ชั้นประโยค ป.ธ.๓

	๑๐. นงฺคลกูฏตฺเถรวตฺถุ. ๑ (๒๖๑)

	"อตฺตนา โจทยตฺตานนฺติ อิมํ ธมฺมเทสนํ สตฺถา เชตวเน
วิหรนฺโต นงฺคลกูฏตฺเถรํ อารพฺภ กเถสิ.

	เอโก กิร ทุคฺคตมนุสฺโส ปเรสํ ภตึ กตฺวา ชีวติ. ตํ เอโก
ภิกฺขุ ปิโลติกขณฺฑนิวตฺถํ นงฺคลํ อุกฺขิปิตฺวา คจฺฉนฺตํ ทิสฺวา เอวม าห "กึ ปน เต เอวํ ชีวนโต ปพฺพชิตุ น วรนฺ ติ. "โก มํ ภนฺเต เอวํ ชีวนฺตํ ปพฺพาเชสฺสตี ติ. "สเจ ปพฺพชิสฺสสิ, อหนฺ ตํ ปพฺพาเชสฺสามี ติ. "สาธุ ภนฺเต, สเจ มํ ปพฺพาเชสฺสถ, ปพฺพชิสฺสามี ติ. อถ นํ [โส] เถโร เชตวนํ เนตฺวา สหตฺเถน นหาเปตฺวา มาลเก เปตฺวา ปพฺพาเชตฺวา นิวตฺถปิโลติกขณฺเฑน สทฺธึ นงฺคลํ มาลกสีมายเมว รุกฺขสาขาย ปาเปสิ. โส อุปสมฺปทกาเลปิ "นงฺคลกูฏตฺเถโรเตฺวว ปญฺายิ. โส พุทฺธานํ อุปฺปนฺนลาภสกฺการํ นิสฺสาย ชีวนฺโต อุกฺกณฺิตฺวา วิโนเทตุ อสกฺโกนฺโต "นทานิ สทฺธาเทยฺยานิ กาสายานิ ปริทหิตฺวา คมิสฺสามี ติ รุกฺขมูลํ คนฺตฺวา อตฺตนาว อตฺตานํ โอวทิ "อหิริก นิลฺลชฺช อิทํ นิวาเสตฺวา วิพฺภมิตฺวา ภตึ กตฺวา ชีวิตุกาโม ชาโต ติ. ตสฺเส วํ อตฺตานํ โอวทนฺตสฺเสว, จิตฺตํ ตนุภาวํ คตํ. โส นิวตฺติตฺวา ปุน กติปาหจฺจเยน อุกฺกณฺิตฺวา ตเถว อตฺตานํ โอวทิ. ปุน สฺส จิตฺตํ นิวตฺตติ. โส อิมินาว นีหาเรน อุกฺกณฺิต- กาเล ตตฺถ คนฺตฺวา อตฺตานํ โอวทิ. อถ นํ ภิกฺขู ตตฺถ อภิณฺหํ คจฺฉนฺตํ ทิสฺวา "อาวุโส นงฺคลกูฏตฺเถร กสฺมา เอตฺถ คจฺฉสี ติ ปุจฺฉึสุ. โส "อาจริยสฺส สนฺติกํ คจฺฉามิ ภนฺเต ติ วตฺวา กติปาหสฺเสว ๒ อรหตฺตํ ปาปุณิ. ภิกฺขู เตน สทฺธึ เกลึ กโรนฺตา อาหํสุ "อาวุโส นงฺคลกูฏตฺเถร ตว วิจรณมคฺโค อวลญฺโช วิย ชาโต, อาจริยสฺส สนฺติกํ น คจฺฉสิ มญฺเติ. "อาม ภนฺเต: มยํ, สํสคฺเค สติ, อคมิมฺหา, อิทานิ ปน โน สํสคฺโค ฉินฺโน, เตน น คจฺฉามาติ. ตํ สุตฺวา ภิกฺขู "เอส อภูตํ วตฺวา อญฺํ พฺยากโรตี ติ สตฺถุ ตม ตฺถํ อาโรเจสุ. สตฺถา "อาม ภิกฺขเว มม ปุตฺโต อตฺตนาว อตฺตานํ โจเทตฺวา ปพฺพชิตกิจฺจสฺส มตฺถกํ ปตฺโตติ วตฺวา ธมฺมํ เทเสนฺโต อิมา คาถา อภาสิ
	"อตฺตนา โจทย ตฺตานํ, ปฏิมํเส ตม ตฺตนา,๓ โส อตฺตคุตฺโต สติมา สุขํ ภิกฺขุ วิหาหิสิ. อตฺตา หิ อตฺตโน นาโถ, อตฺตาว อตฺตโน คติ; ตสฺมา สํยม อตฺตานํ อสฺสํ ภทฺรํ ว วาณิโช ติ.
	ตตฺถ "โจทยตฺตานนฺติ: อตฺตนาว อตฺตานํ โจทย สารย.
	ปฏิมํเสติ: อตฺตนาว อตฺตานํ ปริวีมํส.
	โสติ: โส ตฺวํ ภิกฺขุ, เอวํ สนฺเต, อตฺตนาว คุตฺตตาย
อตฺตคุตฺโต อุปฏฺิตสฺสติตาย สติมา หุตฺวา สพฺพิริยาปเถสุ สุขํ วิหริสฺสสี ติ อตฺโถ.
	นาโถติ: อวสฺสโย ปติฏฺา. [โก หิ นาโถ ปโร ภเวยฺย.]
ยสฺมา ปรสฺส อตฺตภาเว ปติฏฺาย กุสลํ วา กตฺวา สคฺคปรายเนน มคฺคํ วา ภาเวตฺวา สจฺฉิกตผเลน ภวิตุ น สกฺกา; ตสฺมา "โก หิ นาม ปโร นาโถ ภเวยฺย าติ อตฺโถ.
	ตสฺมาติ: ยสฺมา อตฺตาว อตฺตโน คติ ปติฏฺา สรณํ;
ตสฺมา ยถา ภทฺรํ อสฺสาชานียํ ตํ ๔ นิสฺสาย ลาภํ ปตฺถยนฺโต ตสฺส วิสมฏฺานจารํ ปริจฺฉินฺทิตฺวา ทิวสสฺส ติกฺขตฺตุ นหาเปนฺโต โภเชนฺโต สํยเมติ ปฏิชคฺคติ, เอวํ ตฺวํปิ อนุปฺปนฺนสฺส อกุสลสฺส อุปฺปาทํ นิวาเรนฺโต สติสมฺโมเสน อุปฺปนฺนํ ปชหนฺโต อตฺตานํ สํยม โคปย; เอวํ สนฺเต, ปมชฺฌานํ อาทึ กตฺวา โลกิยโลกุตฺตรวิเสสํ อธิคมิสฺสสี ติ อตฺโถ.

	เทสนาวสาเน พหู โสตาปตฺติผลาทีนิ ปาปุณึสู ติ.
นงฺคลกูฏตฺเถรวตฺถุ.
************
๑. ม. นงฺคลกุลตฺเถรวตถุ. ๒. สี. ยุ. กติปาหจฺจเยน. ม. กติปาเหเนว. ๓. ม. ปฏิมํเสถ อตฺตนา. ๔. ม. ตนฺติ นตฺถิ.