๓๐. จนฺทาภตฺเถรวตฺถุ. (๒๙๓)
   
จนฺทาภตฺเถรํ อารพฺภ กเถสิ.
   
จนฺทนํ   อาหริสฺสามีติ   พหูนิ   วตฺถาภรณาทีนิ   คเหตฺวา   ปญฺจหิ
สกฏสเตหิ   ปจฺจนฺตํ   คนฺตฺวา   คามทฺวาเร  นิวาสํ  คเหตฺวา  อฏวิยํ
โคปาลทารเก ปุจฺฉิ  "อิมสฺมึ คาเม ปพฺพตปาทกมฺมิโก โกจิ มนุสฺโส
อตฺถีติ.  "อาม  อตฺถีติ.  "โก  นาเมโสติ.  "อสุโก นามาติ. "ภริยาย
ปนสฺส   ปุตฺตานํ  วา   กึ   นามนฺติ.  "อิทญฺจิทญฺจาติ.  "กหํ  ปนสฺส
[าเน]   เคหนฺติ.   "อสุกฏฺาเน  นามาติโส  เตหิ  ทินฺนสญฺาย
สุขยานเก นิสีทิตฺวา  ตสฺส  เคหทฺวารํ  คนฺตฺวา  ยานา  โอรุยฺห  เคหํ
ปวิสิตฺวา  "อสุกนาเมติ  ตํ  อิตฺถึ  ปกฺโกสิสา  "เอโก  โน าตโก
ภวิสฺสตีติ  เวเคนาคนฺตฺวา  อาสนํ  ปญฺาเปสิโส  ตตฺถ  นิสีทิตฺวา
นามํ   วตฺวา   "สหาโย  เม  กหนฺติ  ปุจฺฉิ.  "อรญฺํ  คโต  สามีติ.
"มม   ปุตฺโต   อสุโก   นาม   มม   ธีตา   อสุกา   นาม   กหนฺติ
สพฺเพสํ   นามํ   กิตฺเตนฺโตว  ปุจฺฉิตฺวา  "อิมานิ  เนสํ  วตฺถาภรณานิ
ทเทยฺยาสิสหายกสฺสาปิ  เม  อฏวิโต อาคตกาเล  อิทํ  วตฺถาภรณํ
ทเทยฺยาสีติ   อทาสิ.   สา   ตสฺส   อุฬารสกฺการํ   กตฺวา  สามิกสฺส
อาคตกาเล   "สามิ   อิมินา   อาคตกาลโต  ปฏฺาย  สพฺเพสํ  นามํ
วตฺวา  อิทญฺจิทญฺจ  ทินฺนนฺติ  อาห.   โสปิสฺส  กตฺตพฺพยุตฺตกํ  กริ.
อถ   นํ   สายํ  สยเน  นิสินฺโน  ปุจฺฉิ  "สมฺม  ปพฺพตปาเท  จรนฺเตน
เต   กึ   พหุ   ทิฏฺปุพฺพนฺติ.   "อญฺํ    ปสฺสามิรตฺตสาขา  ปน
เม   พหู   รุกฺขา  ทิฏฺาติ.  "พหู  รุกฺขาติ.  "อาม  พหูติ.  "เตนหิ
เต    อมฺหากํ   ทสฺเสหีติ   เตน   สทฺธึ   คนฺตฺวา   รตฺตจนฺทนรุกฺเข
ฉินฺทิตฺวา    ปญฺจ    สกฏสตานิ   ปูเรตฺวา   อาคจฺฉนฺโต   ตํ   อาห
"สมฺม   พาราณสิยํ   อสุกฏฺาเน   นาม   มม  เคหํกาเลน  กาลํ
มม   สนฺติกํ   อาคจฺเฉยฺยาสิ,   อญฺเน  เม  ปณฺณากาเรน  อตฺโถ
