ปัญหาและเฉลย
วิชาธรรม ธรรมศึกษาชั้นตรี
สอบในสนามหลวง
วันอังคาร ที่ ๒๕ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๕๑
เวลา ๑๓.๐๐ - ๑๓.๕๐ น.



คำสั่ง : จงเลือกคำตอบที่ถูกที่สุดเพียงคำตอบเดียว แล้วกากบาทลงในช่องของข้อ
ที่ต้องการในกระดาษคำตอบ ให้เวลา ๕๐ นาที (๑๐๐ คะแนน)
 
๑. ผู้ไม่รอบคอบทำงานผิดพลาด เพราะขาดธรรมหมวดไหน ?
  ก. ธรรมมีอุปการะมาก ข. ธรรมเป็นโลกบาล
  ค. ธรรมอันทำให้งาม ง. ธรรมเป็นเครื่องเจริญ
 
๒. สติ ควรใช้เมื่อใด ?
  ก. ก่อนทำ พูด คิด ข. ขณะทำ พูด คิด
  ค. หลังทำ พูด คิด ง. ในกาลทุกเมื่อ
 
๓. ข้อใด เป็นผลของสติและสัมปชัญญะ ?
  ก. ให้เป็นคนรอบรู้ ข. ให้เป็นคนรอบคอบ
  ค. ให้เป็นคนรอบด้าน ง. ให้เป็นคนรอบจัด
 
๔. คนประมาท เพราะขาดธรรมอะไร ?
  ก. สติ สัมปชัญญะ ข. หิริ โอตตัปปะ
  ค. ขันติ โสรัจจะ ง. กตัญญูกตเวที
 
๕. อะไร บั่นทอนสติและสัมปชัญญะ ?
  ก. ยาสูบ ข. ยานัตถุ์
  ค. ยาบ้า ง. ยาชูกำลัง
 
๖. หิริ ตรงกับข้อใด ?
  ก. ละอายเพื่อน ข. ละอายใจ
  ค. กลัวบาป ง. กลัวถูกลงโทษ
 
๗. การก่อการร้ายเป็นเหตุให้โลกเดือดร้อน เพราะขาดธรรมข้อใด ?
  ก. สติ สัมปชัญญะ ข. หิริ โอตตัปปะ
  ค. ฉันทะ วิริยะ ง. ขันติ โสรัจจะ
 
๘. ยิ้มได้เมื่อภัยมา เป็นลักษณะของคนมีธรรมข้อใด ?
  ก. สติ สัมปชัญญะ ข. หิริ โอตตัปปะ
  ค. เมตตา กรุณา ง. ขันติ โสรัจจะ
 
๙. ข้อใด ไม่ใช่ลักษณะของขันติ ?
  ก. ทนทำงาน ข. ทนต่อคำด่า
  ค. ทนเล่นเกมส์ ง. ทนเจ็บป่วย
 
๑๐. ผู้ทำอุปการะโดยไม่หวังสิ่งตอบแทน คือใคร ?
  ก. เพื่อนสนิท ข. ญาติสนิท
  ค. บุตรธิดา ง. บิดามารดา
 
๑๑. กตัญญูกตเวที หมายถึงใคร ?
  ก. ผู้ทำคุณก่อน ข. ผู้รู้จักตอบแทนคุณ
  ค. ผู้ประพฤติดี ง. ผู้มีความรับผิดชอบ
 
๑๒. ผู้รู้ดีรู้ขอบและสอนผู้อื่นให้ปฏิบัติตาม คือใคร ?
  ก. พระพุทธเจ้า ข. พระปัจเจกพุทธเจ้า
  ค. พระอรหันต์ ง. สาวกของพระพุทธเจ้า
 
๑๓. ข้อใดเป็นคุณของพระธรรม ?
  ก. แนะนำดี ข. ชี้ทางสวรรค์
  ค. ป้องกันอบาย ง. ให้หายยากจน
 
๑๔. ข้อใดเป็นคุณของพระสงฆ์ ?
  ก. ให้ร่ำรวย ข. ให้มีความสุข
  ค. สอนให้ทำความดี ง. ไม่ให้ตกนรก
 
๑๕. การฝึกสมาธิ ชื่อว่าปฏิบัติตามโอวาทของพระพุทธเจ้าข้อใด ?
  ก. เว้นทุจริต ข. ประกอบสุจริต
  ค. ทำใจให้ผ่องใส ง. เว้นอบายมุข
 
๑๖. โอวาทของพระพุทธเจ้า ข้อว่าไม่ทำความชั่วทั้งปวง ตรงกับข้อใด ?
  ก. ศีล ข. สมาธิ
  ค. ปัญญา ง. ไตรสิกขา
 
