ปัญหาและเฉลย
วิชากรรมบถ (วินัย) ธรรมศึกษาชั้นเอก
สอบในสนามหลวง
วันจันทร์ ที่ ๙ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๕๒
เวลา ๑๕.๐๐ - ๑๕.๕๐ น.



คำสั่ง : จงเลือกคำตอบที่ถูกที่สุดเพียงคำตอบเดียว แล้วกากบาทลงในช่องของข้อ
ที่ต้องการในกระดาษคำตอบ ให้เวลา ๕๐ นาที (๑๐๐ คะแนน)
   
๑. ข้อใด เป็นความหมายของกรรมบถ ?
  ก. กรรมนำสัตว์สู่สุคติทุคติ ข. กรรมน้ำสัตว์สู่พรหมโลก
  ค. กรรมนำสัตว์สู่มนุษยภูมิ ง. กรรมนำสัตว์ไปอบายภูมิ
 
๒. กุศลกรรมบถนำสัตว์ให้ไปเกิดในกำเนิดที่ดี ตรงกับข้อใด ?
  ก. สัตว์นรก ข. เปรต
  ค. อสุรกาย ง. มนุษย์
 
๓. อกุศลกรรมบถนำสัตว์ให้ไปเกิดในกำเนิดที่เลว ตรงกับข้อใด ?
  ก. พรหม ข. เทวดา
  ค. เปรต ง. มนุษย์
 
๔. กรรมบถ ๑๐ ประการ จัดเป็นกรรม ๓ อย่าง ยกเว้นข้อใด ?
  ก. กายกรรม ข. วจีกรรม
  ค. มโนกรรม ง. เวรกรรม
 
๕. ในทางพระพุทธศาสนาว่า สุขทุกข์ของสัตว์ทั้งหลาย เกิดจาก
อะไร ?
  ก. กิเลส ข. กรรม
  ค. วิบาก ง. ชะตา
 
๖. อโลภะ อโทสะ อโมหะ เป็นเหตุให้บุคคลกระทำกรรมใด ?
  ก. บาปกรรม ข. อกุศลกรรม
  ค. กุศลกรรม ง. อโหสิกรรม
 
๗. การกระทำของสัตว์ทั้งหลายจะเป็นบุญหรือบาป ขึ้นอยู่กับอะไร ?
  ก. เจตนา ข. สัญญา
  ค. เวทนา ง. อารมณ์
 
๘. การทำความดีความชั่วของสัตว์ทั้งหลาย เกิดขึ้นได้ทางใด ?
  ก. การกระทำ ข. คำพูด
  ค. ความคิด ง. ถูกทุกข้อ
 
๙. การกระทำที่ไม่สำเร็จเป็นกรรมบถ เพราะขาดองค์ประกอบใด ?
  ก. เวทนา ข. สัญญา
  ค. เจตนา ง. อารมณ์
 
๑๐. กรรมที่เกิดจากการกระทำทางกาย เรียกว่าอะไร ?
  ก. กายกรรม ข. วจีกรรม
  ค. มโนกรรม ง. ครุกรรม
 
๑๑. ข้อใด ไม่นับเข้าในวจีกรรมฝ่ายอกุศล ?
  ก. ปิสุณวาจา ข. มุสาวาท
  ค. ผรุสวาจา ง. พยาบาท
 
๑๒. การฆ่าสัตว์ตัดชีวิต โดยตรงเกิดขึ้นจากกิเลสใด ?
  ก. โลภะ ข. โทสะ
  ค. โมหะ ง. ทิฏฐิ
 
๑๓. ปาณาติบาตเป็นกายกรรม เพราะโดยมากเกิดขึ้นทางทวารใด ?
  ก. กายทวาร ข. วจีทวาร
  ค. มโนทวาร ง. ถูกทุกข้อ
 
๑๔. ข้อใด เป็นอารมณ์ให้บุคคลกระทำปาณาติบาตได้ ?
  ก. ภูเขา ข. ต้นไม้
  ค. สัตว์ ง. ลำธาร
 
๑๕. จิตคิดจะฆ่า เป็นองค์แห่งอกุศลกรรมบถข้อใด ?
  ก. ปาณาติบาต ข. พยาบาท
  ค. อทินนาทาน ง. ผรุสวาจา
 
๑๖. จิตคิดจะลัก เป็นองค์แห่งอกุศลกรรมบถข้อใด ?
  ก. ปาณาติบาต ข. พยาบาท
  ค. อทินนาทาน ง. ผรุสวาจา
 
๑๗. นาย ก สั่งนาย ข ให้ฆ่าคน เป็นปาณาติบาตเกิดขึ้นทางทวารใด?
  ก. กายทวาร ข. วจีทวาร
  ค. มโนทวาร ง. ทุกทวาร
 
