ปัญหาและเฉลย
วิชากรรมบถ (วินัย) ธรรมศึกษาชั้นเอก
สอบในสนามหลวง
วันจันทร์ ที่ ๒๑ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๔๘
เวลา ๑๕.๐๐ - ๑๕.๕๐ น.



คำสั่ง : จงเลือกคำตอบที่ถูกที่สุดเพียงคำตอบเดียว แล้วกากบาทลงในช่องของข้อ
ที่ต้องการในกระดาษคำตอบ ให้เวลา ๕๐ นาที (๑๐๐ คะแนน)
   
๑. พระพุทธศาสนาสอนว่า สิ่งที่สามารถทำให้คนกลายสภาพเป็น
สัตว์หรือเทวดาได้ คืออะไร ?
  ก. เทพเจ้า ข. ดวงชะตา
  ค. กรรม ง. พรหมลิขิต
 
๒. กรรมที่จะนำสัตว์ไปสู่ทุคติและสุคตินั้น เรียกว่าอะไร ?
  ก. กรรมลิขิต ข. กรรมบถ
  ค. วิบากกรรม ง. กรรมคติ
 
๓. การได้ไปเกิดเป็นมนุษย์ เทวดา พรหม เรียกว่าอะไร ?
  ก. สุคติ ข. ทุคติ
  ค. ภพ ง. ภูมิ
 
๔. ในการทำความดีและความชั่ว มีอะไรเป็นใหญ่ ?
  ก. เจตนา ข. เหตุจูงใจ
  ค. สิ่งล่อใจ ง. อารมณ์
 
๕. “ทำความดีอย่ารู้ร้าง สร้างกุศลอย่ารู้โรย” มีความหมาย
ตรงกับข้อใด ?
  ก. กุศลมูล ข. อกุศลมูล
  ค. กุศลกรรมบถ ง. อกุศลกรรมบถ
 
๖. การประพฤติผิดในกาม เกิดขึ้นโดยการกระทำทางใด ?
  ก. ทางกาย ข. ทางวาจา
  ค. ทางใจ ง. ทั้ง ๓ ทาง
 
๗. โลภอยากได้ของเขา เป็นกรรมชนิดใด ?
  ก. กายกรรม ข. วจีกรรม
  ค. มโนกรรม ง. ถูกทุกข้อ
 
๘. ข้อใด เป็นกายกรรมที่เกิดทางวาจา ?
  ก. พูดเชิญชวน ข. พูดเกี้ยวหญิง
  ค. พูดหยาบคาย ง. สั่งให้เขาลักทรัพย์
 
๙. การสั่นศีรษะปฏิเสธ เพื่อให้ผู้อื่นเข้าใจผิด จัดเป็นกรรมชนิดใด ?
  ก. กายกรรม เกิดทาง
วจีทวาร		 ข. วจีกรรม เกิดทาง
กายทวาร
  ค. มโนกรรม เกิดทาง
กายทวาร		 ง. กายกรรม เกิดทาง
กายทวาร
 
๑๐. การกระทำความชั่ว มีอะไรเป็นมูล ?
  ก. กุศลมูล ข. อกุศลมูล
  ค. กุศลจิต ง. อกุศลจิต
 
๑๑. บุคคลที่เบียดเบียนสัตว์ จะมีผลกรรมตรงกับข้อใด ?
  ก. มีอุปสรรคมาก ข. เจ็บไข้ได้ป่วย
  ค. ชักหน้าไม่ถึงหลัง ง. มีอายุสั้น
 
๑๒. อทินนาทาน ถึงความเป็นกรรมบถเมื่อใด ?
  ก. ของนั้นมีเจ้าของหวง ข. รู้ว่าของมีเจ้าของหวง
  ค. มีจิตคิดจะลัก ง. ลักมาได้ด้วยความพยายาม
 
