ปัญหาและเฉลย
วิชาธรรม ธรรมศึกษาชั้นตรี
สอบในสนามหลวง
วันพฤหัสบดี ที่ ๒๙ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๕๐
เวลา ๑๓.๐๐ - ๑๓.๕๐ น.



คำสั่ง : จงเลือกคำตอบที่ถูกที่สุดเพียงคำตอบเดียว แล้วกากบาทลงในช่องของข้อ
ที่ต้องการในกระดาษคำตอบ ให้เวลา ๕๐ นาที (๑๐๐ คะแนน)
   
๑. ผู้ทำงานอย่างมีประสิทธิภาพ เพราะมีธรรมอะไร ?
  ก. ธรรมมีอุปการะมาก ข. ธรรมอันทำให้งาม
  ค. ธรรมเป็นโลกบาล ง. ธรรมเป็นเครื่องเจริญ
 
๒. การรณรงค์เรื่องเมาไม่ขับ ส่งเสริมให้มีธรรมข้อใด ?
  ก. สติ ข. สัมปชัญญะ
  ค. ขันติ ง. โสรัจจะ
 
๓. ถ้าสติเปรียบเหมือนดวงไฟ สัมปชัญญะจะเปรียบเหมือนอะไร ?
  ก. ควันไฟ ข. แสงไฟ
  ค. คนจุดไฟ ง. เชื้อไฟ
 
๔. คนขาดศีลธรรม เพราะไม่มีธรรมใดเป็นพื้นฐาน ?
  ก. สติ สัมปชัญญะ ข. ขันติ โสรัจจะ
  ค. หิริ โอตตัปปะ ง. ถูกทุกข้อ
 
๕. คนมีโอตตัปปะมีลักษณะเช่นไร ?
  ก. กลัวถูกลงโทษ ข. กลัวเสียชื่อเสียง
  ค. กลัวตกนรก ง. ถูกทุกข้อ
 
๖. ผู้มุ่งให้กาย วาจา ใจงดงาม ควรประพฤติธรรมอะไร ?
  ก. สติ สัมปชัญญะ ข. ขันติ โสรัจจะ
  ค. หิริ โอตตัปปะ ง. กตัญญู กตเวที
 
๗. ความงามอะไร ไม่ขึ้นอยู่กับกาลเวลา ?
  ก. งามเสื้อผ้าอาภรณ์ ข. งามรูปร่างหน้าตา
  ค. งามกิริยามารยาท ง. งามคุณธรรม
 
๘. เป็นเรืออย่าทิ้งท่า เป็นเสืออย่าทิ้งป่า สอนให้มีธรรมอะไร ?
  ก. สติ สัมปชัญญะ ข. กตัญญู กตเวที
  ค. หิริ โอตตัปปะ ง. ขันติ โสรัจจะ
 
๙. บุพพการี ชื่อว่าหาได้ยาก เพราะถูกอะไรครอบงำ ?
  ก. ความไม่รู้ ข. ความตระหนี่
  ค. ความโกรธ ง. ตัณหา
 
๑๐. ชาวพุทธควรยึดถืออะไรเป็นที่พึ่งที่ระลึก ?
  ก. ไตรปิฎก ข. ไตรลักษณ์
  ค. ไตรรัตน์ ง. ไตรสิกขา
         
๑๑. ที่เรียกว่าพระพุทธศาสนานั้น หมายถึงอะไร ? 
  ก. พระรัตนตรัย ข. พระธรรมวินัย
  ค. ไตรสิกขา ง. พระปาติโมกข์
         
๑๒. พระธรรม คืออะไร ?
  ก. ระเบียบข้อบังคับ ข. ธรรมชาติ
  ค. คำสั่งสอน ง. คำตักเตือน
         
๑๓. คำสอนที่เป็นหลักการในพระพุทธศาสนา ตรงกับข้อใด ?
  ก. โอวาท ๓ ข. สิกขา ๓
  ค. สุจริต ๓ ง. ปิฎก ๓
         
๑๔. การเว้นจากทุจริตทั้งปวง เป็นคำสอนในลักษณะใด ?
  ก. ทาน ข. ศีล
  ค. ภาวนา ง. ปัญญา
         
๑๕. คำพูดที่ทำให้ผู้ฟังเจ็บช้ำใจหรือบันดาลโทสะ ตรงกับข้อใด ?
  ก. คำเท็จ ข. คำหยาบ
  ค. คำส่อเสียด ง. คำเพ้อเจ้อ
         
๑๖. วจีสุจริตข้อใด ส่งเสริมให้เกิดความสมานฉันท์ ?
  ก. ไม่พูดเท็จ ข. ไม่พูดคำหยาบ
  ค. ไม่พูดส่อเสียด ง. ไม่พูดเพ้อเจ้อ
         
