ปัญหาและเฉลย
วิชาเบญจศีล เบญจธรรม (วินัย) ธรรมศึกษาชั้นตรี
สอบในสนามหลวง
วันพฤหัสบดี ที่ ๒๙ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๕๐
เวลา ๑๕.๐๐ - ๑๕.๕๐ น.



คำสั่ง : จงเลือกคำตอบที่ถูกที่สุดเพียงคำตอบเดียว แล้วกากบาทลงในช่องของข้อ
ที่ต้องการในกระดาษคำตอบ ให้เวลา ๕๐ นาที (๑๐๐ คะแนน)
   
๑. สิกขาบทที่ปรากฏในเบญจศีล หมายถึงอะไร ?
  ก. องค์แห่งศีล ข. ข้อห้ามแห่งศีล
  ค. ขอบเขตแห่งศีล ง. การสมาทานศีล
 
๒. ศีล ๕ บัญญัติไว้สำหรับบุคคลประเภทใด ?
  ก. ภิกษุ ข. ภิกษุณี
  ค. สามเณร ง. คนทั่วไป
 
๓. เพราะเหตุใด ผู้แรกเริ่มประพฤติความดี จึงต้องถือศีล ?
  ก. เป็นบรรทัดของศาสนาทุกศาสนา ข. เป็นบรรทัดให้คนอื่นมีสุขทั่วหน้า
  ค. เป็นบรรทัดให้คนประพฤติความดี ง. เป็นบรรทัดให้เลี้ยงชีวิตแต่พอเพียง
 
๔. ศีลที่บัญญัติขึ้นเพื่อปลูกเมตตาจิตนั้น ควรปลูกเมตตาจิตในใคร ?
  ก. สัตว์เล็ก ข. สัตว์ใหญ่
  ค. สัตว์มีคุณ ง. สัตว์ทั้งปวง
 
๕. ศีลข้อใด บัญญัติขึ้นด้วยเพ่งเมตตาจิตเป็นใหญ่ ?
  ก. ปาณาติบาต ข. อทินนาทาน
  ค. กาเมสุมิจฉาจาร ง. มุสาวาท
 
๖. ฆ่ากันโดยบันดาลโทสะ เป็นการผิดศีลลักษณะใด ?
  ก. โดยจงใจ ข. โดยไม่จงใจ
  ค. โดยไตร่ตรอง ง. โดยใคร่ครวญ
 
๗. การกระทำใด มุ่งเฉพาะสัตว์เดียรฉาน ?
  ก. ทรกรรม ข. ทำร้ายร่างกาย
  ค. ฆ่าตัดคอ ง. ทำลายทรัพย์สิน
 
๘. การชนโค ชนไก่ กัดจิ้งหรีด จัดเป็นการกระทำประเภทใด ?
  ก. กักขัง ข. นำไป
  ค. เล่นสนุก ง. ผจญสัตว์
 
๙. ใช้งานสัตว์เกินกำลัง ไม่ปรานี ปล่อยให้อดอยากซูบผอม ไม่ให้หยุดพักผ่อน
ตามกาล จัดเป็นการกระทำประเภทใด ?
  ก. ใช้การ ข. กักขัง
  ค. เล่นสนุก ง. นำไป
 
๑๐. การทำให้พิการ จัดเข้าในการกระทำประเภทใด ?
  ก. การฆ่า ข. การโจรกรรม
  ค. การทำร้ายร่างกาย ง. การทรกรรม
 
๑๑. อทินนาทานา เวรมณี  บัญญัติขึ้นเพื่ออะไร ? 
  ก. ให้มีสติยับยั้ง ข. ให้มีเมตตาต่อกัน
  ค. ให้ปรองดองกัน ง. ให้เลี้ยงชีวิตถูกทาง
 