๑๘. ปาณาติบาตมีโทษมากเพราะฆ่าสัตว์มีคุณ ตรงกับข้อใด ?
  ก. ช้าง ข. บ่าง
  ค. ค่าง ง. ชะนี
 
๑๙. ข้อใด เป็นโทษเกิดจากการกระทำปาณาติบาต ?
  ก. ครอบครัวแตกแยก ข. มีโรคภัยเบียดเบียน
  ค. ทรัพย์สินสูญสลาย ง. มีแต่คนคอยว่าร้าย
 
๒๐. ข้อใด เป็นโทษเกิดจากการกระทำอทินนาทาน ?
  ก. เงินทองรั่วไหล ข. ถูกใส่ร้ายป้ายสี
  ค. ไม่มีคนเชื่อถือ ง. มีสติเลอะเลือน
 
๒๑. คำว่า อย่ามือไวใจเร็ว หมายถึง ห้ามประพฤติอกุศลกรรมบถใด ?
  ก. มิจฉาทิฏฐิ ข. ปาณาติบาต
  ค. ปิสุณวาจา ง. อทินนาทาน
 
๒๒. พัสดุสิ่งของในข้อใด จัดเป็นวัตถุแห่งอทินนาทาน ?
  ก. เจ้าของทิ้ง ข. เจ้าของหวง
  ค. เจ้าของให้ ง. เจ้าของแจก
 
๒๓. อทินนาทานมีโทษมาก เพราะเจ้าของมีคุณมาก ตรงกับข้อใด ?
  ก. พ่อแม่ ข. เพื่อน
  ค. พี่น้อง ง. หลาน
 
๒๔. อทินนาทานที่เกิดขึ้นทางวจีทวาร ตรงกับข้อใด ?
  ก. มีจิตคิดจะลัก ข. พยายามจะลัก
  ค. ลักด้วยตัวเอง ง. สั่งให้คนอื่นลัก
 
๒๕. พฤติกรรมใด เรียกว่า กาเมสุมิจฉาจาร ?
  ก. จับปลาสองมือ ข. นับถือภรรยาตน
  ค. เป็นคนรักเดียว ง. ไม่เกี้ยวแฟนใคร
 
๒๖. เจตนาเป็นเหตุให้กระทำวจีกรรมฝ่ายอกุศล ตรงกับข้อใด ?
  ก. ฆ่าสัตว์ ข. เห็นผิด
  ค. ละโมบ ง. พูดปด
 
๒๗. เจตนาเป็นเหตุให้คนพูดเท็จ เรียกว่าอะไร ?
  ก. มุสาวาท ข. ปิสุณวาจา
  ค. สัมผัปปลาปะ ง. ผรุสวาจา
 
๒๘. องค์ที่ทำให้มุสาวาทสำเร็จเป็นกรรมบถ ตรงกับข้อใด ?
  ก. เรื่องไม่จริง ข. จิตคิดจะพูด
  ค. พยายามพูด ง. คนอื่นเข้าใจ
 
๒๙. คำพูดยุยงทำให้คนเข้าใจผิดต่อกัน เรียกว่าอะไร ?
  ก. มุสาวาท ข. ปิสุณวาจา
  ค. สัมผัปปลาปะ ง. ผรุสวาจา
 
๓๐. คำพูดที่ไม่เกิดประโยชน์ทั้งแก่ผู้พูดและผู้ฟัง เรียกว่าอะไร ?
  ก. มุสาวาท ข. ผรุสวาจา
  ค. สัมผัปปลาปะ ง. ปิสุณวาจา
 
๓๑. อภิชฌา โดยสภาวะ ได้แก่กิเลสใด ?
  ก. โลภะ ข. โทสะ
  ค. โมหะ ง. มานะ
 
๓๒. พยาบาท โดยสภาวะ ได้แก่กิเลสใด ?
  ก. โลภะ ข. โทสะ
  ค. โมหะ ง. ทิฏฐิ
 
๓๓. ความคิดพยาบาทปองร้ายผู้อื่น ตรงกับข้อใด ?
  ก. จงอย่ามีเวรต่อกันเลย ข. จงอย่าทุกข์กายใจเลย
  ค. จงอย่าเบียดเบียนกัน ง. จงถึงความพินาศเถิด
 
๓๔. ความคิดอาฆาตจองเวรผู้อื่น ควรแก้ด้วยวิธีใด ?
  ก. เจริญเมตตา ข. ภาวนาพุทโธ
  ค. ว่านโมให้จบ ง. สงบหยุดนิ่ง
 