๑๗. เห็นอย่างไร ชื่อว่าเห็นไม่ผิดจากคลองธรรม ?
  ก. ดีชั่วอยู่ที่ตัวทำ ข. บุญบาปไม่มี
  ค. พ่อแม่ไม่มีคุณ ง. ดีเองชั่วเอง
         
๑๘. คนขายยาบ้า เพราะมีอะไรเป็นมูล ?
  ก. โลภะ ข. โทสะ
  ค. โมหะ ง. ราคะ
         
๑๙. ข้อใด ไม่ใช่ลักษณะของโทสะ ?
  ก. กลุ้มใจ เสียใจ ข. รำคาญ หงุดหงิด
  ค. โกรธ เกลียด ง. อยากได้ งมงาย
         
๒๐. มีโทษมากและคลายช้า คือข้อใด ?
  ก. โลภะ ข. โทสะ
  ค. โมหะ ง. ราคะ
         
๒๑. อโลภะ เป็นมูลของอะไร ?
  ก. ทาน ข. ศีล
  ค. ภาวนา ง. เมตตา
         
๒๒. คนเช่นไร ชื่อว่าสัตบุรุษ ?
  ก. รู้จักทำมาหากิน ข. ขยันไม่เกียจคร้าน
  ค. มีน้ำใจแบ่งปัน ง. ทำดี พูดดี คิดดี
         
๒๓. เสียสละ ถือบวช ดูแลบิดามารดา เป็นธรรมหมวดใด ?
  ก. อปัณณกปฏิปทา ข. สัปปุริสบัญญัติ
  ค. บุญกิริยาวัตถุ ง. สามัญลักษณะ
         
๒๔. ความสุขกายสุขใจ เกิดจากการบำเพ็ญบุญกิริยาวัตถุข้อใด ?
  ก. ให้ทาน ข. รักษาศีล
  ค. เจริญภาวนา ง. ถูกทุกข้อ
         
๒๕. ข้อใด เป็นเหตุให้เกิดสุขทั้งในโลกนี้และโลกหน้า ?
  ก. สั่งสมความสุข ข. สั่งสมบุญ
  ค. สั่งสมความรู้ ง. สั่งสมทรัพย์
         
๒๖. ความเจริญและความเสื่อมของบุคคล ขึ้นอยู่กับอะไร ?
  ก. การศึกษา ข. การปฏิบัติ
  ค. การมีบริวาร ง. การมีทรัพย์
         
๒๗. คนเช่นไร ไม่สามารถจะทรงความเที่ยงธรรมไว้ได้ ?
  ก. มีเมตตากรุณา ข. กล้าได้กล้าเสีย
  ค. มีใจเด็ดเดี่ยว ง. มีความลำเอียง
         
๒๘. ให้รางวัลแก่คนไม่ควรให้เพราะเสน่หา จัดเป็นอคติข้อใด ?
  ก. ฉันทาคติ ข. โทสาคติ
  ค. โมหาคติ ง. ภยาคติ
         
๒๙. ผิดพลาดไปแล้ว พยายามกลับตัวเป็นคนดี ตรงกับข้อใด ?
  ก. สังวรปธาน ข. ปหานปธาน
  ค. ภาวนาปธาน ง. อนุรักขนาปธาน
         
๓๐. จงรักษาความดี ดุจเกลือรักษาความเค็ม ตรงกับข้อใด ?
  ก. สังวรปธาน ข. ปหานปธาน
  ค. ภาวนาปธาน ง. อนุรักขนาปธาน
         
๓๑. จาคะ ในอธิษฐานธรรม มีความหมายว่าอย่างไร ?
  ก. แบ่งปันสิ่งของแก่ผู้ประสบภัย ข. สละทรัพย์สร้างสวนสาธารณะ
  ค. สละสิ่งเป็นข้าศึกความจริงใจ ง. บริจาคโลหิตช่วยเหลือผู้ป่วย
         
๓๒. จะประสบความสำเร็จในชีวิตได้ เพราะมีธรรมหมวดใด ?
  ก. จักร ๔ ข. อิทธิบาท ๔
  ค. วุฒิ ๔ ง. ปธาน ๔
         
๓๓. หมั่นทบทวนหาเหตุผลในสิ่งที่ทำ ตรงกับข้อใด ?
  ก. ฉันทะ ข. วิริยะ
  ค. จิตตะ ง. วิมังสา
         
๓๔. ควรแผ่พรหมวิหารข้อใด ไปยังสัตว์ผู้มีทุกข์ ?
  ก. เมตตา ข. กรุณา
  ค. มุทิตา ง. อุเบกขา
         
