ปัญหาและเฉลย
วิชาธรรม ธรรมศึกษาชั้นตรี
สอบในสนามหลวง
วันศุกร์ ที่ ๑๐ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๔๙
เวลา ๑๓.๐๐ - ๑๓.๕๐ น.



คำสั่ง : จงเลือกคำตอบที่ถูกที่สุดเพียงคำตอบเดียว แล้วกากบาทลงในช่องของข้อ
ที่ต้องการในกระดาษคำตอบ ให้เวลา ๕๐ นาที (๑๐๐ คะแนน)
 
๑. ธรรมอะไร ทำให้เป็นคนรอบคอบ ?
  ก. สติ สัมปชัญญะ ข. หิริ โอตตัปปะ
  ค. ขันติ โสรัจจะ ง. วิจารณญาณ
 
๒. ขาดธรรมอะไร แม้มีชีวิตอยู่ก็ชื่อว่าตาย ?
  ก. สติ ข. สัมปชัญญะ
  ค. หิริ ง. โอตตัปปะ
 
๓. คนเช่นไร ไตร่ตรองทุกสิ่งที่ทำ ทุกคำที่พูด ทุกสิ่งที่คิด ?
  ก. คนช่างคิด ข. คนเจ้าปัญญา
  ค. คนไม่ประมาท ง. คนไม่ทำชั่ว
 
๔. คนขาดธรรมอะไร ทำชั่วได้ทุกอย่าง ?
  ก. สติ สัมปชัญญะ ข. หิริ โอตตัปปะ
  ค. ขันติ โสรัจจะ ง. กตัญญู กตเวที
 
๕. “ทำดีมักกลัว ทำชั่วมักกล้า” เพราะขาดหลักธรรมอะไร ?
  ก. กตัญญู กตเวที ข. ขันติ โสรัจจะ
  ค. สติ สัมปชัญญะ ง. หิริ โอตตัปปะ
 
๖. “งามนอกดึงดูดตา งามในดึงดูดจิต” ตรงกับหลักธรรมข้อใด ?
  ก. หิริ โอตตัปปะ ข. ขันติ โสรัจจะ
  ค. สติ สัมปชัญญะ ง. กตัญญู กตเวที
 
๗. อดกลั้นความยากลำบากและอำนาจกิเลสได้ ชื่อว่ามีธรรมข้อใด ?
  ก. หิริ ข. โอตตัปปะ
  ค. ขันติ ง. โสรัจจะ
 
๘. เพราะเหตุไร มารดาบิดา จึงจัดเป็นบุคคลที่หาได้ยากในโลก ?
  ก. เพราะไม่เห็นแก่ตัว ข. เพราะให้มากกว่ารับ
  ค. เพราะไม่หวังตอบแทน ง. ถูกทุกข้อ
 
๙. คนเรามักลืมบุญคุณคนง่ายๆ พระพุทธศาสนาจึงสอนเรื่องใดไว้ ?
  ก. ความกตัญญู ข. ความมีเมตตา
  ค. ความซื่อสัตย์ ง. ความเสียสละ
 
๑๐. “หาความดีใส่หัวลูก ดีกว่าหาเงินใส่กระเป๋าลูก” สอนอะไร ?
  ก. รักลูกเหนือสิ่งใด ข. รักลูกให้ถูกทาง
  ค. รักลูกอย่าตามใจ ง. รักวัวให้ผูกรักลูกให้ตี
 
๑๑. พระแก้วมรกตที่พึ่งทางใจของคนไทย ตรงกับพระรัตนตรัยใด ?
  ก. พระพุทธเจ้า ข. พระธรรม
  ค. พระสงฆ์ ง. ถูกทุกข้อ
 
๑๒. “นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส” นอบน้อมใคร ?
  ก. พระพุทธเจ้า ข. พระธรรม
  ค. พระสงฆ์ ง. ถูกทุกข้อ
 
๑๓. หน้าที่หลักของพระสงฆ์ คืออะไร ?
  ก. เรียน ปฏิบัติ ธุดงค์ ข. เรียน ปฏิบัติ สอน
  ค. เรียน สอน สวดมนต์ ง. ปฏิบัติ สอน ทำพิธี
 
๑๔. ผู้ใด ชื่อว่าปฏิบัติตามโอวาทของพระพุทธเจ้า ๓ ข้อ ?
  ก. คนมีสติ ข. คนมีปัญญา
  ค. คนมีความรู้ ง. คนมีความคิด
 
๑๕. โอวาทของพระพุทธเจ้าข้อว่า “ไม่ทำความชั่ว” ตรงกับข้อใด ?
  ก. ศีล ข. สมาธิ
  ค. ปัญญา ง. ไตรสิกขา
 