๓๕. จิตที่สหรคตด้วยอภิชฌา เป็นเหตุให้คนทำอกุศลกรรมใด ?
  ก. ฆ่าสัตว์ ข. ลักทรัพย์
  ค. อาฆาต ง. พูดโกหก
 
๓๖. จิตที่สหรคตด้วยพยาบาท เป็นเหตุให้คนทำอกุศลกรรมใด ?
  ก. เสพกาม ข. ลักทรัพย์
  ค. ฆ่าสัตว์ ง. พูดโกหก
 
๓๗. ความเห็นใด ปฏิเสธกรรมและผลแห่งกรรมอย่างสิ้นเชิง ?
  ก. สัมมาทิฏฐิ ข. มิจฉาทิฏฐิ
  ค. สักกายทิฏฐิ ง. สัสสตทิฏฐิ
 
๓๘. ความเห็นใด ไม่นับเข้าในนิยตมิจฉาทิฏฐิ ?
  ก. สัมมาทิฏฐิ ข. นัตถิกทิฏฐิ
  ค. อกิริยทิฏฐิ ง. อเหตุกทิฏฐิ
 
๓๙. ความเห็นที่เป็นมิจฉาทิฏฐิ เกิดขึ้นจากอกุสลมูลใด ?
  ก. โลภะ ข. โทสะ
  ค. โมหะ ง. ถูกทุกข้อ
 
๔๐. ความเห็นใด ไม่ใช่ความเห็นเป็นมิจฉาทิฏฐิ ?
  ก. โลกหน้าไม่มี ข. ตายแล้วสูญ
  ค. บาปบุญไม่มี ง. ทานมีผลจริง
 
๔๑. บางคนมีจิตโกรธแค้น พูดสาปแช่งให้ผู้อื่นประสบความวิบัติ
จัดเป็นมโนกรรมเกิดขึ้นทางทวารใด ?
  ก. กายทวาร ข. วจีทวาร
  ค. มโนทวาร ง. ทุกทวาร
 
๔๒. อกุศลกรรมบถใด เพียงแต่คิดในใจก็สำเร็จเป็นกรรมบถได้ ?
  ก. กาเมสุมิจฉาจาร ข. ผรุสวาจา
  ค. สัมผัปปลาปะ ง. พยาบาท
 
๔๓. กรรมบถใด จัดเป็นมโนกรรมฝ่ายกุศล ?
  ก. มิจฉาทิฏฐิ ข. อภิชฌา
  ค. สัมมาทิฏฐิ ง. มุสาวาท
 
๔๔. มีท่อนไม้และศัสตราอันวางแล้ว หมายถึงข้อใด ?
  ก. หยุดทำร้ายกัน ข. หยุดลักขโมยกัน
  ค. หยุดใส่ร้ายกัน ง. หยุดปองร้ายกัน
 
๔๕. ข้อใด กล่าวเรื่องกรรมในพระพุทธศาสนาได้ถูกต้อง ?
  ก. ตัดกรรมได้ ข. ถอนกรรมได้
  ค. แก้กรรมได้ ง. ได้รับผลกรรม
 
๔๖. ข้อใด เป็นผลที่ได้รับจากการประพฤติกุศลกรรมบถโดยตรง ?
  ก. มนุษย์ ข. สัตว์เดรัจฉาน
  ค. สัตว์นรก ง. เปรตอสุรกาย
 
๔๗. บุคคลประพฤติอย่างไร เรียกว่ามีเมตตาวจีกรรม ?
  ก. งดทำร้ายกัน ข. งดปองร้ายกัน
  ค. งดป้ายสีกัน ง. งดลักขโมยกัน
 
๔๘. สัมมาทิฏฐิ เป็นธรรมจริยาและสมจริยาทางใด ?
  ก. ทางกาย ข. ทางวาจา
  ค. ทางใจ ง. ถูกทุกข้อ
 
๔๙. ผู้สละประโยชน์ส่วนตนให้แก่ส่วนรวม ได้ชื่อว่ามีอุปนิสัยใด ?
  ก. ทานูปนิสัย ข. สีลูปนิสัย
  ค. ภาวนูปนิสัย ง. ถูกทุกข้อ
 
๕๐. กุศลกรรมบถ ๑๐ ประการ จัดเข้าในหลักธรรมใด ?
  ก. ศีล ข. สมาธิ
  ค. ปัญญา ง. วิมุตติ
         
     
เอกสารอ้างอิง    
  เรื่องสอบธรรม ของสนามหลวงแผนกธรรม พ.ศ.๒๕๕๒. หน้า ๒๑๒-๒๒๐.
         

ข้อสอบสนามหลวง