ปัญหาและเฉลย
วิชาธรรม ธรรมศึกษาชั้นตรี
สอบในสนามหลวง
วันศุกร์ ที่ ๑๖ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๔
เวลา ๑๓.๐๐ - ๑๓.๕๐ น.



คำสั่ง : จงเลือกคำตอบที่ถูกที่สุดเพียงคำตอบเดียว แล้วฝนลงในช่องของข้อ
ที่ต้องการในกระดาษคำตอบ ให้เวลา ๕๐ นาที (๑๐๐ คะแนน)
 
๑. ธรรมข้อใด ทำให้เป็นคนไม่ประมาท ?
  ก. สติ สัมปชัญญะ ข. หิริ โอตตัปปะ
  ค. ขันติ โสรัจจะ ง. ฉันทะ วิริยะ
 
๒. ธรรมที่คอยกำกับให้รู้ตัวขณะทำพูด คิด ได้แก่ข้อใด ?
  ก. สติ ข. สัมปชัญญะ
  ค. ขันติ ง. โสรัจจะ
 
๓. ความระลึกได้ก่อนทำพูด คิด เป็นลักษณะของธรรมข้อใด ?
  ก. สติ ข. สัมปชัญญะ
  ค. ขันติ ง. โสรัจจะ
 
๔. ข้อใด จัดเป็นความละอายใจ ?
  ก. รังเกียจทุจริต ข. รังเกียจเชื้อชาติ
  ค. รังเกียจสีผิว ง. รังเกียจตระกูล
 
๕. ข้อใด มีความหมายตรงกับโอตตัปปะ ?
  ก. กลัวผลบาป ข. กลัวเสียชื่อเสียง
  ค. กลัวโจร ง. กลัวถูกจับ
 
๖. ขันติ คือความอดทน หมายถึงทนต่ออะไร ?
  ก. ทนดื่มเหล้า ข. ทนเล่นการพนัน
  ค. ทนเล่นเกมส์ ง. ทนเจ็บป่วย
 
๗. ธรรมข้อใด ทำคนให้งามโดยไม่ต้องเสริมแต่ง ?
  ก. หิริ โอตตัปปะ ข. ขันติ โสรัจจะ
  ค. สติ สัมปชัญญะ ง. เมตตา กรุณา
 
๘. บิดามารดาถูกทอดทิ้ง เพราะบุตรขาดธรรมข้อใด ?
  ก. เมตตา กรุณา ข. จาคะ ความเสียสละ
  ค. กตัญญู กตเวที ง. หิริ โอตตัปปะ
 
๙. จะรู้ได้อย่างไรว่า คนที่เราคบด้วยเป็นคนดี ?
  ก. ตักบาตรประจำ ข. มีมนุษย์สัมพันธ์
  ค. รู้จักทดแทนคุณ ง. ขยันทำการงาน
 
๑๐. กตัญญูกตเวทีบุคคล ชื่อว่าหาได้ยาก เพราะถูกอะไรครอบงำ?
  ก. อบายมุข ข. นิวรณ์
  ค. ความโกรธ ง. ความตระหนี่
 
๑๑. รตนะในพระพุทธศาสนา ได้แก่ข้อใด ?
  ก. ศีล สมาธิ ปัญญา ข. ทาน ศีล ภาวนา
  ค. พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ ง. อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา
 
๑๒. พระธรรม คืออะไร ?
  ก. หนังสือธรรมะ ข. คำสุภาษิต
  ค. คัมภีร์เทศน์ ง. คำสั่งสอน
 
๑๓. พระธรรมมีคุณอย่างไร ?
  ก. แนะนำดี ข. ชี้ทางสวรรค์
  ค. ป้องกันอบาย ง. ให้หายยากจน
 
๑๔. พระสงฆ์มีคุณอย่างไร ?
  ก. สอนให้ร่ำรวย ข. สอนให้ทำความดี
  ค. สอนให้มีความสุข ง. สอนไม่ให้ตกนรก
 
๑๕. พระบริสุทธิคุณ เป็นคุณของข้อใด ?
  ก. พระพุทธ ข. พระธรรม
  ค. พระสงฆ์ ง. พระอรหันต์
 
๑๖. โอวาทของพระพุทธเจ้า ๓ อย่าง ตรงกับข้อใด ?
  ก. ทาน ศีล ภาวนา ข. ศีล สมาธิ ปัญญา
  ค. อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา ง. ละชั่ว ทำดี ทำใจให้ผ่องใส
 