นตฺถิ,   รตฺตสาขรุกฺเขเอว   อาหเรยฺยาสีติ.   โส   "สาธูติ   วตฺวา
กาเลน  กาลํ  ตสฺส  สนฺติกํ  อาคจฺฉนฺโต  รตฺตจนฺทนเมว  อาหรติ.
โสปิ สฺส   พหุ   ธนํ   เทติ.   ตโต   อปเรน   สมเยนปรินิพฺพุเต
กสฺสปทสพเลปติฏฺิเต  กาญฺจนถูเป,   โส  ปุริโส   พหุ  จนฺทนํ
อาทาย  พาราณสึ  อคมาสิ.   อถสฺส  โส  สหายโก  วาณิโช  พหุ
จนฺทนํ   ปึสาเปตฺวา  ปาตึ  ปูเรตฺวา  "เอหิ  สมฺม ยาว  ภตฺตํ
ปจฺจติตาว  เจติยกรณฏฺานํ  คนฺตฺวา  อาคมิสฺสามาติ  ตํ  อาทาย
ตตฺถ  คนฺตฺวา  จนฺทนปูชํ  อกาสิ.   โสปิสฺส  ปจฺจนฺตวาสี  สหายโก
เจติยกุจฺฉิยํ    จนฺทเนน     จนฺทมณฺฑลํ    อกาสิ.    เอตฺตกเมวสฺส
ปุพฺพกมฺมํ.
ตตฺถ    เขเปตฺวา   อิมสฺมึ   พุทฺธุปฺปาเท   ราชคหนคเร  พฺราหฺมณ-
มหาสาลกุเล
 นิพฺพตฺติ.  ตสฺส  นาภิมณฺฑลโต  จนฺทมณฺฑลสทิสา
ปภา   อุฏฺหิ.   เตนสฺส   "จนฺทาโภเตฺวว   นามํ   กรึสุ.   เจติเย
กิรสฺส  จนฺทมณฺฑลกรณสฺส  นิสฺสนฺโท  เอส.   พฺราหฺมณา  จินฺตยึสุ
"สกฺกา   อมฺเหหิ   อิมํ   คเหตฺวา   โลกํ   ขาทิตุนฺติ   ตํ   ยานเก
นิสีทาเปตฺวา   "โย   อิมสฺส  สรีรํ  หตฺเถน  ปรามสติโส  เอวรูปํ
นาม   อิสฺสริยสมฺปตฺตึ   ลภตีติ  วตฺวา  วิจรึสุสตํ  วา  สหสฺสํ  วา
สตสหสฺสํ  วา  ททมานาเอว  ตสฺส  สรีรํ หตฺเถน ผุสิตุ ลภนฺติ. เต
เอวํ อนุวิจรนฺตา สาวตฺถึ  อนุปฺปตฺตา  นครสฺส จ วิหารสฺส จ อนฺตรา
นิวาสํ  คณฺหึสุสาวตฺถิยํปิ  ปญฺจโกฏิมตฺตา  อริยสาวกา  ปุเรภตฺตํ
ทานํ ทตฺวา ปจฺฉาภตฺตํ คนฺธมาลาวตฺถเภสชฺชาทิหตฺถา ธมฺมสฺสวนาย
คจฺฉนฺติ.    พฺราหฺมณา    เต    ทิสฺวา   "กหํ   คจฺฉถาติ   ปุจฺฉึสุ.
"สตฺถุ    สนฺติกํ    ธมฺมสฺสวนายาติ.    "เอถ   ตตฺถ   คนฺตฺวา   กึ
กริสฺสถอมฺหากํ  จนฺทาภพฺราหฺมณสฺส  อานุภาวสทิโส  อานุภาโว
นตฺถิ,   เอตสฺส   หิ   สรีรํ   ผุสนฺตา   อิทํ   นาม   ลภนฺติเอถ