๑๒. คบเพื่อนด้วยอาการไม่ซื่อสัตย์ เอาเปรียบ มุ่งแต่จะได้้ฝ่ายเดียว
ตรงกับข้อใด ?
  ก. ปอกลอก ข. ลักลอบ
  ค. สมโจร ง. ยักยอก
 
๑๓. การถือเอาสิ่งของที่ดีของผู้อื่น เอาสิ่งของที่เลวของตนเข้าไว้แทน
จัดเป็นการกระทำประเภทใด ?
  ก. ลักลอบ ข. เบียดบัง
  ค. สับเปลี่ยน ง. ยักยอก
 
๑๔. แม้ทรัพย์ของตนเองก็ทำให้ผิดศีลข้อที่ ๒ ได้ ตรงกับข้อใด ?
  ก. ลักลอบ ข. เบียดบัง
  ค. ตระบัด ง. กรรโชก
 
๑๕. การขู่ให้เจ้าของตกใจกลัวและถือเอาสิ่งของไป เรียกว่าอะไร ?
  ก. ปล้น ข. ฉ้อ
  ค. ฉก ง. กรรโชก
 
๑๖. การทำลายทรัพย์สินผู้อื่นให้เกิดความเสียหาย เช่น เผาโรงเรียน
ฟันโค ฟันกระบือ เป็นต้น จัดเป็นการกระทำประเภทใด ?
  ก. ทำร้าย ข. ทรกรรม
  ค. ผลาญ ง. กรรโชก
 
๑๗. กิริยาที่ทำในเวลาสงัด แอบเข้าไปในเรือนของผู้อื่นและหยิบฉวย
สิ่งของเขาไป เรียกว่าอะไร ?
  ก. ตัดช่อง ข. ย่องเบา
  ค. ลักลอบ ง. เบียดบัง
 
๑๘. กาเมสุมิจฉาจารา เวรมณี บัญญัติขึ้นเพื่อป้องกันตนจากความเสียหาย
ในเรื่องใด ?
  ก. โหดร้าย ข. มือไว
  ค. ใจง่าย ง. ขาดสติ
 
๑๙. เว้นจากการประพฤติผิดในกาม คำว่า กาม ได้แก่กิริยาเช่นใด ?
  ก. รักใคร่กันฉันญาติ ข. รักใคร่กันฉันเพื่อน
  ค. รักใคร่กันฉันพี่น้อง ง. รักใคร่กันทางประเวณี
 
๒๐. ผู้เป็นเทือกเถาของตน ตรงกับข้อใด ?
  ก. แม่ ข. ลูก
  ค. หลาน ง. เหลน
 
๒๑. หญิงที่จารีตห้าม ยกเว้นข้อใด ?
  ก. ภิกษุณี ข. สิกขมานา
  ค. หญิงหม้าย ง. สามเณรี
 
๒๒. ของของใคร ใครก็รักก็หวง มีความหมายตรงกับศีลข้อใด ?
  ก. ข้อ ๑ ข. ข้อ ๓
  ค. ข้อ ๔ ง. ข้อ ๕
 
๒๓. ชายที่มีรักเดียวใจเดียว ไม่นอกใจภรรยาตน ตรงกับข้อใด ?
  ก. ปติวัตร ข. สทารสันโดษ
  ค. มัตตัญญุตา ง. ถูกทุกข้อ
 
๒๔. มุสาวาท แสดงออกได้ทางใด ?
  ก. ทางกาย ข. ทางวาจา
  ค. ทางใจ ง. ทางกาย วาจา
 
๒๕. การกล่าววาจาที่ไพเราะมีประโยชน์ ตรงกับศีล ๕ ข้อใด ?
  ก. ข้อ ๑ ข. ข้อ ๒
  ค. ข้อ ๔ ง. ข้อ ๕
 
๒๖. ข้าราชการถวายสัตย์แล้ว ภายหลังไม่ปฏิบัติตาม เรียกว่าอะไร ?
  ก. ผิดสัญญา ข. คืนคำ
  ค. เสียสัตย์ ง. หลอกลวง
 