๑๗. การประพฤติสุจริต ตรงกับข้อใด ?
  ก. ทำดี ข. พูดดี
  ค. คิดดี ง. ทำดี พูดดี คิดดี
 
๑๘. ความดีความชั่วต่างกันอย่างไร ?
  ก. การกระทำ ข. คำยกย่อง
  ค. ผลที่ได้รับ ง. กาลเวลา
 
๑๙. หมู่คณะแตกร้าว เพราะวจีทุจริตข้อใด ?
  ก. พูดเท็จ ข. พูดส่อเสียด
  ค. พูดทำหยาบ ง. พูดเพ้อเจ้อ
 
๒๐. คนไม่รู้จักพอในปัจจัย ๔ ตรงกับข้อใด ?
  ก. คนมีโลภะ ข. คนมีโทสะ
  ค. คนมีโมหะ ง. คนมีราคะ
 
๒๑. คนไม่รู้เหตุ ไม่รู้ผล ไม่รู้ดี ไม่รู้ชั่ว จัดเป็นคนเช่นไร ?
  ก. คนมีราคะ ข. คนมีโลภะ
  ค. คนมีโทสะ ง. คนมีโมหะ
 
๒๒. ข้อใด เป็นบัญญัติของสัตบุรุษ ?
  ก. ศึกษาเล่าเรียน ข. ประกอบสัมมาชีพ
  ค. บำรุงบิดามารดา ง. ปฏิบัติชอบ
 
๒๓. ข้อใด เป็นความหมายของคำว่าบุญ ?
  ก. ชำระกิเลส ข. ตัดกรรม
  ค. ฝึกตน ง. กำจัดภัย
 
๒๔. การบริจาคสิ่งของช่วยผู้ประสบภัย จัดเข้าในข้อใด ?
  ก. ทานมัย ข. สีลมัย
  ค. ภาวนามัย ง. อปจายนมัย
 
๒๕. คบคนดี ฟังวจีท่าน วิจารณ์ปฏิบัติ ตรงกับข้อใด ?
  ก. วุฒิธรรม ข. จักรธรรม
  ค. อิทธิบาทธรรม ง. สัปปุริสธรรม
 
๒๖. การตั้งตนไว้ชอบ หมายถึงประพฤติเช่นไร ?
  ก. ถูกใจเรา ข. ถูกกาลเทศะ
  ค. ถูกใจเขา ง. ถูกศีลธรรม
 
๒๗. ข้อใด ทำให้เกียรติยศดับสูญดุจจันทร์แรม ?
  ก. อคติ ๔ ข. จักร ๔
  ค. ปธาน ๔ ง. อิทธิบาท ๔
 
๒๘. ผู้ใหญ่วางตนอย่างไร จึงเป็นที่เคารพยกย่องของผู้น้อย ?
  ก. เว้นอคติ ข. เว้นพรหมวิหาร
  ค. เว้นอิทธิบาท ง. เว้นสังคหวัตถุ
 
๒๙. คนที่รักทำผิดไม่ลงโทษ จัดเข้าในข้อใด ?
  ก. ภยาคติ ข. ฉันทาคติ
  ค. โทสาคติ ง. โมหาคติ
 
๓๐. ความอยุติธรรมอันเกิดจากไม่รู้ข้อมูลที่แท้จริง ตรงกับข้อใด ?
  ก. ฉันทาคติ ข. โทสาคติ
  ค. โมหาคติ ง. ภยาคติ
 
๓๑. ข้อใดตรงกับภาวนาปธาน ?
  ก. เพียรระวังมิให้บาปเกิดขึ้น ข. เพียรละบาปที่เกิดแล้ว
  ค. เพียรให้กุศลเกิด ง. เพียรรักษากุศลมิให้เสื่อม
 
๓๒. สงบจิต พิชิตกิเลส หมายถึงอธิษฐานธรรมข้อใด ?
  ก. สัจจะ ข. จาคะ
  ค. ปัญญา ง. อุปสมะ
 
๓๓. นักกีฬาฝึกฝนประสบความสำเร็จ เพราะมีธรรมข้อใด ?
  ก. จักร ๔ ข. อิทธิบาท ๔
  ค. วุฒิ ๔ ง. ปธาน ๔
 
๓๔. เมตตา มีความหมายตรงกับข้อใด ?
  ก. ปรารถนาให้เป็นสุข ข. คิดช่วยให้พ้นทุกข์
  ค. พลอยยินดี ง. ไม่ยินดียินร้าย
 