๑๗. ทำอย่างไร ถึงจะไม่ตกไปในที่ชั่ว ?
  ก. ปฏิบัติตามกฎหมาย ข. ปฏิบัติตามครูสอน
  ค. ปฏิบัติตามธรรม ง. ปฏิบัติตามบิดามารดา
 
๑๘. ข้อใด เป็นผลของการพูดคำหยาบ ?
  ก. แตกความสามัคคี ข. ทำให้เจ็บใจ
  ค. ขาดคนรักใคร่ ง. ขาดคนเชื่อถือ
 
๑๙. คนต้มตุ๋นหลอกลวง ชื่อว่าประพฤติวจีทุจริตข้อใด ?
  ก. พูดเท็จ ข. พูดคำหยาบ
  ค. พูดส่อเสียด ง. พูดเพ้อเจ้อ
 
๒๐. วจีสุจริตข้อใด ส่งเสริมให้เกิดความปรองดอง ?
  ก. ไม่พูดเท็จ ข. ไม่พูดคำหยาบ
  ค. ไม่พูดส่อเสียด ง. ไม่พูดเพ้อเจ้อ
 
๒๑. ถึงบางพูดพูดดีเป็นศรีศักดิ์ มีคนรักรสถ้อยอร่อยจิต ตรงกับ วจีสุจริตข้อใด ?
  ก. ไม่พูดเท็จ ข. ไม่พูดคำหยาบ
  ค. ไม่พูดส่อเสียด ง. ไม่พูดเพ้อเจ้อ
 
๒๒. ผู้ไม่คิดร้ายทำลายคนอื่นให้เดือดร้อน ชื่อว่าประพฤติสุจริตข้อใด ?
  ก. กายสุจริต ข. วจีสุจริต
  ค. มโนสุจริต ง. ถูกทุกข้อ
 
๒๓. มูลเหตุแห่งความผิดของคน คืออะไร ?
  ก. โลภะ โทสะ โมหะ ข. ราคะ โทสะ โมหะ
  ค. มานะ โทสะ โมหะ ง. ตัณหา ราคะ ทิฏฐิ
 
๒๔. ฉ้อราษฎร์บังหลวง มีอะไรเป็นมูลเหตุ ?
  ก. โลภะ ข. โทสะ
  ค. โมหะ ง. โกธะ
 
๒๕. ข้อใด ไม่ใช่ลักษณะของโทสะ ?
  ก. กลุ้มใจ เสียใจ ข. โกรธ เกลียด
  ค. รำคาญ หงุดหงิด ง. อยากได้ งมงาย
 
๒๖. มีโทษมากและคลายช้า คือกิเลสข้อใด ?
  ก. โลภะ ข. โทสะ
  ค. โมหะ ง. ราคะ
 
๒๗. อะไร เป็นสมุฏฐานให้คนประพฤติดี ?
  ก. ทาน ข. ศีล
  ค. กุศลมูล ง. สุจริต
 
๒๘. อโทสะ ตรงกับข้อใด ?
  ก. รู้เขา รู้เรา รบชนะ ข. รู้แพ้ รู้ชนะ รู้อภัย
  ค. ช้าเสียกาล นานเสียกิจ ง. ปัญญาประดุจดังอาวุธ
 
๒๙. ข้อใด ไม่ใช่ลักษณะของความหลงงมงาย ?
  ก. เชื่อมั่นตัวเอง ข. เชื่อผู้รู้อยู่ใกล้ตัว
  ค. เชื่อเหตุผล ง. เชื่อเรื่องเปลี่ยนชื่อ
 
๓๐. คนเช่นไร ชื่อว่าสัตบุรุษ ?
  ก. รู้จักทำมาหากิน ข. มีน้ำใจแบ่งปัน
  ค. ขยันไม่เกียจคร้าน ง. ทำดี พูดดี คิดดี
 
๓๑. ทาน ศีล ภาวนา เป็นที่ตั้งแห่งการบำเพ็ญบุญ อะไรจัดเป็นบุญ ?
  ก. ความสุขกาย สุขใจ ข. การได้ไปสวรรค์
  ค. ความร่ำรวย ง. ความมีเกียรติ
 
๓๒. โยนิโสมนสิการในวุฑฒิธรรม หมายถึงอะไร ?
  ก. รอบรู้ทุกเรื่อง ข. ตริตรองให้รู้สิ่งดีชั่ว
  ค. เชื่อในสิ่งที่ควรเชื่อ ง. ศึกษามากรู้ปัญหามาก
 
๓๓. ผู้ไม่มีเวรภัยแก่ใคร เพราะทำบุญอะไร ?
  ก. ให้ทาน ข. รักษาศีล
  ค. เจริญภาวนา ง. วางอุเบกขา
 
