ปัญหาและเฉลย
วิชาธรรม ธรรมศึกษาชั้นตรี
สอบในสนามหลวง
วันจันทร์ ที่ ๒๑ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๔๘
เวลา ๑๓.๐๐ - ๑๓.๕๐ น.



คำสั่ง : จงเลือกคำตอบที่ถูกที่สุดเพียงคำตอบเดียว แล้วกากบาทลงในช่องของข้อ
ที่ต้องการในกระดาษคำตอบ ให้เวลา ๕๐ นาที (๑๐๐ คะแนน)
 
๑. ผู้มีความรอบคอบ ทำงานมีประสิทธิภาพ เพราะมีธรรมอะไร ?
  ก. ธรรมมีอุปการะมาก ข. ธรรมเป็นโลกบาล
  ค. ธรรมอันทำให้งาม ง. ธรรมเป็นเครื่องเจริญ
 
๒. “มียศอย่าประมาท มีอำนาจอย่ามัวเมา” สอนให้มีธรรมอะไร ?
  ก. ขันติ ข. สติ
  ค. โสรัจจะ ง. สัมปชัญญะ
 
๓. การก่อการร้ายเป็นเหตุให้โลกเดือดร้อน เพราะขาดคุณธรรมใด ?
  ก. สติ-สัมปชัญญะ ข. หิริ-โอตตัปปะ
  ค. ขันติ-โสรัจจะ ง. ฉันทะ-วิริยะ
 
๔. คนมีโอตตัปปะ ย่อมเกิดความรู้สึกอย่างไร ?
  ก. กลัวจะถูกลงโทษ ข. กลัวเสียชื่อ
  ค. กลัวตกนรก ง. ถูกทุกข้อ
 
๕. “ใครแช่ง ใครด่า ใครว่า เราเหมือนภูเขาถูกไข่ไม่ไหวหวั่น”
 สอนให้มีธรรมอะไร ?
  ก. ขันติ ข. สติ
  ค. หิริ ง. สัมปชัญญะ
 
๖. ความงามในข้อใด นับว่าสำคัญที่สุด ?
  ก. งามเสื้อผ้าอาภรณ์ ข. งามรูปร่างหน้าตา
  ค. งามกิริยามารยาท ง. งามคุณธรรม
 
๗. “ยามตายจะได้ฝากผี ยามดีจะได้ฝากท้อง ยามขัดข้อง
จะได้ช่วยแก้ไข” เป็นความหวังของใคร ?
  ก. บิดามารดา ข. ครูอาจารย์
  ค. บุตรธิดา ง. มิตรสหาย
 
๘. ความรักของบิดามารดา ตรงกับข้อใด ?
  ก. รักแบบบูชา ข. รักแบบเสน่หา
  ค. รักแบบเอ็นดู ง. รักยิ่งกว่าชีวิต
 
๙. สินค้าคุณภาพดีให้ดูยี่ห้อ จะดูคนดีให้ดูที่อะไร ?
  ก. ทำบุญเป็นนิจ ข. ติดต่อสังคมดี
  ค. ทำหน้าที่ได้ถูกต้อง ง. สนองตอบแทนบุญคุณ
 
๑๐. ชาวพุทธพึงยึดถืออะไร เป็นที่พึ่งที่ระลึก ?
  ก. พระไตรปิฎก ข. พระรัตนตรัย
  ค. ไตรสิกขา ง. โอวาทปาฏิโมกข์
 
๑๑. คำว่า “รักษาผู้ปฏิบัติไม่ให้ตกไปในที่ชั่ว” เป็นคุณของข้อใด ?
  ก. พระพุทธเจ้า ข. พระธรรม
  ค. พระสงฆ์ ง. พระราชา
 
๑๒.

