
๔. อดทนต่อความลำบากตรากตรำ ตรงกับคุณธรรมใด ?
  ก. สติ ข. หิริ
  ค. ขันติ ง. โสรัจจะ
 
๕. ข้อใด เป็นเหตุให้เกิดขันติโสรัจจะ ?
  ก. มองโลกในแง่ดี ข. เข้มแข็งอดทน
  ค. มีจิตเมตตา ง. ถูกทุกข้อ
 
๖. ข้อใด เป็นความหมายของบุพพการีชน ?
  ก. ทำอุปการะก่อน ข. รู้อุปการคุณ
  ค. ทดแทนคุณ ง. สนองคุณ
 
๗. ชาวพุทธมีอะไร เป็นที่พึ่งที่ระลึก ?
  ก. พระรัตนตรัย ข. พระอิศวร
  ค. พระพรหม ง. พระพิฆเนศ
 
๘. พระบริสุทธิคุณ เป็นคุณของข้อใด ?
  ก. พระพุทธเจ้า ข. พระธรรม
  ค. พระสงฆ์ ง. ถูกทุกข้อ
 
๙. โอวาทของพระพุทธเจ้า ตรงกับข้อใด ?
  ก. ละชั่ว ข. ทำดี
  ค. ทำใจให้ผ่องใส ง. ถูกทุกข้อ
 
๑๐. ประโยชน์สูงสุดของการปฏิบัติตามพุทธโอวาท คืออะไร ?
  ก. ศีล ข. สมาธิ
  ค. สวรรค์ ง. พระนิพพาน
 
๑๑. การฉ้อโกง รับสินบน จัดเป็นทุจริตประเภทใด ?
  ก. กายทุจริต ข. วจีทุจริต
  ค. มโนทุจริต ง. ถูกทุกข้อ
 
๑๒. วจีสุจริตข้อใด ส่งเสริมให้เกิดความปรองดองสมานฉันท์ ?
  ก. ไม่พูดเท็จ ข. ไม่พูดคำหยาบ
  ค. ไม่พูดส่อเสียด ง. ไม่พูดเพ้อเจ้อ
 
๑๓. ข้อใด เป็นลักษณะของคนประพฤติมโนสุจริต ?
  ก. ไม่ฆ่าสัตว์ ข. ไม่ลักขโมย
  ค. ไม่โกหก ง. ไม่พยาบาทปองร้าย
 
๑๔. การทำร้ายคนอื่น เกิดจากอกุศลมูลใด ?
  ก. โลภะ ข. โทสะ
  ค. โมหะ ง. ถูกทุกข้อ
 
๑๕. ข้อใด จัดเป็นโลภะ ?
  ก. อยากทำบุญ ข. อยากฟังธรรม
  ค. อยากทุจริต ง. อยากปรองดอง
 
๑๖. อกุศลมูลใด เป็นเหตุของการทุจริตคอรัปชั่น ?
  ก. โลภะ ข. โทสะ
  ค. โมหะ ง. ถูกทุกข้อ
 
๑๗. บุญกิริยาวัตถุ หมายถึงอะไร ?
  ก. การบวงสรวง ข. การทำบุญ
  ค. การชำระบาป ง. การบูชาไฟ
 
๑๘. สัตบุรุษ คือคนเช่นไร ?
  ก. คนทำดี ข. คนพูดดี
  ค. คนคิดดี ง. ถูกทุกข้อ
 
๑๙. ตำรวจเห็นคนทำผิดไม่จับกุม เพราะกลัวอิทธิพล จัดว่ามีอคติใด ?
  ก. ฉันทาคติ ข. โทสาคติ
  ค. โมหาคติ ง. ภยาคติ
 
๒๐. พยายามรักษาความดีไม่ให้เสื่อมถอย ตรงกับข้อใด ?
  ก. สังวรปธาน ข. ปหานปธาน
  ค. ภาวนาปธาน ง. อนุรักขนาปธาน
 
