ปัญหาและเฉลย
วิชาธรรม ธรรมศึกษาชั้นตรี
สอบในสนามหลวง
วันศุกร์ ที่ ๒๖ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๕๓
เวลา ๑๓.๐๐ - ๑๓.๕๐ น.



คำสั่ง : จงเลือกคำตอบที่ถูกที่สุดเพียงคำตอบเดียว แล้วกากบาทลงในช่องของข้อ
ที่ต้องการในกระดาษคำตอบ ให้เวลา ๕๐ นาที (๑๐๐ คะแนน)
 
๑. ธรรมสำหรับป้องกันความผิดพลาดในการทำงาน ได้แก่ข้อใด ?
  ก. สติ - สัมปชัญญะ ข. หิริ - โอตตัปปะ
  ค. ขันติ - โสรัจจะ ง. ฉันทะ - วิริยะ
 
๒. ข้อใด ชื่อว่ามีสติสัมปชัญญะในการทำงาน ?
  ก. ทำด้วยความขยัน ข. ทำด้วยความพอใจ
  ค. ทำด้วยความตั้งใจ ง. ทำด้วยความไม่ประมาท
 
๓. ข้อความรณรงค์ว่า เมาไม่ขับ สอนให้มีธรรมข้อใด ?
  ก. สติ ข. ประหยัด
  ค. ซื่อสัตย์ ง. กตัญญู
 
๔. คำว่า พระในบ้าน หมายถึงข้อใด ?
  ก. พระพุทธรูป ข. พระภูมิเจ้าที่
  ค. พ่อแม่ ง. ปู่ ย่า ตา ยาย
 
๕. ข้อใด เป็นลักษณะของคนมีขันติ-โสรัจจะ ?
  ก. ปิดทองหลังพระ ข. ทำเป็นทองไม่รู้ร้อน
  ค. ยิ้มได้เมื่อภัยมา ง. น้ำนิ่งไหลลึก
 
๖. ชาวพุทธควรยึดถือสิ่งใดเป็นที่พึ่งสูงสุด ?
  ก. พระอินทร์ ข. พระพิฆเณศวร์
  ค. พระพรหม ง. พระรัตนตรัย
 
๗. คำพูดเช่นใด มีผลทำลายความสามัคคี ?
  ก. พูดปด ข. พูดคำหยาบ
  ค. พูดส่อเสียด ง. พูดเพ้อเจ้อ
 
๘. เด็กติดเกมส์ เพราะมีอกุศลมูลข้อใด ?
  ก. โลภะ ข. โทสะ
  ค. โมหะ ง. ราคะ
 
๙. ธรรมเป็นเครื่องนำไปสู่ความเจริญ เรียกว่าอะไร ?
  ก. สังคหวัตถุ ๔ ข. จักร ๔
  ค. อิทธิบาท ๔ ง. ปธาน ๔
 
๑๐. ผู้ปฏิบัติตามหลักจักร ๔ จะได้รับประโยชน์อย่างไร ?
  ก. มีความเจริญ ข. มีความยินดี
  ค. มีความยินร้าย ง. มีความยุติธรรม
 
๑๑. การตั้งตนไว้ชอบ หมายถึงประพฤติเช่นไร ?
  ก. ถูกใจเขา ข. ถูกกาลเทศะ
  ค. ถูกใจเรา ง. ถูกศีลธรรม
 
๑๒. ความอยุติธรรมอันเกิดจากไม่รู้ข้อมูลที่แท้จริง ตรงกับข้อใด ?
  ก. ภยาคติ ข. ฉันทาคติ
  ค. โทสาคติ ง. โมหาคติ
 
๑๓. หมั่นสร้างความดีให้เกิดมีขึ้นในตน ตรงกับปธาน ๔ ข้อใด ?
  ก. สังวรปธาน ข. ปหานปธาน
  ค. ภาวนาปธาน ง. อนุรักขนาปธาน
 
๑๔. ปัญญา สัจจะ จาคะ อุปสมะ อยู่ในหมวดใด ?
  ก. อธิษฐาน ๔ ข. อิทธิบาท ๔
  ค. พรหมวิหาร ๔ ง. ปธาน ๔
 
๑๕. ชาดกเรื่องพระมหาชนก เน้นคุณธรรมข้อใด ?
  ก. ฉันทะ ข. วิริยะ
  ค. จิตตะ ง. วิมังสา
 
๑๖. เห็นคนอื่นได้ดีมีความสุข เราก็ยินดีด้วย ตรงกับธรรมข้อใด ?
  ก. เมตตา ข. กรุณา
  ค. มุทิตา ง. อุเบกขา
 
๑๗. อะไรเป็นสมุทัยคือเหตุให้เกิดทุกข์ ?
  ก. ความเกิด ข. ความอยาก
  ค. ความจน ง. ความเจ็บ
 