พระพุทธเจ้าตรัสกะองคุลิมาลว่า “เราหยุดแล้วท่านสิยังไม่หยุด”
 หมายถึงหยุดอะไร ?
  ก. หยุดทำบาป ข. หยุดฆ่าคน
  ค. หยุดโกรธ ง. หยุดเดิน
 
๑๓. เมื่อเดินทางผิดคิดกลับเดินทางใหม่ สงเคราะห์เข้าในโอวาทใด ?
  ก. ละชั่ว ข. ทำดี
  ค. ทำจิตให้ผ่องใส ง. ข้อ ก. และข้อ ข. ถูก
 
๑๔. การเขียนหนังสือหลอกลวงให้คนเข้าใจผิด จัดเป็นทุจริตข้อใด ?
  ก. กายทุจริต ข. วจีทุจริต
  ค. มโนทุจริต ง. ข้อ ก. และข้อ ข. ถูก
 
๑๕. วาจาใด เป็นเหตุให้ทะเลาะวิวาทและแตกสามัคคี ?
  ก. พูดเท็จ ข. พูดส่อเสียด
  ค. พูดคำหยาบ ง. พูดเพ้อเจ้อ
 
๑๖. คนมักโกรธ ขี้โมโห ฉุนเฉียว มีพฤติกรรมทางวาจาอย่างไร ?
  ก. วาจาเท็จ ข. วาจาส่อเสียด
  ค. วาจาหยาบ ง. วาจาเพ้อเจ้อ
 
๑๗. พฤติกรรมยกพวกตีกัน ฆ่าฟันจองเวรกัน มีอกุศลอะไรเป็นมูล ?
  ก. โลภะ ข. โทสะ
  ค. โมหะ ง. โทสะ และโมหะ
 
๑๘. ผู้ค้ายาเสพติด เพราะจิตประกอบด้วยอกุศลมูลใด ?
  ก. โลภะ โทสะ ข. โลภะ โมหะ
  ค. โทสะ โมหะ ง. ราคะ โทสะ
 
๑๙. “ยามอยู่ก็อุปัฏฐาก ล้มหายตายจากก็ช่วยทำศพให้” เป็นลักษณะ
ของบุคคลใด ?
  ก. กตัญญู ข. กตเวที
  ค. กตัญญูกตเวที ง. บุพพการี
 
๒๐. “ทำดี พูดดี คิดดี” เป็นลักษณะของใคร ?
  ก. สัตบุรุษ ข. พระภิกษุ
  ค. บิดามารดา ง. ครูอาจารย์
 
๒๑. ความมีระเบียบวินัย เคารพกฎเกณฑ์ของสังคม จัดเข้าในบุญกิริยาวัตถุใด ?
  ก. ทานมัย ข. สีลมัย
  ค. ภาวนามัย ง. ข้อ ก. และข้อ ค. ถูก
 
๒๒. การฟังธรรมจัดเข้าในบุญกิริยาวัตถุ ๓ ข้อใด ?
  ก. ทานมัย ข. สีลมัย
  ค. ภาวนามัย ง. ถูกทุกข้อ
 
๒๓. ความเจริญแห่งชีวิตจะสำเร็จได้ด้วยอาการอย่างไร ?
  ก. เรียนเก่งจบชั้นสูงๆ ข. ประพฤติปฏิบัติดี
  ค. เจริญภาวนา ง. เสริมดวงชะตา
 
๒๔. คำว่า “วาสนา” ในภาษิตว่า “มีวาสนาเป็นทุน มีบุญเป็นยา…
ทำให้อายุยืน” หมายถึงอะไร ?
  ก. อยู่ในประเทศอันสมควร ข. คบสัตบุรุษ
  ค. ตั้งตนไว้ชอบ ง. การได้ทำบุญไว้ในปางก่อน
 
๒๕. “ฟังไม่ได้ศัพท์ จับเอาไปกระเดียด” เป็นพฤติกรรมของคนเชื่อง่าย
เพราะขาดธรรมอะไร ?
  ก. คบสัตบุรุษ ข. ฟังธรรมของสัตบุรุษ
  ค. ตริตรองพิจารณาโดยแยบคาย ง. ประพฤติธรรมสมควรแก่ธรรม
 