๑๖. ทำอย่างไร ถึงจะไม่ตกไปในที่ชั่ว ?
  ก. ปฏิบัติตามกฎหมาย ข. ปฏิบัติตามครูสอน
  ค. ปฏิบัติตามใจตน ง. ปฏิบัติตามธรรม
 
๑๗. ข้อใด จัดเป็นกายทุจริต ?
  ก. สั่งให้ฆ่า ข. สั่งให้ซื้อเสียง
  ค. สั่งให้สอบประวัติ ง. สั่งให้สร้างสถานการณ์
 
๑๘. การพูดสร้างสถานการณ์ ให้คนเข้าใจผิด จัดเป็นทุจริตอะไร ?
  ก. กายทุจริต ข. วจีทุจริต
  ค. มโนทุจริต ง. ถูกทุกข้อ
 
๑๙. สำนวนว่า “ยุแยงตะแคงรั่ว” ตรงกับข้อใด ?
  ก. พูดเท็จ ข. พูดคำหยาบ
  ค. พูดส่อเสียด ง. พูดเพ้อเจ้อ
 
๒๐. คนประเภทใด ทำสังคมให้เกิดความแตกแยก ?
  ก. คนพูดให้ทะเลาะกัน ข. คนปั้นน้ำเป็นตัว
  ค. คนพูดกลับไปกลับมา ง. คนไม่มีวาจาสัตย์
 
๒๑. ทำอย่างไร คำพูดของคนพาลจึงจะไร้ค่า ?
  ก. อย่าใส่ใจ ข. พิจารณาเหมือนลมพัด
  ค. เก็บไว้ในใจ ง. ข้อ ก. และ ข. ถูก
 
๒๒. “พลั้งปากเสียศีล พลั้งตีนตกต้นไม้” เป็นทุจริตอะไร ?
  ก. กายทุจริต ข. วจีทุจริต
  ค. มโนทุจริต ง. ถูกทุกข้อ
 
๒๓. ผู้ไม่คิดร้ายทำลายคนอื่นให้เดือดร้อน ชื่อว่าประพฤติสุจริตใด ?
  ก. กายสุจริต ข. วจีสุจริต
  ค. มโนสุจริต ง. ถูกทุกข้อ
 
๒๔. ข้อใด ไม่ใช่ลักษณะของความหลงงมงาย ?
  ก. เชื่อผู้รู้ใกล้ตัว ข. เชื่อเหตุผล
  ค. เชื่อเรื่องเปลี่ยนชื่อ ง. เชื่อมั่นตัวเอง
 
๒๕. ข้อใด เป็นมูลเหตุของการคอรัปชั่น ?
  ก. โลภะ ข. โทสะ
  ค. โมหะ ง. ถูกทุกข้อ
 
๒๖. ข้อใด ช่วยลดความเห็นแก่ตัว ?
  ก. รู้จักพอเพียง ข. ไม่ยึดมั่นถือมั่น
  ค. คิดถึงอกเขาอกเรา ง. ถูกทุกข้อ
 
๒๗. อย่างไร ชื่อว่าไม่รอกินบุญเก่า ?
  ก. เก็บสมบัติไว้มากๆ ข. ส่งลูกเรียนสูงๆ
  ค. หมั่นบริจาค ง. เป็นพลเมืองดี
 
๒๘. การทำบุญข้อใด ลงทุนน้อย แต่กลับได้บุญมาก ?
  ก. ทานมัย ข. สีลมัย
  ค. ภาวนามัย ง. ข้อ ข. และ ค. ถูก
 
๒๙. ข้อใด ไม่ใช่ภาวนามัย ?
  ก. แผ่เมตตา ข. ปล่อยสัตว์
  ค. ไหว้พระสวดมนต์ ง. ตั้งใจฟังเทศน์
 
๓๐. การทำบุญบริจาคทาน จัดเข้าในบุญกิริยาวัตถุข้อใด ?
  ก. ทานมัย ข. สีลมัย
  ค. ภาวนามัย ง. ถูกทุกข้อ
 
๓๑. ข้อใด เป็นเหตุแห่งความเจริญ ?
  ก. คบสัตบุรุษ ข. ฟังและตรองตามท่าน
  ค. ปฏิบัติตามธรรม ง. ถูกทุกข้อ
 
๓๒. “แข่งเรือแข่งพายพอแข่งได้ แข่งบุญวาสนาแข่งกันไม่ได้”
ตรงกับธรรมข้อใด ?
  ก. คบหาสัตบุรุษ ข. ได้ทำบุญไว้ปางก่อน
  ค. ตั้งตนไว้ชอบ ง. อยู่ในประเทศสมควร
 
๓๓. ข้อใด ตรงกับอัตตสัมมาปณิธิ ตั้งตนไว้ชอบ ?
  ก. สร้างบุญใหม่ ข. กินบุญเก่า
  ค. คอยเฝ้าขอพร ง. อ้อนวอนเทวดา
 