ปสฺสถ   นนฺติ.    "ตุมฺหากํ    จนฺทาภพฺราหฺมณสฺส   โก   อานุภาโว
นาม,    อมฺหากํ    สตฺถาเยว    มหานุภาโวติ.    เต    อญฺมญฺํ
สญฺาเปตุ  อสกฺโกนฺตา  "วิหารํ  คนฺตฺวา  จนฺทาภพฺราหฺมณสฺส วา
อมฺหากํ   วา   สตฺถุ   อานุภาวํ   ชานิสฺสามาติ  ตํ  คเหตฺวา  วิหารํ
อคมํสุสตฺถาตสฺมึ อตฺตโน สนฺติกํ อุปสงฺกมนฺเตเยวจนฺทาภาย
อนฺตรธานํ   อกาสิ.   โส   สตฺถุ  สนฺติเก  องฺคารปจฺฉิยํ  กาโก  วิย
อโหสิ.   อถ   นํ   เอกมนฺตํ   นยึสุ.   อาภา  ปฏิปากติกา  อโหสิ.
ปุน   สตฺถุ   สนฺติกํ   อานยึสุ.   อาภา   ตเถว   อนฺตรธายิเอวํ
ติกฺขตฺตุ  คนฺตฺวา   อนฺตรธายมานํ   อาภํ  ทิสฺวา  จนฺทาโภ  จินฺเตสิ
"อยํ   อาภาย   อนฺตรธานมนฺตํ   ชานาติ   มญฺเติ.   โส   สตฺถารํ
ปุจฺฉิ   "กึ   นุ   โข   อาภาย   อนฺตรธานมนฺตํ  ชานาถาติ.  "อาม
ชานามีติ.    "เตนหิ    เม   เทถาติ.   "น   สกฺกา   อปพฺพชิตสฺส
ทาตุนฺติ.   โส   พฺราหฺมเณ   อาห   "เอตสฺมึ   มนฺเต  คหิเตอหํ
สกลชมฺพุทีเป   เชฏฺโก   ภวิสฺสามิ,   ตุมฺเห   เอตฺเถว  โหถอหํ
ปพฺพชิตฺวา    กติปาเหเนว    มนฺตํ    คณฺหิสฺสามีติ.    โส   สตฺถารํ
ปพฺพชฺชํ ยาจิตฺวา อุปสมฺปทํ  ลภิ. อถ สฺส  ทฺวตฺตึสาการํ อาจิกฺขิ.
โส    "กึ   อิทนฺติ   ปุจฺฉิ.   "อิทํ   มนฺตสฺส   ปริกมฺมํ,   สชฺฌายิตุ
วฏฺฏตีติ.    พฺราหฺมณาปิ    อนฺตรนฺตรา    อาคนฺตฺวา   "คหิโต   เต
มนฺโตติ  ปุจฺฉึสุ.   "  ตาว  คณฺหามีติโส  กติปาหสฺเสว  อรหตฺตํ
ปตฺวา    พฺราหฺมเณหิ    อาคนฺตฺวา    ปุจฺฉิตกาเล   "ยาถ   ตุมฺเห,
อิทานาหํ อคมนธมฺโม  ชาโตติ  อาหภิกฺขู ตถาคตสฺส อาโรเจสุ
"อยํ   ภนฺเต   อภูตํ  วตฺวา  อญฺํ  พฺยากโรตีติสตฺถา  "ขีณาสโว
อิทานิ   ภิกฺขเว   มม   ปุตฺโต   จนฺทาโภ   ภูตเมว  กเถตีติ  วตฺวา
อิมํ คาถมาห