๑๓. อทินนาทาน มีความหมายตามข้อใด ?
  ก. การถือเอาสิ่งของที่
เจ้าของทิ้ง		 ข. การถือเอาสิ่งของที่
เจ้าของไม่ให้
  ค. การถือเอาสิ่งของที่
เจ้าของไม่หวง		 ง. การถือเอาสิ่งของที่
เจ้าของไม่สนใจ
 
๑๔. ข้อใด เป็นความหมายของกาเมสุมิจฉาจาร ?
  ก. การนอกใจคู่ครองของตน ข. การล่วงละเมิดคู่ครอง
ของคนอื่น
  ค. การล่วงละเมิดในฐานะที่
ไม่ควรละเมิด		 ง. ถูกทุกข้อ
 
๑๕. การพูดเอาดีใส่ตัวเอาชั่วใส่ผู้อื่น เรียกว่าอะไร ?
  ก. พูดเท็จ ข. พูดส่อเสียด
  ค. พูดคำหยาบ ง. พูดเพ้อเจ้อ
 
๑๖. ข้อใด ไม่เป็นปิสุณวาจา ?
  ก. พูดให้เพื่อนรักตน ข. พูดให้เพื่อนเกลียดกัน
  ค. พูดทำลายความสามัคคี ง. พูดให้เพื่อนเลิกคบคนชั่ว
 
๑๗. พูดคำหยาบ ตรงกับข้อใด ?
  ก. ปิสุณวาจา ข. ผรุสวาจา
  ค. ปิยวาจา ง. มุสาวาท
 
๑๘. ผรุสวาจา เกิดจากอกุศลมูลข้อใด ?
  ก. โลภมูล-โทสมูล ข. โทสมูล-โมหมูล
  ค. โลภมูล-โมหมูล ง. โมหมูลอย่างเดียว
 
๑๙. พูดเรื่องเช่นไร เรียกว่าพูดเพ้อเจ้อ ?
  ก. เรื่องการเรียน ข. เรื่องการออกกำลังกาย
  ค. เรื่องส่วนตัวคนดัง ง. เรื่องโรคติดต่อร้ายแรง
 
๒๐. ที่เรียกว่าอภิชฌานั้น คือข้อใด ?
  ก. เจตนาเป็นเหตุละโมบ ข. เจตนาเป็นเหตุคิดร้าย
  ค. เจตนาเป็นเหตุงมงาย ง. เจตนาเป็นเหตุปองร้าย
 
๒๑. ข้อใด จัดเป็นมิจฉาทิฏฐิ ?
  ก. เจตนาเป็นเหตุเห็นผิด ข. เจตนาเป็นเหตุเพ่งเล็ง
  ค. เจตนาเป็นเหตุเสียสละ ง. เจตนาเป็นเหตุปองร้าย
 
๒๒. ข้อใด จัดเป็นมโนกรรมล้วน ?
  ก. อภิชฌา, พยาบาท,
มิจฉาทิฏฐิ		 ข. อภิชฌา, มิจฉาทิฏฐิ,
สัมผัปลาป
  ค. พูดเท็จ, พูดส่อเสียด,
พูดคำหยาบ		 ง. ฆ่าสัตว์, ลักทรัพย์,
ประพฤติผิดในกาม
 
๒๓. สัตวโลกชนิดใด ต่ำกว่ามนุษย์ ?
  ก. สัตว์ดิรัจฉาน ข. เปรต
  ค. อสุรกาย ง. ถูกทุกข้อ
 
๒๔. เพื่อพัฒนาชีวิตของตนให้พ้นปัญหา ควรปฏิบัติตามข้อใด ?
  ก. บูชาราหู ข. ทำพิธีตัดกรรม
  ค. ทำพิธีเสริมดวงชะตา ง. ไม่ประพฤติอกุศลกรรมบถ
 
๒๕. ข้อใด เป็นทั้งอกุศลกรรมบถและอกุศลมูล ?
  ก. อภิชฌา ข. ปาณาติบาต
  ค. ผรุสวาจา ง. มิจฉาทิฏฐิ
 