๑๘. เมตตามีความหมายตรงกับข้อใด ?
  ก. ปรารถนาให้เป็นสุข ข. คิดช่วยให้พ้นทุกข์
  ค. พลอยยินดี ง. ไม่ยินดียินร้าย
 
๑๙. ธรรมข้อใด เป็นคู่ปรับกับความเกียจคร้าน ?
  ก. สัทธา ข. วิริยะ
  ค. ขันติ ง. สมาธิ
 
๒๐. ขันธ์ ๕ ย่อลงเป็น ๒ อย่าง ตรงกับข้อใด ?
  ก. รูปกับนาม ข. สัญญากับสังขาร
  ค. นามกับสัญญา ง. สังขารกับวิญญาณ
 
๒๑. ระวังตัวไม่ทำความชั่ว จัดเข้าในคารวธรรมข้อใด ?
  ก. พระพุทธ ข. พระธรรม
  ค. พระสงฆ์ ง. ความไม่ประมาท
 
๒๒. ตั้งใจศึกษา ปฏิบัติตามศีล สมาธิ ปัญญา ตรงกับคารวะใด ?
  ก. พระพุทธ ข. พระธรรม
  ค. พระสงฆ์ ง. การศึกษา
 
๒๓. ข้อใด มีความหมายตรงกับคำว่า สาราณิยธรรม ?
  ก. อยู่บ้านท่านอย่านิ่งดูดาย ข. อยู่ให้เขารักจากให้เขาคิดถึง
  ค. คนเดียวหัวหาย สองคนเพื่อนตาย ง. น้ำขึ้นให้รีบตัก
 
๒๔. สาราณิยธรรม สอนให้คนเป็นเช่นไร ?
  ก. มีความพอเพียง ข. เลี้ยงตนโดยชอบ
  ค. ไม่ประกอบอกุศล ง. รู้รักสามัคคี
 
๒๕. ข้อใด ชื่อว่ารักษาศีลบริสุทธิ์เสมอกัน ?
  ก. มีอะไรก็แบ่งปัน ข. มีอะไรก็ช่วยกัน
  ค. ว่าอะไรก็ว่าตามกัน ง. รักษาระเบียบร่วมกัน
 
๒๖. อริยทรัพย์ หมายถึงทรัพย์เช่นไร ?
  ก. ทรัพย์ภายใน ข. ทรัพย์ภายนอก
  ค. ทรัพย์มรดก ง. อสังหาริมทรัพย์
 
๒๗. นกน้อยทำรังแต่พอตัว ตรงกับสัปปุริสธรรมข้อใด ?
  ก. อัตตัญญุตา ข. มัตตัญญุตา
  ค. กาลัญญุตา ง. ปริสัญญุตา
 
๒๘. เข้าเมืองตาหลิ่ว ต้องหลิ่วตาตาม ตรงกับข้อใด ?
  ก. อัตตัญญุตา ข. กาลัญญุตา
  ค. ปริสัญญุตา ง. มัตตัญญุตา
 
๒๙. โลกธรรม หมายถึงธรรมข้อใด ?
  ก. ธรรมรักษาโลก ข. ธรรมเหนือโลก
  ค. ธรรมที่อยู่คู่โลก ง. ธรรมที่สร้างโลก
 
๓๐. โลกธรรม จะเกิดขึ้นแก่ใคร ?
  ก. ข้าราชการ ข. คนใช้แรงงาน
  ค. คนค้าขาย ง. คนทุกคน
 
๓๑. โลกธรรมข้อใด จัดเป็นอนิฏฐารมณ์ ?
  ก. มีลาภ ข. มียศ
  ค. มีสุข ง. มีทุกข์
 
๓๒. ตามหลักโลกธรรม เมื่อถูกนินทาให้ทำอย่างไร ?
  ก. หาทางนินทาตอบ ข. ถือว่าเป็นเรื่องธรรมดา
  ค. ทำเป็นไม่สนใจ ง. พยายามปรับปรุงตัวเอง
 
๓๓. ข้อใด จัดเป็นการทำบุญทางวาจา ?
  ก. ดูรายการธรรมทางทีวี ข. พูดเพื่อเอาตัวรอด
  ค. ร้องเพลงธรรมชิงรางวัล ง. บอกทางแก่คนหลงทาง
 
๓๔. การไหว้พระสงฆ์ จัดเป็นบุญกิริยาวัตถุ ๑๐ ข้อใด ?
  ก. ภาวนามัย ข. อปจายนมัย
  ค. เวยยาวัจจมัย ง. ปัตติทานมัย
 