๓๔. ได้ดีเพราะบุญหนุนส่ง ตรงกับจักรธรรมข้อใด ?
  ก. ปุพเพกตปุญญตา ข. อัตตสัมมาปณิธิ
  ค. สัปปุริสูปัสสยะ ง. ปฏิรูปเทสวาสะ
 
๓๕. ท่านเปรียบธรรมข้อใด ดุจล้อรถที่นำไปสู่ความเจริญ ?
  ก. วุฑฒิ ๔ ข. จักร ๔
  ค. อิทธิบาท ๔ ง. ปธาน ๔
 
๓๖. เมื่ออคติเกิดขึ้น สิ่งที่ถูกทำลายคืออะไร ?
  ก. ความยุติธรรม ข. ความมั่งคั่ง
  ค. ความรัก ง. ความนับถือ
 
๓๗. เมตตา มีความหมายตรงกับข้อใด ?
  ก. พลอยยินดี ข. คิดช่วยให้พ้นทุกข์
  ค. ไม่ยินดียินร้าย ง. ปรารถนาให้เป็นสุข
 
๓๘. พ่อแม่ตามใจลูกจนเสียคน เพราะมีอคติข้อใด ?
  ก. ฉันทาคติ ข. โทสาคติ
  ค. โมหาคติ ง. ภยาคติ
 
๓๙. อธิษฐานธรรม หมายถึงธรรมเช่นไร ?
  ก. ธรรมที่ควรตั้งไว้ในใจ ข. ธรรมที่ให้สำเร็จตามประสงค์
  ค. ธรรมที่ปฏิบัติแล้วไม่ผิด ง. ธรรมที่ทำให้เจริญ
 
๔๐. รู้เหตุรู้ผล ตรงกับอธิษฐานธรรมข้อใด ?
  ก. ปัญญา ข. สัจจะ
  ค. จาคะ ง. อุปสมะ
 
๔๑. ข้อใดตรงกับสังวรปธาน ?
  ก. เพียรระวังมิให้บาปเกิดขึ้น ข. เพียรละบาปที่เกิดขึ้นแล้ว
  ค. เพียรให้กุศลเกิด ง. เพียรรักษากุศลมิให้เสื่อม
 
๔๒. คนบรรลุความสำเร็จทุกอย่าง เพราะมีธรรมข้อใด ?
  ก. วุฑฒิ ๔ ข. จักร ๔
  ค. อธิษฐานธรรม ๔ ง. อิทธิบาท ๔
 
๔๓. เห็นคนทำความผิด อยากช่วย แต่ช่วยไม่ได้ ควรใช้ธรรมข้อใด ?
  ก. เมตตา ข. กรุณา
  ค. มุทิตา ง. อุเบกขา
 
๔๔. การแสดงความยินดี เมื่อผู้อื่นได้ดี ตรงกับข้อใด ?
  ก. เมตตา ข. กรุณา
  ค. มุทิตา ง. อุเบกขา
 
๔๕. ในการพิจารณาคดีความ ควรยึดธรรมข้อใดเป็นหลัก ?
  ก. เมตตา ข. กรุณา
  ค. มุทิตา ง. อุเบกขา
 
๔๖. อนันตริยกรรม ๕ ให้ผลอย่างไร ?
  ก. เกิดเป็นเปรต ข. ตกนรกอเวจี
  ค. เกิดเป็นอสุรกาย ง. เกิดเป็นสัตว์เดรัจฉาน
 
๔๗. การพิจารณาความแก่เนืองๆ มีประโยชน์อย่างไร ?
  ก. บรรเทาความเมาในวัย ข. บรรเทาความเมาในชีวิต
  ค. บรรเทาความยึดมั่น ง. บรรเทาความเห็นแก่ตัว
 
๔๘. คบคนพาล พาลพาไปหาผิด เพราะขาดสัปปุริสธรรมข้อใด ?
  ก. มัตตัญญุตา ข. กาลัญญุตา
  ค. ปริสัญญุตา ง. ปุคคลปโรปรัญญุตา
 
๔๙. ทิศเบื้องหน้า ได้แก่ใคร ?
  ก. สมณะ ข. อาจารย์
  ค. มิตร ง. มารดาบิดา
 
๕๐. จิตอาสา จัดเข้าในสังคหวัตถุข้อใด ?
  ก. ทาน ข. ปิยวาจา
  ค. อัตถจริยา ง. สมานัตตตา
         
     
เอกสารอ้างอิง    
  เรื่องสอบธรรม ของสนามหลวงแผนกธรรม พ.ศ.๒๕๕๔. หน้า ๒๐๖-๒๑๖.
         

ข้อสอบสนามหลวง