๒๖. การตั้งตนไว้ชอบ หมายถึงข้อใด ?
  ก. อยู่ในถิ่นที่เหมาะสม ข. คบคนดี
  ค. ทำบุญมากๆ ง. ละชั่วประพฤติดี
 
๒๗. ปฏิบัติซื่อ ถือเที่ยงตรง เช่นเปาบุ้นจิ้น เพราะยึดธรรมข้อใด ?
  ก. เว้นทุจริต ๓ ข. เว้นอคติ ๔
  ค. มีจักร ๔ ง. มีพรหมวิหาร ๔
 
๒๘. ชีวิตก้าวหน้า เพราะดำรงตนอย่างไร ?
  ก. คบสัตบุรุษ ข. หยุดทำชั่ว
  ค. วางตัวตามคำสอน ง. ถูกทุกข้อ
 
๒๙. คุณธรรมให้สำเร็จตามประสงค์ เรียกว่าอะไร ?
  ก. วุฒิ ๔ ข. จักร ๔
  ค. อธิษฐานธรรม ๔ ง. อิทธิบาท ๔
 
๓๐. ความจนในข้อใด ก่อทุกข์ให้ผู้อื่น ?
  ก. จนเพราะไม่มี ข. จนเพราะไม่พอ
  ค. จนเพราะแล้งน้ำใจ ง. จนเพราะขาดแคลนน้ำ
 
๓๑. ตัณหา เป็นตัวชักพาให้เกิดอะไรขึ้น ?
  ก. ความรัก ข. ความสุข
  ค. ความโกรธ ง. ความทุกข์
 
๓๒. มัชฌิมาปฏิปทา ทางสายกลาง ตรงกับอริยสัจ ๔ ข้อใด ?
  ก. ทุกข์ ข. สมุทัย
  ค. นิโรธ ง. มรรค
 
๓๓. ธรรมในข้อใด ควรพิจารณาเนืองๆ ?
  ก. ต้องยึดหลักกรรม
ทำดีได้ดี ทำชั่วได้ชั่ว		 ข. ทุกคนต้องตาย
ต้องห่างไกลของรัก
  ค. หนีแก่ไม่ได้ หนีไข้ไม่พ้น ง. ถูกทุกข้อ
 
๓๔. “อยู่ให้เขารัก จากให้เขาคิดถึง” จัดเข้าในธรรมหมวดใด ?
  ก. อภิณหปัจจเวกขณ์ ๕ ข. คารวะ ๖
  ค. สาราณิยธรรม ๖ ง. พรหมวิหาร ๔
 
๓๕. ความเคารพในการศึกษา ควรทำอย่างไร ?
  ก. กราบไหว้ตำราเรียน ข. เชื่อตำราอย่างเด็ดเดี่ยว
  ค. ปลูกอิทธิบาทในการศึกษา ง. ปลูกวุฒิธรรมในการศึกษา
 
๓๖. คุณสมบัติพิเศษของอริยทรัพย์คือข้อใด ?
  ก. ทำให้ประพฤติดี ข. โจรลักไม่ได้ ยิ่งใช้ยิ่งมี
  ค. ทำให้กลัวบาป ง. ทำให้เรียนเก่ง ดี มีสุข
 
๓๗. “จ่ายหมดจะลำบาก จ่ายมากจะยากนาน” ตรงกับข้อใด ?
  ก. อัตถัญญุตา ข. อัตตัญญุตา
  ค. มัตตัญญุตา ง. กาลัญญุตา
 
๓๘. “ช้าๆ ได้พร้า ๒ เล่มงาม” จัดเข้าในสัปปุริสธรรมข้อใด ?
  ก. ธัมมัญญุตา ข. อัตถัญญุตา
  ค. มัตตัญญุตา ง. กาลัญญุตา
 
๓๙. “มีลาภ เสื่อมลาภ มีสุข มีทุกข์ ……” เรียกว่าอะไร ?
  ก. โลกธรรม ข. สัปปุริสธรรม
  ค. วุฒิธรรม ง. อิทธิบาทธรรม
 
