ปัญหาและเฉลย
วิชากรรมบถ (วินัย) ธรรมศึกษาชั้นเอก
สอบในสนามหลวง
วันศุกร์ ที่ ๒๖ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๕๓
เวลา ๑๕.๐๐ - ๑๕.๕๐ น.




คำสั่ง : จงเลือกคำตอบที่ถูกที่สุดเพียงคำตอบเดียว แล้วกากบาทลงในช่องของข้อ
ที่ต้องการในกระดาษคำตอบ ให้เวลา ๕๐ นาที (๑๐๐ คะแนน)
   
๑. พระพุทธศาสนาสอนว่า สุขทุกข์ของสัตว์ทั้งหลายเกิดจากอะไร ?
  ก. อำนาจสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ข. อำนาจพุทธานุภาพ
  ค. อำนาจแห่งเทพเจ้า ง. อำนาจวิบากกรรม
 
๒. คำว่า กรรมบถ หมายถึง กรรมนำสัตว์ให้ไปเกิดในสถานที่ใด ?
  ก. สุคติทุคติ ข. มนุษยโลก
  ค. เทวโลก ง. พรหมโลก
 
๓. กุศลกรรมบถนำสัตว์ให้ไปเกิดในกำเนิดที่ดี ตรงกับข้อใด ?
  ก. สัตว์นรก ข. มนุษย์
  ค. อสุรกาย ง. เปรต
 
๔. อกุศลกรรมบถนำสัตว์ให้ไปเกิดในกำเนิดที่เลว ตรงกับข้อใด ?
  ก. สัตว์ดิรัจฉาน ข. มนุษย์
  ค. เทวดา ง. พรหม
 
๕. กรรมบถ ๑๐ ประการ จัดเป็นกรรม ๓ อย่าง ยกเว้นข้อใด ?
  ก. กายกรรม ข. วจีกรรม
  ค. บุญกรรม ง. มโนกรรม
 
๖. โลภะ โทสะ โมหะ เป็นเหตุให้บุคคลกระทำกรรมใด ?
  ก. บุญกรรม ข. อกุศลกรรม
  ค. กุศลกรรม ง. อโหสิกรรม
 
๗. การกระทำจะสำเร็จเป็นกรรมบถได้ ต้องประกอบด้วยอะไร ?
  ก. ตัณหา ข. อภิชฌา
  ค. เจตนา ง. อารมณ์
 
๘. ข้อใด ไม่จัดเข้าในอกุศลกรรมบถ ๑๐ ประการ ?
  ก. ปาณาติบาต ข. สัมมาทิฏฐิ
  ค. พยาบาท ง. มิจฉาทิฏฐิ
 
๙. อะไรเป็นมูลเหตุให้บุคคลประพฤติอกุศลกรรมบถ ๑๐ ประการ ?
  ก. กุศลมูล ๓ ข. สุจริต ๓
  ค. อกุศลมูล ๓ ง. ทุจริต ๓
 
๑๐. กรรมที่เกิดขึ้นจากการกระทำทางกาย เรียกว่าอะไร ?
  ก. กายกรรม ข. วจีกรรม
  ค. มโนกรรม ง. ครุกรรม
 
๑๑. ข้อใด ไม่จัดเข้าในกายกรรมฝ่ายอกุศล ?
  ก. ปาณาติบาต ข. อทินนาทาน
  ค. กาเมสุมิจฉาจาร ง. สัมผัปปลาปะ
 
๑๒. ปาณาติบาต โดยมากเกิดขึ้นทางทวารใด ?
  ก. กายทวาร ข. วจีทวาร
  ค. มโนทวาร ง. ถูกทุกข้อ
 
๑๓. เมื่อว่าโดยอารมณ์ ปาณาติบาตมีอะไรเป็นอารมณ์ ?
  ก. รูปสมาบัติ ข. รูปชีวิตินทรีย์
  ค. อรูปสมาบัติ ง. อรูปชีวิตินทรีย์
 
๑๔. ข้อใด ไม่จัดเป็นอรูปชีวิตินทรีย์ ?
  ก. รูป ข. เวทนา
  ค. สัญญา ง. สังขาร
 
๑๕. ปาณาติบาตที่เกิดขึ้นทางวจีทวาร ตรงกับข้อใด ?
  ก. คิดจะฆ่า ข. พยายามฆ่า
  ค. ฆ่าเอง ง. สั่งให้คนอื่นฆ่า
 
๑๖. ปาณาติบาตมีโทษมาก เพราะผู้ฆ่ามีกิเลสรุนแรง ตรงกับข้อใด ?
  ก. ฆ่าเพราะความแค้น ข. ฆ่าเพราะหิวข้าว
  ค. ฆ่าเพราะเข้าใจผิด ง. ฆ่าเพราะขาดสติ
 