๒๑. ใช้ปัญญารักษาสัจจะ เพิ่มพูนจาคะ ศึกษาสันติ ตรงกับธรรมหมวดใด ?
  ก. อธิษฐานธรรม ข. อิทธิบาท
  ค. พรหมวิหาร ง. ปธาน
 
๒๒. เพียรพยายามเรื่อยไป จนกว่าจะประสบความสำเร็จ ตรงกับข้อใด ?
  ก. ฉันทะ ข. วิริยะ
  ค. จิตตะ ง. วิมังสา
 
๒๓. เมื่อเห็นคนอื่นได้ดี ควรเจริญพรหมวิหารข้อใด ?
  ก. เมตตา ข. กรุณา
  ค. มุทิตา ง. อุเบกขา
 
๒๔. ทุกข์ทั้งหลายที่เกิดขึ้น จัดเป็นอริยสัจใด ?
  ก. ทุกข์ ข. สมุทัย
  ค. นิโรธ ง. มรรค
 
๒๕. กรรมใด ห้ามสวรรค์ ห้ามนิพพาน ?
  ก. อกุศลกรรม ข. อนันตริยกรรม
  ค. อาสันนกรรม ง. อโหสิกรรม
 
๒๖. ไม่งมงายเชื่อง่าย ไม่หลงเชื่อการดลบันดาล เป็นเวสารัชชกรณธรรมใด ?
  ก. สัทธา ข. ศีล
  ค. พาหุสัจจะ ง. โอตตัปปะ
 
๒๗. ทำความเห็นให้ถูกต้อง เป็นอานิสงส์ของผู้ประพฤติอะไร ?
  ก. ให้ทาน ข. รักษาศีล
  ค. สมาธิ ง. ฟังธรรม
 
๒๘. พลธรรมข้อใด ทำให้รู้แจ้งเห็นจริงในสิ่งทั้งปวง ?
  ก. วิริยะ ข. สติ
  ค. สมาธิ ง. ปัญญา
 
๒๙. ในขันธ์ ๕ อะไรจัดเป็นรูปธรรม ?
  ก. รูป ข. เวทนา
  ค. สังขาร ง. วิญญาณ
 
๓๐. ธรรมเป็นที่ตั้งแห่งการระลึกถึงกัน ตรงกับข้อใด ?
  ก. สัปปุริสธรรม ข. พลธรรม
  ค. สาราณิยธรรม ง. คารวธรรม
 
๓๑. ข้อใด จัดเป็นทิฏฐิสามัญญตา ?
  ก. เห็นตรงกัน ข. มีศีลเสมอกัน
  ค. คิดดีต่อกัน ง. พูดดีต่อกัน
 
๓๒. รู้ว่าสิ่งใดควรทำก่อน สิ่งใดควรทำทีหลัง จัดเป็นสัปปุริสธรรมข้อใด ?
  ก. ธัมมัญญุตา ข. อัตถัญญุตา
  ค. มัตตัญญุตา ง. กาลัญญุตา
 
๓๓. ไม่ปรับปรุงตัวให้ดีขึ้น ถือว่าขาดสัปปุริสธรรมข้อใด ?
  ก. ธัมมัญญุตา ข. อัตถัญญุตา
  ค. อัตตัญญุตา ง. ปริสัญญุตา
 
๓๔. โลกธรรมใด จัดเป็นอิฏฐารมณ์ ?
  ก. นินทา ข. ทุกข์
  ค. มีลาภ ง. เสื่อมลาภ
 
๓๕. เห็นอย่างไร ชื่อว่าเห็นชอบ ?
  ก. เห็นตามเพื่อน ข. เห็นตามสังคม
  ค. เห็นตามตำรา ง. เห็นด้วยปัญญา
 
๓๖. การกระทำที่เป็นเหตุให้ผู้ทำเศร้าหมอง เรียกว่าอะไร ?
  ก. กิเลสกาม ข. กรรมกิเลส
  ค. กรรมวัฏฏ์ ง. กรรมบถ
 