๓๕. ในการพิจารณาคดีความ ควรยึดธรรมข้อใดเป็นหลัก ?
  ก. เมตตา ข. กรุณา
  ค. มุทิตา ง. อุเบกขา
         
๓๖. อริยทรัพย์ หมายถึงทรัพย์ในข้อใด ?
  ก. ทรัพย์ภายนอก ข. ทรัพย์ภายใน
  ค. ทรัพย์สิน ง. ทรัพย์มรดก
         
๓๗. ข้อใด เป็นอนันตริยกรรม ?
  ก. เผาโรงเรียน ข. ทำลายทรัพย์สิน
  ค. ทำร้ายร่างกาย ง. ทำสงฆ์ให้แตกกัน
         
๓๘. ข้อใด ไม่นับเข้าในอานิสงส์ของการฟังธรรม ?
  ก. ได้ความเพลิดเพลิน ข. ได้ฟังเรื่องใหม่ ๆ
  ค. มีจิตใจผ่องใส ง. บรรเทาความสงสัย
         
๓๙. สติในพละ ๕ เปรียบเทียบได้กับข้อใด ?
  ก. เรือ ข. หางเสือเรือ
  ค. คนพายเรือ ง. ท่าจอดเรือ
         
๔๐. สังขารในขันธ์ ๕ ตรงกับข้อใด ?
  ก. การรับรู้อารมณ์ ข. ความคิดปรุงแต่ง
  ค. สิ่งที่มีใจครอง ง. สิ่งที่มองเห็นได้
         
๔๑. รู้สิ่งใดไม่สู้รู้วิชา ภายหน้าเติบใหญ่ได้งานทำ ตรงกับข้อใด ?
  ก. เคารพในพระพุทธเจ้า ข. เคารพในพระสงฆ์
  ค. เคารพในการศึกษา ง. เคารพในหน้าที่
         
๔๒. คบคนให้ดูหน้า ซื้อผ้าให้ดูเนื้อ จัดเข้าในสัปปุริสธรรมข้อใด ?
  ก. รู้จักตน ข. รู้จักประมาณ
  ค. รู้จักชุมชน ง. รู้จักบุคคล
         
๔๓. ช้าเสียการ นานเสียกิจ จัดเข้าในสัปปุริสธรรมข้อใด ?
  ก. รู้จักเหตุ ข. รู้จักผล
  ค. รู้จักกาล ง. รู้จักประมาณ
         
๔๔. จน เครียด กินเหล้า แล้วไม่ทำงาน จัดเป็นคนเช่นไร ?
  ก. เกียจคร้าน ข. เจ็บป่วย
  ค. ตกงาน ง. สิ้นหวัง
         
๔๕. ต่อหน้าสรรเสริญ ลับหลังนินทา เป็นลักษณะของมิตรเทียม ประเภทใด ?
  ก. คนปอกลอก ข. คนดีแต่พูด
  ค. คนหัวประจบ ง. คนชักชวนให้ฉิบหาย
         
๔๖. มิตรเทียมเช่นไร ควรหลีกหนีให้ไกลสุด ?
  ก. คนปอกลอก ข. คนหัวประจบ
  ค. คนดีแต่พูด ง. คนชักชวนให้ฉิบหาย
         
๔๗. ห้ามชั่ว แนะดี ชี้ทางสวรรค์ เป็นมิตรประเภทใด ?
  ก. มิตรมีอุปการะ ข. มิตรร่วมสุขร่วมทุกข์
  ค. มิตรแนะประโยชน์ ง. มิตรมีความรักใคร่
         
๔๘. การช่วยเหลือประโยชน์ส่วนรวม ตรงกับสังคหวัตถุข้อใด ?
  ก. ทาน ข. ปิยวาจา
  ค. อัตถจริยา ง. สมานัตตตา
         
๔๙. ครูอาจารย์ ได้แก่บุคคลในทิศใด ?
  ก. ทิศเบื้องขวา ข. ทิศเบื้องซ้าย
  ค. ทิศเบื้องหน้า ง. ทิศเบื้องหลัง
         
๕๐. อยู่เลี้ยงกาย ตายเลี้ยงวิญญาณ เป็นหน้าที่ของใคร ?
  ก. บิดามารดา ข. บุตรธิดา
  ค. ครูอาจารย์ ง. มิตรสหาย
         
     
เอกสารอ้างอิง    
  เรื่องสอบธรรม ของสนามหลวงแผนกธรรม พ.ศ.๒๕๕๐. หน้า ๑๔๖-๑๕๔.
     

ข้อสอบสนามหลวง