๓๕. เห็นเพื่อนได้เหรียญทอง ควรเจริญพรหมวิหารข้อใด ?
  ก. เมตตา ข. กรุณา
  ค. มุทิตา ง. อุเบกขา
 
๓๖. ไม่เสียใจเมื่อผู้อื่นถึงความวิบัติ ชื่อว่าเจริญพรหมวิหารข้อใด ?
  ก. เมตตา ข. กรุณา
  ค. มุทิตา ง. อุเบกขา
 
๓๗. ความไม่สบายกายไม่สบายใจ ชื่อว่าทุกข์ เพราะเหตุใด ?
  ก. ทนได้ยาก ข. เห็นได้ยาก
  ค. รักษาได้ยาก ง. ติดตามได้ยาก
 
๓๘. กรรมข้อใด ห้ามสวรรค์ ห้ามนิพพาน ?
  ก. อกุศลกรรม ข. อนันตริยกรรม
  ค. อาสันนกรรม ง. อโหสิกรรม
 
๓๙. อนันตริยกรรม ๕ ให้ผลอย่างไร ?
  ก. เกิดเป็นเปรต ข. เกิดเป็นอสูรกาย
  ค. ตกนรกอเวจี ง. เกิดเป็นสัตว์เดรัจฉาน
 
๔๐. การพิจารณากรรมเนืองๆ มีประโยชน์อย่างไร  ?
  ก. บรรเทาความเห็นผิด ข. บรรเทาความเมาในวัย
  ค. บรรเทาความถือมั่น ง. บรรเทาความเมาในชีวิต
 
๔๑. ได้รู้เรื่องใหม่ เข้าใจเรื่องเก่า บรรเทาสงสัย เป็นผลของอะไร ?
  ก. ฟังธรรม ข. คบสัตบุรุษ
  ค. ทำบุญ ง. บำเพ็ญภาวนา
 
๔๒. อยู่ให้เขาสบายใจ ไปให้เขาคิดถึง เพราะมีธรรมข้อใด ?
  ก. พรหมวิหาร ข. สาราณิยธรรม
  ค. คารวะ ง. สัปปุริสธรรม
 
๔๓. คนที่ใช้ชีวิตแบบพอเพียง ตรงกับหลักธรรมข้อใด ?
  ก. ธัมมัญญุตา ข. อัตถัญญุตา
  ค. มัตตัญญุตา ง. อัตตัญญุตา
 
๔๔. เมื่อประสบโลกธรรม ๘ ควรทำอย่างไร ?
  ก. ยินดีในสิ่งที่ดี ข. ไม่ยอมรับสิ่งร้าย
  ค. รู้เท่าทันตามจริง ง. ยอมรับทั้งดีทั้งร้าย
 
๔๕. บุญสำเร็จด้วยการช่วยขวยขวายในกิจที่ชอบ ตรงกับข้อใด ?
  ก. อปาจยนมัย ข. เวยยาวัจจมัย
  ค. ธัมมเทสนามัย ง. ธัมมัสสวนมัย
 
๔๖. มีสุขร่วมเสพมีทุกข์ร่วมด้าน เป็นลักษณะของมิตรประเภทใด ?
  ก. มิตรมีอุปการะ ข. มิตรแนะประโยชน์
  ค. มิตรปฏิรูป ง. มิตรมีความรักใคร่
 
๔๗. เพื่อนที่ดี ไม่ควรปฏิบัติต่อเพื่อนอย่างไร ?
  ก. ตายแทนได้ ข. ตามใจทุกอย่าง
  ค. คอยเตือนสติ ง. ไม่มีความลับต่อกัน
 
๔๘. นิยมยกย่อง ปกป้องเชิดชูครู ไม่เจ้าชู้นอกใจ เป็นหน้าที่ของใคร ?
  ก. สามี ข. ภรรยา
  ค. นาย ง. ครูอาจารย์
 
๔๙. เมื่อแพ้ย่อมเสียดายทรัพย์ เป็นโทษของอบายมุขข้อใด ?
  ก. ดื่มน้ำเมา ข. เที่ยวกลางคืน
  ค. เที่ยวดูการละเล่น ง. เล่นการพนัน
 
๕๐. เกิดโรค ไม่รู้จักอาย ทอนกำลังสติปัญญา ตรงกับข้อใด ?
  ก. ดื่มน้ำเมา ข. เที่ยวกลางคืน
  ค. เที่ยวดูการละเล่น ง. เล่นพนัน
         
     
เอกสารอ้างอิง    
  เรื่องสอบธรรม ของสนามหลวงแผนกธรรม พ.ศ.๒๕๕๑. หน้า ๑๔๓-๑๕๑.
         

ข้อสอบสนามหลวง