     "จนฺทํ วิมลํ สุทฺธํ       วิปฺปสนฺนมนาวิลํ
       นนฺทิภวปริกฺขีณํ       ตมหํ พฺรูมิ พฺราหฺมณนฺติ.

วิปฺปสนฺนนฺติ: ปสนฺนจิตฺตํ.    อนาวิลนฺติกิเลสาทิมลรหิตํ.
นนฺทิภวปริกฺขีณนฺติตีสุ  ภเวสุ  ปริกฺขีณตณฺหํ  ตมหํ  พฺราหฺมณํ
วทามีติ อตฺโถ.
   
จนฺทาภตฺเถรวตฺถุ.
************
๑. สี. พาราณสีวาสี. ม. ยุ. พาราณสิวาสี.
๒. สี. ม. ยุ. หรติ.      
๓. สี. มยฺหํ.
๔. สี. ม. ยุ. "สตสหสฺสนฺติ นตฺถิ.

๕. สี. ยุ. ยาจิตฺวา ปพฺพชิตฺวา อุปสมฺปชฺชิ.   
๖. ม. อนาคมนธมฺโม.
๗. สี. นิกฺกิเลสํ กิเลสาวิลตฺตรหิตํ. ม. กิเลสาวิลตฺตรหิตํ.


แปลโดยพยัญชนะ
แปลโดยอรรถ
  <โปรดคลิกเพื่อฟังเสียง>   สัมพันธ์ไทย
โปรดเลือกรายการ
สถิติข้อสอบสนามหลวง
อฏโม ภาโค
๒๔.ตณฺหาวคฺควณฺณนา
๑. กปิลมจฺฉวตฺถุ
๒. สูกรโปติกาวตฺถุ
๓. วิพฺภนฺตกวตฺถุ
๔. พนฺธนาคารวตฺถุ
๕. เขมาวตฺถุ
๖. อุคฺคเสนเสฏฺิปุตฺตวตฺถุ
๗. จูฬธนุคฺคหปณฺฑิตวตฺถุ
๘. มารวตฺถุ
๙. อุปกาชีวกวตฺถุ
๑๐. สกฺกเทวราชวตฺถุ
๑๑. อปุตฺตกเสฏิวตฺถุ
๑๒. องฺกุรเทวปุตฺตวตฺถุ
๒๕.ภิกฺขุวคฺควณฺณนา
๑. ปญฺจภิกฺขุวตฺถุ
๒. หํสฆาตกภิกฺขุวตฺถุ
๓. โกกาลิกวตฺถุ
๔. ธมฺมารามตฺเถรวตฺถุ
๕. อญฺตรวิปกฺขเสวกภิกฺขุวตฺถุ
๖. ปญฺจวคฺคทายกพฺราหฺมณวตฺถุ
๗. สมฺพหุลภิกฺขุวตฺถุ
๘. ปญฺจสตภิกฺขุวตฺถุ
๙. สนฺตกายตฺเถรวตฺถุ
๑๐. นงฺคลกูฏตฺเถรวตฺถุ
๑๑. วกฺกลิตฺเถรวตฺถุ
๑๒. สุมนสามเณรวตฺถุ
๒๖.พฺราหฺมณวคฺควณฺณนา
๑. ปสาทพหุลพฺราหฺมณวตฺถุ
๒. สมฺพหุลภิกฺขุวตฺถุ
๓. มารวตฺถุ
๔. อญฺตรปพฺพชิตวตฺถุ
๕. อานนฺทตฺเถรวตฺถุ
๖. อญฺตรปพฺพชิตวตฺถุ
๗. สารีปุตฺตตฺเถรวตฺถุ
๘. มหาปชาปตีโคตมีวตฺถุ
๙. สารีปุตฺตตฺเถรวตฺถุ
๑๐. ชฏิลพฺราหฺมณวตฺถุ
๑๑. กุหกพฺราหฺมณวตฺถุ
๑๒. กิสาโคตมีวตฺถุ
๑๓. อญฺตรพฺราหฺมณวตฺถุ
๑๔. อุคฺคเสนวตฺถุ
๑๕. เทฺวพฺราหฺมณวตฺถุ
๑๖. อกฺโกสกภารทฺวาชวตฺถุ
๑๗. สารีปุตฺตตฺเถรวตฺถุ
๑๘. อุปฺปลวณฺณาเถรีวตฺถุ
๑๙. อญฺตรพฺราหฺมณวตฺถุ
๒๐. เขมาภิกฺขุวตฺถุ
๒๑. ปพฺภารวาสิติสฺสตฺเถรวตฺถุ
๒๒. อญฺตรภิกฺขุวตฺถุ
๒๓. สามเณรวตฺถุ
๒๔. มหาปนฺถกตฺเถรวตฺถุ
๒๕. ปิลินฺทวจฺฉตฺเถรวตฺถุ
๒๖. อญฺตรภิกฺขุวตฺถุ
๒๗. สารีปุตฺตตฺเถรวตฺถุ
๒๘. มหาโมคคลฺลานตฺเถรวตฺถุ
๒๙. เรวตตฺเถรวตฺถุ
๓๐. จนฺทาภตฺเถรวตฺถุ
๓๑. สีวลิตฺเถรวตฺถุ
๓๒. สุนฺทรสมุทฺทตฺเถรวตฺถุ
๓๓. โชติกตฺเถรวตฺถุ
๓๔. ปมนฏปุพฺพกวตฺถุ
๓๕. ทุติยนฏปุพฺพกวตฺถุ
๓๖. วงฺคีสตฺเถรวตฺถุ
๓๗. ธมฺมทินฺนาเถรีวตฺถุ
๓๘. องฺคุลิมาลตฺเถรวตฺถุ
๓๙. เทวหิตพฺราหฺมณวตฺถุ
๔๐. นิคม