๑๗. พยายามฆ่า เป็นองค์แห่งอกุศลกรรมบถข้อใด ?
  ก. พยาบาท ข. ปาณาติบาต
  ค. ผรุสวาจา ง. อทินนาทาน
 
๑๘. การกระทำอทินนาทาน เพราะมีโทสะเป็นมูล ตรงกับข้อใด ?
  ก. ลักเพราะตกทุกข์ ข. ลักเพราะตกงาน
  ค. ลักเพราะแค้นใจ ง. ลักเพราะถูกยุยง
 
๑๙. อทินนาทานมีโทษมาก เพราะขโมยของประเภทใด ?
  ก. ของประณีต ข. ของสำคัญ
  ค. ของผู้มีคุณธรรม ง. ถูกทุกข้อ
 
๒๐. อทินนาทาน จะสำเร็จเป็นกรรมบถในขณะใด ?
  ก. รู้ว่ามีเจ้าของ ข. คิดจะลัก
  ค. พยายามลัก ง. ลักมาได้
 
๒๑. อทินนาทานที่เกิดขึ้นทางวจีทวาร ตรงกับข้อใด ?
  ก. มีจิตคิดจะลัก ข. พยายามจะลัก
  ค. สั่งให้คนอื่นลัก ง. ลักด้วยตนเอง
 
๒๒. รู้ว่ามีเจ้าของหวง เป็นองค์แห่งอกุศลกรรมบถข้อใด ?
  ก. อทินนาทาน ข. พยาบาท
  ค. กาเมสุมิจฉาจาร ง. ผรุสวาจา
 
๒๓. ความผิดที่เรียกว่า กาเมสุมิจฉาจาร ตรงกับข้อใด ?
  ก. ไม่เคารพพ่อแม่ ข. ไม่เชื่อฟังผู้ใหญ่
  ค. ไม่พอใจคู่ครอง ง. ไม่ทำตามกติกา
 
๒๔. สทารสันโดษ หมายถึงความพึงพอใจในเรื่องใด ?
  ก. ยศศักดิ์ ข. คู่ครอง
  ค. การงาน ง. บริวาร
 
๒๕. กาเมสุมิจฉาจารจะสำเร็จเป็นกรรมบถได้ ต้องเกิดทางทวารใด ?
  ก. กายทวาร ข. วจีทวาร
  ค. มโนทวาร ง. ถูกทุกข้อ
 
๒๖. ความเสื่อมโทรมทางสังคมกรณีใด เกิดจากกาเมสุมิจฉาจาร ?
  ก. ขายยาเสพติด ข. ลอบวางระเบิด
  ค. ละเมิดทางเพศ ง. ทุจริตคอรัปชั่น
 
๒๗. มุสาวาทที่เกิดขึ้นจากความพยายามทางกาย ตรงกับข้อใด ?
  ก. แจ้งความเท็จ ข. ทำเอกสารเท็จ
  ค. เป็นพยานเท็จ ง. ให้การเท็จ
 
๒๘. องค์แห่งมุสาวาทข้อใด ทำให้มุสาวาทสำเร็จเป็นกรรมบถ ?
  ก. เรื่องไม่จริง ข. จิตคิดจะพูด
  ค. พยายามพูด ง. คนอื่นเข้าใจ
 
๒๙. มุสาวาทที่สำเร็จเป็นกรรมบถ ต้องมีลักษณะเช่นไร ?
  ก. คิดจะพูดเรื่องโกหก ข. คนอื่นได้ประโยชน์
  ค. คนอื่นเสียประโยชน์ ง. คนพูดเสียประโยชน์
 
๓๐. มุสาวาท เกิดผลกระทบโดยตรงต่อสังคมอย่างไร ?
  ก. คบหาไม่สนิทใจ ข. ชีวิตไม่ปลอดภัย
  ค. ทรัพย์สูญหาย ง. ไม่เอื้อเฟื้อต่อกัน
 
๓๑. มุสาวาท ย่อมให้ผลในภายหน้าแก่ผู้กระทำอย่างไร ?
  ก. มีอายุสั้น ข. มีชีวิตขัดสน
  ค. เป็นคนบ้า ง. ไม่น่าเชื่อถือ
 
๓๒. พูดคำหยาบคาย เรียกว่าอะไร ?
  ก. มุสาวาท ข. ผรุสวาจา
  ค. สัมผัปปลาปะ ง. ปิสุณวาจา
 
๓๓. คำพูดยุยงทำให้คนอื่นเกิดความแตกแยก เรียกว่าอะไร ?
  ก. มุสาวาท ข. ผรุสวาจา
  ค. สัมผัปปลาปะ ง. ปิสุณวาจา
 
๓๔. คำพูดที่ไม่เกิดประโยชน์ทั้งแก่ผู้พูดและผู้ฟัง เรียกว่าอะไร ?
  ก. มุสาวาท ข. ผรุสวาจา
  ค. สัมผัปปลาปะ ง. ปิสุณวาจา
 