๓๕. ใช้อย่างพอเพียง ไม่ฟุ้งเฟ้อนัก ไม่ให้ฝืดเคืองนัก ตรงกับข้อใด ?
  ก. อุฏฐานสัมปทา ข. อารักขสัมปทา
  ค. กัลยาณมิตตตา ง. สมชีวิตา
 
๓๖. ข้อใด จัดเป็นอุฏฐานสัมปทา ?
  ก. ขยันตื่นแต่เช้า ข. ขยันออกกำลังกาย
  ค. ขยันทำงาน ง. ขยันออกงานสังคม
 
๓๗. มีสลึงพึงบรรจบให้ครบบาท ตรงกับธรรมข้อใด ?
  ก. อุฏฐานสัมปทา ข. อารักขสัมปทา
  ค. กัลยาณมิตตตา ง. สมชีวิตา
 
๓๘. อันเพื่อนดีมีหนึ่งถึงจะน้อยดีกว่าร้อยเพื่อนคิดริษยา ตรงกับข้อใด ?
  ก. อุฏฐานสัมปทา ข. อารักขสัมปทา
  ค. กัลยาณมิตตตา ง. สมชีวิตา
 
๓๙. เชื่อว่าทำดีได้ดี ทำชั่วได้ชั่ว ตรงกับสัมปทาข้อใด ?
  ก. สัทธาสัมปทา ข. สีลสัมปทา
  ค. จาคสัมปทา ง. ปัญญาสัมปทา
 
๔๐. ผู้ถือมงคลตื่นข่าว จะมีลักษณะตามข้อใด ?
  ก. ชวนกันปฏิบัติธรรม ข. ไหว้พระศักดิ์สิทธิ์
  ค. ไหว้เสาไม้ตะเคียน ง. ไหว้พระธาตุ
 
๔๑. มีเงินนับเป็นน้อง มีทองนับเป็นพี่ ตรงกับคนเทียมมิตรข้อใด ?
  ก. คนปอกลอก ข. คนดีแต่พูด
  ค. คนหัวประจบ ง. คนชักชวนในทางฉิบหาย
 
๔๒. ต่อหน้าว่าสรรเสริญ ลับหลังตั้งนินทา ตรงกับคนเทียมมิตรข้อใด ?
  ก. คนดีแต่พูด ข. คนหัวประจบ
  ค. คนปอกลอก ง. คนชักชวนในทางฉิบหาย
 
๔๓. ลูกผู้ชายไม่ทิ้งกันในยามมีภัย จัดอยู่ในมิตรแท้ประเภทใด ?
  ก. มิตรมีอุปการะ ข. มิตรร่วมสุขร่วมทุกข์
  ค. มิตรแนะประโยชน์ ง. มิตรมีความรักใคร่
 
๔๔. เขาเป็นคนดีคงเส้นคงวา แสดงถึงคุณธรรมข้อใด ?
  ก. ทาน ข. ปิยวาจา
  ค. อัตถจริยา ง. สมานัตตตา
 
๔๕. พูดแล้วต้องทำให้ได้อย่างที่พูด ตรงกับธรรมข้อใด ?
  ก. สัจจะ ข. ทมะ
  ค. ขันติ ง. จาคะ
 
๔๖. งานหนักไม่เอา งานเบาไม่สู้ เพราะขาดธรรมข้อใด ?
  ก. สัจจะ ข. ทมะ
  ค. ขันติ ง. จาคะ
 
๔๗. ตื่นก่อน นอนทีหลัง เป็นหน้าที่ใครปฏิบัติต่อใคร ?
  ก. ลูก-พ่อแม่ ข. ภรรยา-สามี
  ค. ศิษย์-ครู ง. บ่าว-นาย
 
๔๘. ข้อใด จัดเป็นมิจฉาวณิชชา ?
  ก. ขายวัตถุโบราณ ข. ขายสังฆภัณฑ์
  ค. ขายพระพุทธรูป ง. ขายอาวุธ
 
๔๙. ห้ามมิให้ทำความชั่ว ให้ทำแต่ความดี เป็นความอนุเคราะห์
ของใคร ?
  ก. มารดา-บิดา ข. ครู-อาจารย์
  ค. ภรรยา-สามี ง. บุตร-ธิดา
 
๕๐. ไม่มีใครเชื่อถือถ้อยคำ เป็นโทษของอบายมุขข้อใด ?
  ก. ดื่มน้ำเมา ข. เที่ยวกลางคืน
  ค. เล่นการพนัน ง. คบคนชั่วเป็นมิตร
         
     
เอกสารอ้างอิง    
  เรื่องสอบธรรม ของสนามหลวงแผนกธรรม พ.ศ.๒๕๕๓. หน้า ๑๘๔-๑๙๔.
         

ข้อสอบสนามหลวง