๓๗. ข้อใด ไม่นับเข้าในกรรมกิเลส ?
  ก. ฆ่าสัตว์ ข. ลักทรัพย์
  ค. พูดเท็จ ง. ดื่มสุรา
 
๓๘. ผู้ต้องการงดเว้นจากปาณาติบาต ควรประพฤติควบคู่กับธรรมใด ?
  ก. เมตตา ข. สัมมาชีพ
  ค. กามสังวร ง. สัจจะ
 
๓๙. ผู้ต้องการงดเว้นจากอทินนาทาน ควรประพฤติควบคู่กับธรรมใด ?
  ก. เมตตา ข. สัมมาชีพ
  ค. กามสังวร ง. สัจจะ
 
๔๐. ผู้ต้องการงดเว้นจากกาเมสุมิจฉาจาร ควรประพฤติควบคู่กับธรรมใด ?
  ก. เมตตา ข. สัมมาชีพ
  ค. กามสังวร ง. สัจจะ
 
๔๑. ผู้ต้องการงดเว้นจากมุสาวาท ควรประพฤติควบคู่กับธรรมใด ?
  ก. เมตตา ข. สัมมาชีพ
  ค. กามสังวร ง. สัจจะ
 
๔๒. ธรรมเป็นเครื่องยึดเหนี่ยวจิตใจให้สามัคคี เรียกว่าอะไร ?
  ก. สังคหวัตถุ ข. ฆราวาสธรรม
  ค. อิทธิบาท ง. พรหมวิหาร
 
๔๓. การทำประโยชน์ส่วนรวม ตรงกับสังคหวัตถุข้อใด ?
  ก. ทาน ข. ปิยวาจา
  ค. อัตถจริยา ง. สมานัตตตา
 
๔๔. คิดเอาแต่ได้ฝ่ายเดียว เป็นลักษณะของมิตรประเภทใด ?
  ก. ปอกลอก ข. ดีแต่พูด
  ค. หัวประจบ ง. ชักชวนในทางฉิบหาย
 
๔๕. ปากปราศรัย น้ำใจเชือดคอ จัดอยู่ในมิตรประเภทใด ?
  ก. ปอกลอก ข. ดีแต่พูด
  ค. หัวประจบ ง. ชักชวนในทางฉิบหาย
 
๔๖. การค้าขายชนิดใด เป็นข้อห้ามของอุบาสกอุบาสิกา ?
  ก. ขายเสื้อผ้า ข. ขายน้ำเมา
  ค. ขายอาหาร ง. ขายเครื่องสำอาง
 
๔๗. ข้อใด เป็นสมบัติของอุบาสก ?
  ก. ศรัทธา ข. ทรัพย์
  ค. ยศ ง. ตำแหน่ง
 
๔๘. ธรรมเป็นเครื่องยึดเหนี่ยวจิตใจให้สามัคคี เรียกว่าอะไร ?
  ก. สังคหวัตถุ ข. ฆราวาสธรรม
  ค. อิทธิบาท ง. พรหมวิหาร
 
๔๙. แนะนำดี เป็นหน้าที่ของใคร ?
  ก. มารดาบิดา ข. ครูอาจารย์
  ค. สมณพราหมณ์ ง. ถูกทุกข้อ
 
๕๐. จริงใจ ฝึกฝน อดทน ให้ปัน ตรงกับธรรมหมวดใด ?
  ก. สังคหวัตถุ ข. ฆราวาสธรรม
  ค. อธิษฐานธรรม ง. พรหมวิหาร
         
     
เอกสารอ้างอิง    
  ปัญหาและเฉลยข้อสอบ นักธรรมชั้นโท-เอก และธรรมศึกษาตรี-โท-เอก พ.ศ.๒๕๕๙. หน้า ๓๘-๔๗.
         

ข้อสอบสนามหลวง