ปัญหาและเฉลย
วิชาเบญจศีล เบญจธรรม (วินัย) ธรรมศึกษาชั้นตรี
สอบในสนามหลวง
วันอังคาร ที่ ๒๕ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๕๑
เวลา ๑๕.๐๐ - ๑๕.๕๐ น.



คำสั่ง : จงเลือกคำตอบที่ถูกที่สุดเพียงคำตอบเดียว แล้วกากบาทลงในช่องของข้อ
ที่ต้องการในกระดาษคำตอบ ให้เวลา ๕๐ นาที (๑๐๐ คะแนน)
   
๑. ผู้ปรารถนาจะบำเพ็ญคุณธรรมทางใจ ควรเริ่มต้นที่อะไรก่อน ?
  ก. สวดมนต์ ข. ถือศีล
  ค. นั่งสมาธิ ง. แผ่เมตตา
 
๒. ศีล แปลตามรูปศัพท์ว่า ปกติ หมายถึงปกติอะไร ?
  ก. กายกับใจ ข. วาจากับใจ
  ค. กายกับวาจา ง. กาย วาจา ใจ
 
๓. สิกขาบทที่ ๑ มีข้อห้าม ๓ ประการ ยกเว้นข้อใด ?
  ก. ทำร้ายร่างกาย ข. ทำร้ายจิตใจ
  ค. ฆ่า ง. ทรกรรม
 
๔. คำว่า สัตว์ ในสิกขาบทที่ ๑ หมายถึงข้อใด ?
  ก. มนุษย์ ข. สัตว์
  ค. เด็กในครรภ์ ง. ถูกทุกข้อ
 
๕. สิกขาบทที่ ๑ บัญญัติขึ้นเพื่อปลูกฝังให้คนมีคุณธรรมใด ?
  ก. ความประหยัด ข. ความเสียสละ
  ค. ความมีเมตตา ง. ความกตัญญู
 
๖. ข้อใด ไม่ถือว่ากระทำผิดศีล ตามสิกขาบทที่ ๑ ?
  ก. ตัดต้นไม้ ข. ตัดแขน
  ค. กัดปลา ง. ชนไก่
 
๗. การทำชีวิตให้ตกล่วงไป ในสิกขาบทที่ ๑ หมายถึงอะไร ?
  ก. ทำให้บาดเจ็บ ข. ทำให้พิการ
  ค. ทำให้ทรมาน ง. ทำให้ตาย
 
๘. ใช้งานสัตว์เกินกำลัง ไม่ให้หยุดพัก ปล่อยให้อดอยากซูบผอม
จัดเป็นการกระทำประเภทใด ?
  ก. ใช้การ ข. นำไป
  ค. เล่นสนุก ง. ผจญสัตว์
 
๙. เมื่อสัตว์มีคุณเสมอกัน ทำไมฆ่าสัตว์ใหญ่จึงมีโทษมากกว่า ?
  ก. สัตว์นั้นมีเจ้าของหวง ข. สัตว์นั้นมีชีวิต
  ค. ใช้ความพยายามมาก ง. มีจิตคิดจะฆ่า
 
๑๐. สิกขาบทที่ ๒ บัญญัติขึ้นเพื่อให้เว้นการเบียดเบียนกันในเรื่องใด ?
  ก. ชีวิต ข. ทรัพย์สิน
  ค. คู่ครอง ง. คำพูด
 
๑๑. สิกขาบทที่ ๒ มีความสัมพันธ์กับเรื่องใด ?
  ก. ความรักชาติ ข. ความรักสงบ
  ค. ความสามัคคี ง. ความพอเพียง
 
๑๒. ข้อใด ไม่ถือเป็นการกระทำผิดตามสิกขาบทที่ ๒ ?
  ก. กรรโชก ข. ชิงโชค
  ค. เลี่ยงภาษี ง. ซุกหุ้น
 
๑๓. ผู้กระทำความผิดในสิกขาบทที่ ๒ ควรเรียกว่าอะไร ?
  ก. คนเก่ง ข. คนเก่า
  ค. คนโกง ง. คนกล้า
 
๑๔. การซ่อนทรัพย์สินของตนที่จะต้องถูกยึด นำไปเก็บไว้เสียที่อื่น
จัดเป็นการกระทำประเภทใด ?
  ก. ลักลอบ ข. เบียดบัง
  ค. ตระบัด ง. กรรโชก
 
๑๕. กู้หนี้ไปแล้ว ไม่ยอมใช้ทั้งเงินต้นและดอกเบี้ย ตรงกับข้อใด ?
  ก. ตู่ ข. ฉ้อ
  ค. ตระบัด ง. หลอก
 
๑๖. การทำลายทรัพย์สินของทางราชการให้เสียหาย เช่น ทุบตู้โทรศัพท์
จัดเป็นการกระทำประเภทใด ?
  ก. ทำร้าย ข. ตัดช่อง
  ค. ผลาญ ง. ย่องเบา
 