๒๗. ให้การเท็จในชั้นศาล ชื่อว่าประพฤติผิดลักษณะใด ?
  ก. พูดปด ข. พูดคำหยาบ
  ค. พูดเพ้อเจ้อ ง. พูดส่อเสียด
 
๒๘. รู้วิชาคงกระพัน ฟันไม่เข้า ยิงไม่ออก เพื่อหลอกให้คนหลงเชื่อและนิยมตน
จัดเป็นมุสาประเภทใด ?
  ก. มารยา ข. ทำเลศ
  ค. เสริมความ ง. ทำเล่ห์กระเท่ห์
 
๒๙. พูดประชดให้คนอื่นเจ็บใจ ตรงกับข้อใด ?
  ก. สับปลับ ข. ทำเลศ
  ค. เพ้อเจ้อ ง. เสียดแทง
 
๓๐. ตั้งใจจะพูดอย่างหนึ่ง แต่ปากไพล่ไปพูดเสียอีกอย่างหนึ่ง เช่นนี้
เรียกว่าอะไร ?
  ก. โวหาร ข. นิยาย
  ค. สำคัญผิด ง. พลั้ง
 
๓๑. พูดตัดข้อความที่ไม่ต้องการจะให้รู้ออก เพื่อปกปิดความผิดตน
ให้เขาเข้าใจเป็นอย่างอื่น ตรงกับข้อใด ?
  ก. เสริมความ ข. ทำเลศ
  ค. อำความ ง. มายา
 
๓๒. พูดด้วยความคะนองปาก ไม่ได้ตั้งใจให้เข้าใจผิด ตรงกับข้อใด ?
  ก. เสียดแทง ข. สับปลับ
  ค. ส่อเสียด ง. ถูกทุกข้อ
 
๓๓. ทั้งๆ ที่ไม่ได้เคารพนับถืออะไร แต่ลงท้ายจดหมายมีข้อความว่า
ด้วยความเคารพอย่างยิ่ง ไม่จัดเป็นมุสาเพราะอะไร ?
  ก. ไม่ได้ตั้งใจ ข. เป็นโวหาร
  ค. เข้าใจผิด ง. สำคัญผิด
 
๓๔. ข้อใด เป็นมูลเหตุของความประมาทขาดสติ ?
  ก. ความยากจน ข. ความฟุ้งซ่าน
  ค. ความเครียด ง. ความมึนเมา
 
๓๕. การเสพสิ่งเสพติด ถือว่าผิดศีล เพราะสาเหตุใด ?
  ก. ให้ผู้เสพมีโอกาสถึงตายได้ ข. เป็นที่ตั้งแห่งความประมาท
  ค. เสียเงินโดยเปล่าประโยชน์ ง. รัฐบาลห้ามและปราบปราม
 
๓๖. การละเว้นจากข้อห้ามในสิกขาบททั้ง ๕ เรียกว่าอะไร ?
  ก. วิรัติ ข. เจตนา
  ค. สมาทาน ง. กัลยาณธรรม
 
๓๗. ตั้งใจจะรักษาศีล ๕ มิให้ขาด มิให้ด่าง มิให้พร้อย ตรงกับข้อใด ?
  ก. สัมปัตตวิรัติ ข. สมาทานวิรัติ
  ค. สมุจเฉทวิรัติ ง. ถูกทุกข้อ
 
๓๘. กำลังจะทำจะทำร้ายเขา แต่ไม่ทำ เพราะเห็นว่าไม่ควร ตรงกับข้อใด ?
  ก. สัมปัตตวิรัติ ข. สมาทานวิรัติ
  ค. สมุจเฉทวิรัติ ง. ถูกทุกข้อ
 
๓๙. ใจจืดใจดำ เป็นอาการของคนขาดกัลยาณธรรมข้อใด ?
  ก. เที่ยงธรรม ข. ซื่อตรง
  ค. สวามิภักดิ์ ง. เมตตา กรุณา
 