๒๖. ข้อใด เป็นอารมณ์คือเหตุจูงใจให้เกิดอภิชฌา ?
  ก. มนุษย์ ข. สัตว์
  ค. สมบัติคนอื่น ง. ถูกทุกข้อ
 
๒๗. ข้อใด เข้าข่ายมิจฉาทิฏฐิ ?
  ก. ไม่เชื่อประเพณี ข. ไม่เชื่อฟังครู
  ค. ไม่เชื่อตำรา ง. ไม่เชื่อศีลธรรม
 
๒๘. พูดส่อเสียด หมายถึงข้อใด ?
  ก. พูดแซงผู้ใหญ่ ข. พูดให้แตกสามัคคี
  ค. พูดทะลุกลางปล้อง ง. พูดให้รำคาญ
 
๒๙. ผรุสวาจาข้อใด เป็นกรรมบถ ?
  ก. พูดเหน็บให้เจ็บใจ ข. ฝนตกก็แช่ง
  ค. ฝนแล้งก็ด่า ง. นินทาชาวบ้าน
 
๓๐. คำพูดใด ตรงกับคำว่า “น้ำท่วมทุ่งผักบุ้งโหรงเหรง” ?
  ก. มุสาวาท ข. ปิสุณวาจา
  ค. ผรุสวาจา ง. สัมผัปลาป
 
๓๑. มุสาวาทเป็นวจีกรรม เพราะ…?
  ก. เกิดทางวจีทวารโดยมาก ข. เกิดทางวจีทวารอย่างเดียว
  ค. ไม่เกิดขึ้นทางกายทวาร ง. ไม่เกิดทางมโนทวาร
 
๓๒. ความโกรธใด เป็นพยาบาทที่ถึงกรรมบถ ?
  ก. โกรธว่าเขาด่าตน ข. โกรธว่าเขาทำร้ายตน
  ค. โกรธว่าเขาโกงตน ง. โกรธแล้วคิดแช่งให้เขาตาย
 
๓๓. ความเห็นของใคร จัดเป็นมิจฉาทิฏฐิ ?
  ก. ดำเห็นว่ายาบ้าทำให้ขยัน ข. แดงเห็นว่าเรียนไปก็ไร้ค่า
  ค. ขาวเห็นว่าการพนันรวยเร็ว ง. เหลืองเห็นว่าโกหกครู
ไม่บาป
 
๓๔. กุศลกรรมบถจัดเข้าในข้อใด ?
  ก. ศีล ข. สมาธิ
  ค. ปัญญา ง. ภาวนา
 
๓๕. พูดแต่คำมีประโยชน์ ชื่อว่าประพฤติกุศลกรรมบถข้อใด ?
  ก. เว้นขาดจากมุสาวาท ข. เว้นขาดจากปิสุณวาจา
  ค. เว้นขาดจากผรุสวาจา ง. เว้นขาดจากสัมผัปลาป
 
๓๖. คำพูดในข้อใด ตรงกับสำนวนว่า “น้ำร้อนปลาเป็น” ?
  ก. พูดเพราะ แต่มุ่งร้าย ข. พูดไม่เพราะ แต่หวังดี
  ค. พูดเพราะและหวังดี ง. พูดไม่เพราะและมุ่งร้าย
 
๓๗. “พูดอย่างมะนาวไม่มีน้ำ” ประพฤติผิดกุศลกรรมบถข้อใด ?
  ก. เว้นขาดจากมุสาวาท ข. เว้นขาดจากปิสุณวาจา
  ค. เว้นขาดจากผรุสวาจา ง. เว้นขาดจากสัมผัปลาป
 
๓๘. เครื่องมือสำหรับทำความดีที่สำคัญที่สุดของมนุษย์ คือข้อใด ?
  ก. กาย วาจา ใจ ข. สถานที่
  ค. กัลยาณมิตร ง. ทรัพย์
 