๑๗. ข้อใด ไม่เกี่ยวข้องกับการกระทำความผิด ในสิกขาบทที่ ๒ ?
  ก. แฉ ข. ฉ้อ
  ค. ฉก ง. ฉวย
 
๑๘. สิกขาบทที่ ๓ บัญญัติขึ้นเพื่อให้มีความรักในเรื่องใด ?
  ก. ชาติ ข. เพื่อน
  ค. คู่ครอง ง. องค์กร
 
๑๙. การปฏิบัติตนตามสิกขาบทที่ ๓ ช่วยลดปัญหาสังคมด้านใด ?
  ก. อาชญากรรม ข. หย่าร้าง
  ค. ยาเสพติด ง. หนี้สิน
 
๒๐. หญิงผู้เป็นเหล่ากอของตัว ในสิกขาบทที่ ๓ ตรงกับข้อใด ?
  ก. แม่ ข. ยาย
  ค. ลูกสาว ง. ลูกสะใภ้
 
๒๑. หญิงผู้เป็นเทือกเถาของตน ในสิกขาบทที่ ๓ ตรงกับข้อใด ?
  ก. ยาย ข. แม่ยาย
  ค. ลูกสะใภ้ ง. ลูกสาว
 
๒๒. หญิงชายที่รับหมั้นกันแล้ว ถือว่าอยู่ในความพิทักษ์ของใคร ?
  ก. พ่อ แม่ ข. พี่ชาย
  ค. น้องชาย ง. คู่หมั้น
 
๒๓. ไม่นอกใจภรรยาตน ได้ชื่อว่า ไม่ลุอำนาจแก่กิเลสใด ?
  ก. มานะ ข. ราคะ
  ค. โทสะ ง. โมหะ
 
๒๔. สิกขาบทที่ ๔ บัญญัติขึ้นเพื่อเน้นให้คนทำความดีด้านใด ?
  ก. ความเพียร ข. ความมีสัจจะ
  ค. ความอดทน ง. ความมัธยัสถ์
 
๒๕. เห็นบอกว่าไม่เห็น ไม่เห็นบอกว่าเห็น เป็นลักษณะของคำพูดใด ?
  ก. คำเท็จ ข. คำหยาบ
  ค. คำส่อเสียด ง. คำเพ้อเจ้อ
 
๒๖. ไม่เจ็บไม่ป่วย แต่แสดงตนทำท่าทางให้เขาเห็นว่าเป็นคนเจ็บป่วย
จัดเป็นมุสาประเภทใด ?
  ก. ทำเลส ข. มารยา
  ค. ทำเล่ห์กระเทห์ ง. อำความ
 
๒๗. ตกลงว่าจะให้ ภายหลังไม่ให้ตามที่พูด จัดเข้าในปฏิสสวะข้อใด ?
  ก. ผิดสัญญา ข. คืนคำ
  ค. เสียสัตย์ ง. ถูกทุกข้อ
 
๒๘. คำพูดที่ไม่นับเข้าในข้อห้าม ที่เรียกว่ายถาสัญญา ตรงกับข้อใด ?
  ก. มารยา ข. คืนคำ
  ค. สาบาน ง. โวหาร
 
๒๙. อวดอ้างสรรพคุณยาเกินความจริง ว่าแก้โรคได้สารพัดเพื่อหลอก
ให้คนหลงเชื่อ จัดเป็นมุสาประเภทใด ?
  ก. โวหาร ข. ทนสาบาน
  ค. สำคัญผิด ง. เสริมความ
 
๓๐. สิกขาบทที่ ๕ บัญญัติขึ้นเพื่อให้คนงดเว้นในเรื่องใด ?
  ก. ก่อการร้าย ข. สิ่งมึนเมา
  ค. โจรกรรม ง. การทุจริต
 
๓๑. การดื่มสุรา เป็นเหตุบั่นทอนปัญญา ตรงกับข้อใด ?
  ก. ร่างกายทรุดโทรม ข. จิตใจท้อถอย
  ค. ความคิดเฉื่อยชา ง. พูดเลอะเลือน
 
๓๒. ข้อใด ไม่ใช่โทษของการดื่มสุรา ?
  ก. คนยกย่อง ข. ก่อวิวาท
  ค. เสียทรัพย์ ง. เกิดโรค
 
๓๓. คนติดสุรา เลิกยาก จะต้องซื้อดื่มทุกวัน ตรงกับโทษข้อใด ?
  ก. เสียการงาน ข. เสียหน้าที่
  ค. เสียชื่อเสียง ง. เสียทรัพย์
 
๓๔. ใช้จ่ายทรัพย์เพื่อของไม่จำเป็น ตรงกับข้อใด ?
  ก. ซื้อยาแดง ข. ซื้อยาสีฟัน
  ค. ซื้อยาหอม ง. ซื้อยาแก้ไข้
 
๓๕. ความประมาทขาดสติ ตามสิกขาบทที่ ๕ มีอะไรเป็นมูลเหตุ ?
  ก. ความยากจน ข. ความฟุ้งซ่าน
  ค. ความเครียด ง. ความมึนเมา
 