๓๕. ปิสุณวาจา จะสำเร็จเป็นกรรมบถในขณะใด ?
  ก. เมื่อคนอื่นเข้าใจ ข. เมื่อคนอื่นเกิดแตกแยก
  ค. เมื่อคนอื่นถูกด่า ง. เมื่อคนอื่นเสียประโยชน์
 
๓๖. คำพูดที่เป็นผรุสวาจา ผู้พูดมุ่งถึงเจตนาใด ?
  ก. ประทุษร้าย ข. หลอกลวง
  ค. ให้แตกแยก ง. ให้เข้าใจผิด
 
๓๗. ผู้พูดกล่าวผรุสวาจาด้วยเจตนาเช่นไร จึงไม่จัดเป็นผรุสวาจา ?
  ก. มีเจตนาร้าย ข. มีเจตนาหวังดี
  ค. มีเจตนาโลภ ง. มีเจตนาทำลาย
 
๓๘.

เพราะเหตุใด คำพูดอ่อนหวาน แต่คนพูดมีเจตนามุ่งจะทำลาย
จึงจัดเป็นผรุสวาจา ?

  ก. มีจิตหยาบคาย ข. มีจิตเศร้าหมอง
  ค. มีจิตอ่อนโยน ง. มีจิตหลอกลวง
 
๓๙. คิดละโมบอยากได้ของคนอื่นเอามาเป็นของตน เรียกว่าอะไร ?
  ก. อทินนาทาน ข. อนภิชฌา
  ค. อภิชฌา ง. อพยาบาท
 
๔๐. มิจฉาทิฏฐิ โดยสภาวะ ได้แก่กิเลสใด ?
  ก. โลภะ ข. โทสะ
  ค. มานะ ง. โมหะ
 
๔๑. ข้อใด เป็นกรรมบถและเป็นเหตุเกิดอกุศลกรรมบถเหล่าอื่น ?
  ก. ปาณาติบาต ข. อภิชฌา
  ค. ปิสุณวาจา ง. มุสาวาท
 
๔๒. จิตที่สหรคตด้วยมิจฉาทิฏฐิ เป็นเหตุให้คนทำอกุศลกรรมใด ?
  ก. ฆ่าสัตว์ ข. ลักทรัพย์
  ค. จองเวร ง. ถูกทุกข้อ
 
๔๓. ความเห็นใด ปฏิเสธกรรมและผลแห่งกรรมอย่างสิ้นเชิง ?
  ก. สัมมาทิฏฐิ ข. มิจฉาทิฏฐิ
  ค. สักกายทิฏฐิ ง. สัสสตทิฏฐิ
 
๔๔. กุศลกรรมบถที่เกิดขึ้นทางมโนทวารอย่างเดียว ตรงกับข้อใด ?
  ก. มิจฉาทิฏฐิ ข. อภิชฌา
  ค. สัมมาทิฏฐิ ง. มุสาวาท
 
๔๕. บุคคลที่ไม่มีพยาบาทเกิดขึ้นในใจ ย่อมงดเว้นอกุศลกรรมใด ?
  ก. เห็นผิด ข. ลักทรัพย์
  ค. จองเวร ง. พูดโกหก
 
๔๖. บุคคลประพฤติเช่นไร ได้ชื่อว่ามีเมตตากายกรรม ?
  ก. งดคิดร้ายกัน ข. งดทำร้ายกัน
  ค. งดปองร้ายกัน ง. งดให้ร้ายกัน
 
๔๗.

เห็นคนอื่นได้ดีแล้ว มีจิตพลอยอนุโมทนา จัดเป็นมโนกรรม
เกิดขึ้นทางทวารใด ?

  ก. กายทวาร ข. วจีทวาร
  ค. มโนทวาร ง. ทุกทวาร
 
๔๘. ผู้มีจิตตั้งมั่นในการเจริญพระกรรมฐาน แสดงว่ามีอุปนิสัยใด ?
  ก. ทานูปนิสัย ข. สีลูปนิสัย
  ค. ภาวนูปนิสัย ง. ถูกทุกข้อ
 
๔๙. ข้อใด กล่าวเรื่องกรรมในพระพุทธศาสนาได้ถูกต้อง ?
  ก. ตัดกรรมได้ ข. ถอนกรรมได้
  ค. แก้กรรมได้ ง. เสวยผลกรรม
 
๕๐. ข้อใด เป็นผลสูงสุดในการประพฤติกุศลกรรมบถ ๑๐ ประการ ?
  ก. มีจิตหลุดพ้น ข. มีจิตใจมั่นคง
  ค. มีกายเรียบร้อย ง. มีปัญญารอบรู้
         
     
เอกสารอ้างอิง    
  เรื่องสอบธรรม ของสนามหลวงแผนกธรรม พ.ศ.๒๕๕๓. หน้า ๒๘๒-๒๙๒.
         

ข้อสอบสนามหลวง