๓๙. ผู้สนใจใฝ่ศึกษาหาความรู้ ชื่อว่ามี…?
  ก. ทานุปนิสัย ข. สีลุปนิสัย
  ค. ภาวนุปนิสัย ง. อุปนิสัย
 
๔๐. พระพุทธศาสนา แสดงการประพฤติธรรมทางกายไว้กี่ประการ ?
  ก. ๕ ประการ ข. ๔ ประการ
  ค. ๓ ประการ ง. ๒ ประการ
 
๔๑. ลักทรัพย์ชนิดใด มีโทษมากที่สุด ?
  ก. ของส่วนตัว ข. ของส่วนรวม
  ค. ของมีขนาดเล็ก ง. ของไหว้เจ้า
 
๔๒. พูดเท็จอย่างไร ชื่อว่ามีโทษมาก ?
  ก. พูดเรื่องสนุกสนาน ข. พูดให้เขาเข้าใจผิด
  ค. พูดเล่านิทานโกหก ง. พูดหลอกเด็กให้กลัว
 
๔๓. “เวรย่อมระงับด้วยการไม่จองเวร” ประพฤติกุศลกรรมบถข้อใด
จึงจะบรรลุผลตามนี้ ?
  ก. เว้นจากปาณาติบาต ข. เว้นจากอภิชฌา
  ค. เว้นจากพยาบาท ง. เว้นจากมิจฉาทิฏฐิ
 
๔๔. ข้อใด เป็นเพราะวิบากกรรมของมุสาวาทเมื่อชาติปางก่อน ?
  ก. ถูกใส่ร้ายป้ายสี ข. ถูกโกหกหลอกลวง
  ค. ได้ยินแต่คำพูดสะเทือนใจ ง. มีแต่ความขัดแย้งกับคนอื่น
 
๔๕. คิดปองร้ายในข้อใด ไม่จัดเป็นพยาบาท ?
  ก. คน ข. สัตว์
  ค. สิ่งของ ง. ถูกทุกข้อ
 
๔๖. ผู้ทำบาปประเภทใด ต้องตกนรก ?
  ก. ทำบาปเอง ข. ชักชวนคนอื่นให้ทำบาป
  ค. ยินดีกับคนทำบาป ง. ตกนรกทั้ง ๓ ประเภท
 
๔๗. คนประเภทใด ได้ชื่อว่าชั่วมากกว่า ?
  ก. ฆ่าสัตว์เอง ข. ชักชวนให้คนอื่นฆ่า
  ค. ยินดีกับผู้ฆ่า ง. ทั้งฆ่าเอง ทั้งชักชวนคนอื่น
 
๔๘. ผู้ปรารถนามรรค ผล นิพพาน ควรประพฤติเช่นไร ?
  ก. เข้าป่าหนีหน้ามนุษย์ ข. สละทรัพย์สินทั้งหมด
  ค. ประพฤติกุศลกรรมบถ ง. รับประทานแต่ผักผลไม้
 
๔๙. “ทำนาบนหลังคน” ชื่อว่าประพฤติผิดกุศลกรรมบถข้อใด ?
  ก. เว้นขาดจากอภิชฌา ข. เว้นขาดจากพยาบาท
  ค. เว้นขาดจากมุสาวาท ง. เว้นขาดจากอทินนาทาน
 
๕๐. ผู้ประพฤติกุศลกรรมบถประเภทใด ได้ทั้งทรัพย์สมบัติและบริวาร
สมบัติ ?
  ก. ประพฤติกุศลกรรมบถเอง ข. ชักชวนให้คนอื่นประพฤติ
  ค. ทั้งประพฤติเอง ทั้งชักชวน
คนอื่น		 ง. ทั้งไม่ประพฤติเอง ทั้งไม่
ชักชวนคนอื่น
         
     
เอกสารอ้างอิง    
  เรื่องสอบธรรม ของสนามหลวงแผนกธรรม พ.ศ.๒๕๔๘. หน้า ๒๑๑-๒๒๑.
         

ข้อสอบสนามหลวง