๓๔. “จะรักษาความเป็นกลางและยุติธรรม” ต้องเว้นอะไร ?
  ก. อกุศล ข. อบายมุข
  ค. อคติ ง. อนันตริยกรรม
 
๓๕. “คนนี้ไม่ถูกชะตาฉันเลย” ตรงกับอคติข้อใด ?
  ก. ฉันทาคติ ข. โทสาคติ
  ค. โมหาคติ ง. ภยาคติ
 
๓๖. ปธาน คือความเพียร ๔ อย่าง คือมรรค ๘ ข้อใด ?
  ก. สัมมาทิฏฐิ ข. สัมมาสังกัปปะ
  ค. สัมมาวาจา ง. สัมมาวายามะ
 
๓๗. ซื่อสัตย์ ตรงไปตรงมา เป็นอธิษฐานธรรมข้อใด ?
  ก. ปัญญา ข. สัจจะ
  ค. จาคะ ง. อุปสมะ
 
๓๘. จะบรรลุจุดประสงค์ซึ่งไม่เหลือวิสัยได้ ด้วยธรรมอะไร ?
  ก. วุฑฒิ ๔ ข. จักร ๔
  ค. อิทธิบาท ๔ ง. ปธาน ๔
 
๓๙. พรหมวิหารข้อใด ควรแผ่ไปยังสัตว์ทั้งปวง ?
  ก. เมตตา ข. กรุณา
  ค. มุทิตา ง. อุเบกขา
 
๔๐. ข้อใด มีความหมายตรงกับคำว่า “กรุณา” ?
  ก. ปรารถนาให้มีความสุข ข. ปรารถนาให้พ้นจากทุกข์
  ค. พลอยชื่นชมยินดีด้วย ง. วางตัวเฉยเป็นกลางๆ
 
๔๑. “ปรารถนาสิ่งใด ไม่ได้สมหวัง” จัดเป็นอริยสัจข้อใด ?
  ก. ทุกข์ ข. สมุทัย
  ค. นิโรธ ง. มรรค
 
๔๒. ข้อใด เป็นอานิสงส์แห่งการฟังธรรม ?
  ก. ได้ฟังเรื่องใหม่ ข. บรรเทาความสงสัย
  ค. มีความเห็นถูกต้อง ง. ถูกทุกข้อ
 
๔๓. รู้จักจับจ่ายใช้สอยเก็บหอมรอมริบ เป็นสัปปุริสธรรมข้อใด ?
  ก. รู้จักเหตุ ข. รู้จักผล
  ค. รู้จักตน ง. รู้จักประมาณ
 
๔๔. “ใจป้ำ คำดี มีกิจเห็น เป็นกันเอง” ตรงกับหลักธรรมข้อใด ?
  ก. สังคหวัตถุ ข. ฆราวาสธรรม
  ค. อริยสัจ ง. อิทธิบาท
 
๔๕. กินใช้อย่างพอเพียง ไม่ฟุ้งเฟ้อนัก ไม่ให้ฝืดเคืองนัก คือข้อใด ?
  ก. อุฏฐานสัมปทา ข. อารักขสัมปทา
  ค. กัลยาณมิตตตา ง. สมชีวิตา
 
๔๖. คนที่ใช้จ่ายเกินตัวเรียกว่า “ติดลบ” เพราะขาดธรรมข้อใด ?
  ก. อุฏฐานสัมปทา ข. อารักขสัมปทา
  ค. กัลยาณมิตตตา ง. สมชีวิตา
 
๔๗. ข้อใด เป็นความหมายของปิยวาจา ?
  ก. พูดหวานปานจะกลืน ข. พูดไพเราะก่อสามัคคี
  ค. พูดแทงใจดำ ง. พูดตรงไปตรงมา
 
๔๘. “รู้จักปลง ปล่อยวาง ทำจิตให้ผ่องใส ไม่ขุ่นมัว” ตรงกับข้อใด ?
  ก. สัจจะ ข. ทมะ
  ค. ขันติ ง. จาคะ
 
๔๙. “ให้ความเคารพ เชื่อฟัง ช่วยเหลือ เรียนศิลปวิทยาโดยเคารพ”
คือหน้าที่ของใคร ?
  ก. บุตรธิดา ข. ศิษย์
  ค. ครูอาจารย์ ง. มารดาบิดา
 
๕๐. ข้อใด คืออบายมุข “เหตุเครื่องฉิบหาย” ?
  ก. ดื่มน้ำเมา เสพสิ่งเสพติด ข. เที่ยวเตร่ ไม่ทำงาน
  ค. เล่นการพนัน คบคนชั่ว ง. ถูกทุกข้อ
         
     
เอกสารอ้างอิง    
  เรื่องสอบธรรม ของสนามหลวงแผนกธรรม พ.ศ.๒๕๔๙. หน้า
         

ข้อสอบสนามหลวง