๓๖. วิรัติ มีความเกี่ยวข้องกับการรักษาศีล ๕ อย่างไร ?
  ก. เป็นเครื่องละเว้น ข. เป็นเครื่องกำจัด
  ค. เป็นเครื่องป้องกัน ง. เป็นเครื่องรักษา
 
๓๗. สัมปัตตวิรัติ เป็นการงดเว้นจากวัตถุที่มาปรากฏในลักษณะใด ?
  ก. ก่อนหน้า ข. ต่อหน้า
  ค. ลับหน้า ง. ลับหลัง
 
๓๘. การงดทำร้ายคนที่เป็นศัตรูกันในข้อใด ไม่จัดเป็นสัมปัตตวิรัติ ?
  ก. งดเพราะมีความสงสาร ข. งดเพราะกลัวความผิด
  ค. งดเพราะกลัวเป็นบาป ง. งดเพราะไปแล้วไม่พบ
 
๓๙. การงดเว้นที่เรียกว่า สมุจเฉทวิรัติ มีลักษณะช่นไร ?
  ก. งดเว้นเฉพาะหน้า ข. งดเว้นชั่วคราว
  ค. งดเว้นเฉพาะองค์ ง. งดเว้นเด็ดขาด
 
๔๐. การงดเว้นจากปาณาติบาต จะมั่นคงและตั้งอยู่ได้นานต้องอาศัยอะไร
เป็นเครื่องสนับสนุน ?
  ก. ความมีเมตตา ข. ความมีสติ
  ค. ความกตัญญู ง. ความมีสัตย์
 
๔๑. การขาดเมตตาในข้อใด เปรียบได้กับคนใจจืด ?
  ก. เห็นเขาได้ดีกลับทนไม่ได้ ข. เห็นเขายากจนกลับดูดาย
  ค. เห็นเขาจมน้ำกลับไม่ช่วย ง. เห็นเขาถูกยิงกลับวางเฉย
 
๔๒. การกักตุนน้ำมันเพื่อเก็งกำไร ไม่ขายในราคาตามที่รัฐบาลกำหนด
ชื่อว่าประพฤติไม่เป็นธรรมในอะไร ?
  ก. กิจการ ข. บุคคล
  ค. วัตถุ ง. ถูกทุกข้อ
 
๔๓. การบังคับใช้แรงงานเด็กให้ทำงานจนเกินกำลังไม่ยอมให้พักผ่อน
ชื่อว่าประพฤติไม่เป็นธรรมในอะไร ?
  ก. กิจการ ข. บุคคล
  ค. วัตถุ ง. ถูกทุกข้อ
 
๔๔. มีชีวิตพออยู่พอกิน ตามแนวเศรษฐกิจพอเพียง ตรงกับข้อใด ?
  ก. สัมมาสังกัปปะ ข. สัมมาอาชีวะ
  ค. สัมมาวายามะ ง. สัมมาสมาธิ
 
๔๕. ข้อใด ชื่อว่าเป็นการแสวงหาทรัพย์ในทางที่ผิด ?
  ก. เก็บขยะขาย ข. ขายซีดีปลอม
  ค. รับจำนำของ ง. รับเช่าพระบูชา
 
๔๖. กิริยาที่ระมัดระวังไม่ประพฤติมักมากในกาม เรียกว่าอะไร ?
  ก. สำรวมกาย ข. สำรวมวาจา
  ค. สำรวมใจ ง. สำรวมกาม
 
๔๗. กัลยาณธรรมข้อที่ ๓ มีความหมายตรงกับข้อใด ?
  ก. รักนวลสงวนตัว ข. รักตัวกลัวตาย
  ค. รักง่ายหน่ายเร็ว ง. รักจางนางหาย
 
๔๘. การให้ความเป็นธรรมแก่ทุกฝ่าย ไม่คิดลำเอียงเข้าข้างใดข้างหนึ่ง
ตรงกับข้อใด ?
  ก. ความสวามิภักดิ์ ข. ความซื่อตรง
  ค. ความเที่ยงธรรม ง. ความกตัญญู
 
๔๙. การจับจ่ายใช้สอยแต่พอเพียง ไม่ฟุ่มเฟือย ไม่ให้เกินฐานะตัวเอง
ชื่อว่ามีสติรอบคอบในเรื่องใด ?
  ก. การทำงาน ข. การวางตัว
  ค. การบริโภค ง. ถูกทุกข้อ
 
๕๐. อยู่คนเดียวควรระวังความคิด อยู่ท่ามกลางหมู่มิตรควรระวังวาจา
ชื่อว่ามีสติรอบคอบในเรื่องใด ?
  ก. การทำงาน ข. การวางตัว
  ค. การบริโภค ง. ถูกทุกข้อ
         
     
เอกสารอ้างอิง    
  เรื่องสอบธรรม ของสนามหลวงแผนกธรรม พ.ศ.๒๕๕๑. หน้า ๑๖๕-๑๗๕.
         

ข้อสอบสนามหลวง