๔๐. จากข้อ ๓๙ เมื่อธรรมนั้นเกิดขึ้นแล้ว ควรทำในใจอย่างไร ?
  ก. ชื่นชมให้สมที่รอคอย ข. พิจารณาว่าไม่เที่ยง
  ค. พิจารณาว่าเป็นทุกข์ ง. ไม่ยินดียินร้าย
 
๔๑. ทำอย่างไร จึงจะตั้งตัวได้ในสังคมปัจจุบันนี้ ?
  ก. งดดื่มสุราเมรัย ข. งดเที่ยวกลางคืน
  ค. คบกัลยาณมิตร ง. บำเพ็ญทิฏฐธัมมิกัตถะ
 
๔๒. ผู้ใดชื่อว่ามีอุฏฐานสัมปทา ถึงพร้อมด้วยความหมั่น ?
  ก. ขยันเรียน ขยันทำงาน ข. ขยันเก็บ ขยันใช้
  ค. ขยันหา ขยันดูแล ง. ขยันพูด ขยันคิด
 
๔๓. เพื่อนที่ยอมร่วมหัวจมท้ายแม้ยามมีภัย จัดเป็นมิตรแท้ข้อใด ?
  ก. มิตรมีอุปการะ ข. มิตรร่วมสุขร่วมทุกข์
  ค. มิตรแนะประโยชน์ ง. มิตรมีความรักใคร่
 
๔๔. ลักษณะของเพื่อนที่ชักชวนไปในทางฉิบหาย ตรงกับข้อใด ?
  ก. มะกอกสามตะกร้าปาไม่ถูก ข. ปากปราศรัยใจเชือดคอ
  ค. มีเงินนับเป็นน้องมีทอง
นับเป็นพี่		 ง. เช้าฮา เย็นเฮ ค่ำเซ
ดึกสร่าง สว่างซ้ำ
 
๔๕. ผู้ปฏิบัติตามธรรมใด จึงจะสามารถยึดเหนี่ยวน้ำใจผู้อื่นไว้ได้ ?
  ก. พรหมวิหาร ข. ฆราวาสธรรม
  ค. วุฒิธรรม ง. สังคหวัตถุ
 
๔๖. ฆราวาสต้องยึดธรรมข้อใด เป็นหลักปฏิบัติ ?
  ก. สัจจะ ทมะ ขันติ จาคะ ข. สัทธา สีล จาคะ ปัญญา
  ค. ฉันทะ วิริยะ จิตตะ วิมังสา ง. เมตตา กรุณา มุทิตา อุเบกขา
 
๔๗. “อย่าเอาวัดทำวิก อย่าเอาโบสถ์ทำบ่อน” หมายความว่าอะไร ?
  ก. อย่าเล่นการพนันในวัด ข. อย่าทำอนาจารในวัด
  ค. อย่าดื่มสุราในวัด ง. อย่าทำอบายมุขในวัด
 
๔๘. การไม่ถือมงคลตื่นข่าว มีลักษณะเช่นไร ?
  ก. เชื่อกรรม ไม่เชื่อมงคล ข. เชื่อมงคล ไม่เชื่อกรรม
  ค. เชื่อกรรม เชื่อมงคล ง. ไม่เชื่อกรรม ไม่เชื่อมงคล
 
๔๙. “นิยมยกย่อง ปกป้องเชิดชู ไม่เจ้าชู้นอกใจ มอบความเป็นใหญ่
ให้เครื่องประดับ”คือหน้าที่ของใคร ?
  ก. สามี ข. ภรรยา
  ค. บ่าว ง. มิตร
 
๕๐. “กายเมตตา วาจาไมตรี ฤดีมุ่งมิตร ไม่ปิดทวาร ให้ทานเสมอ”
เป็นคุณสมบัติของใคร ?
  ก. มิตร ข. เจ้านาย
  ค. กุลบุตร ง. สมณพราหมณ์
         
     
เอกสารอ้างอิง    
  เรื่องสอบธรรม ของสนามหลวงแผนกธรรม พ.ศ.๒๕๔๘. หน้า
         

ข้อสอบสนามหลวง