๔๐. เลี้ยงชีวิตตามแนวเศรษฐกิจพอเพียง ไม่หลอกลวงผู้อื่นเลี้ยงชีวิต
ชื่อว่าปฏิบัติตามข้อใด ?
  ก. สัมมาสังกัปปะ ข. สัมมาอาชีวะ
  ค. สัมมาวายามะ ง. สัมมาสมาธิ
 
๔๑. การขายสินค้าที่มีคุณภาพ ตามราคาที่กำหนด ไม่เอาเปรียบลูกค้า
ชื่อว่าประพฤติเป็นธรรมในอะไร ?
  ก. กิจการ ข. บุคคล
  ค. วัตถุ ง. ถูกทุกข้อ
 
๔๒. เรามีเวลาน้อย ต้องรีบทำงานที่คั่งค้างให้สำเร็จ  ชื่อว่าประพฤติเป็นธรรม
ในอะไร ?
  ก. กิจการ ข. บุคคล
  ค. วัตถุ ง. ถูกทุกข้อ
 
๔๓. ข้อใด ส่งเสริมผู้ปฏิบัติให้รู้จักมีความกตัญญูต่อผู้มีพระคุณ ?
  ก. ความมีสัตย์ ข. ความสำรวมในศีล
  ค. ความสำรวมในกาม ง. ความมีสติรอบคอบ
 
๔๔. คนตรง หมายถึงบุคคลมีความประพฤติเช่นไร ?
  ก. กตัญญู ข. อ่อนน้อม
  ค. มีสัตย์ ง. จงรักภักดี
 
๔๕. ฉันจำใจต้องทำความผิด เพราะรักเธอมาก ชื่อว่าขาดความเที่ยงธรรม
ข้อใด ?
  ก. ฉันทาคติ ข. โทสาคติ
  ค. โมหาคติ ง. ภยาคติ
 
๔๖. ความมีสติรอบคอบ ส่งเสริมการรักษาศีลข้อใด ?
  ก. ข้อ ๒ ข. ข้อ ๓
  ค. ข้อ ๔ ง. ข้อ ๕
 
๔๗. ไม่ควรซื้อ อย่าไปพิไรซื้อ มีความหมายตรงกับข้อใด ?
  ก. สัมมากัมมันตะ ข. สัมมาอาชีวะ
  ค. ความมีสัตย์ ง. สติรอบคอบ
 
๔๘. ข้อใด ไม่ใช่อาการของความมีสติรอบคอบ ?
  ก. ทำงานให้อากูล ข. ทำงานที่ไม่มีโทษ
  ค. ทำงานอย่างตั้งใจ ง. ทำงานระมัดระวัง
 
๔๙. การปฏิบัติตามหลักเบญจศีลเบญจธรรม คู่ใดไม่สัมพันธ์กัน ?
  ก. ไม่แย่งชิงของรัก-มีเมตตากรุณา ข. ไม่ลักทรัพย์-ประกอบสัมมาชีพ
  ค. ไม่พูดเท็จ-พูดแต่ความจริง ง. ไม่ดื่มสุรา-มีสติสัมปชัญญะ
 
๕๐. เบญจศีลกับเบญจธรรม ต่างกันอย่างไร ?
  ก. เบญจศีลควรรู้-เบญจธรรมควรละ ข. เบญจศีลควรละ-เบญจธรรมควรรู้
  ค. เบญจศีลควรเว้น-เบญจธรรมควรปฏิบัติ ง. เบญจศีลควรปฏิบัติ-
เบญจธรรมควรเว้น
         
     
เอกสารอ้างอิง    
  เรื่องสอบธรรม ของสนามหลวงแผนกธรรม พ.ศ.๒๕๕๐. หน้า ๑๖๗-๑๗๗.
         

ข้อสอบสนามหลวง