ข้อสอบวิชาธรรม ธศ.เอก 2553

ปัญหาและเฉลย
วิชาธรรม ธรรมศึกษาชั้นเอก
สอบในสนามหลวง
วันศุกร์ ที่ ๒๖ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๕๓
เวลา ๑๓.๐๐ - ๑๓.๕๐ น.

คำสั่ง :	จงเลือกคำตอบที่ถูกที่สุดเพียงคำตอบเดียว แล้วกากบาท (X) ลงในช่อง ของข้อที่ต้องการในกระดาษคำตอบ ให้เวลา ๕๐ นาที (๑๐๐ คะแนน)

๑.	พระพุทธเจ้าตรัสชวนพุทธบริษัทให้มาดูโลก เพื่อประโยชน์ใด ?
	ก.	ให้เห็นคุณและโทษ	ข.	ให้เกิดความเบื่อหน่าย
	ค.	ให้เกิดความเพลิดเพลิน	ง.	ให้เกิดความไม่ประมาท

๒.	ทำอย่างไร ถึงจะไม่ข้องอยู่ในโลก ?
	ก.	ออกบวช	ข.	ปรารถนาไม่เกิดอีก
	ค.	ไม่ยุ่งกับใคร	ง.	ไม่ติดในสิ่งล่อใจ

๓.	ผู้ไม่ข้องอยู่ในโลก จะได้รับผลอย่างไร ?
	ก.	เป็นคนรู้ทันโลก	ข.	พ้นจากความวุ่นวาย
	ค.	เป็นอิสระแก่ตน	ง.	เป็นคนมีอุเบกขา

๔.	เจตสิกที่เป็นกิเลสกามเกี่ยวข้องกับจิตอย่างไร ?
	ก.	ทำให้จิตผ่องใส	ข.	ทำให้จิตเศร้าหมอง
	ค.	ทำให้จิตอ่อนแอ	ง.	ทำให้จิตเข้มแข็ง

๕.	รูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ ที่น่าใคร่ ตรงกับข้อใด ?
	ก.	กิเลสกาม	ข.	วัตถุกาม
	ค.	กามโอฆะ	ง.	กามโยคะ

๖.	ปฏิบัติอย่างไร จึงจะตัดบ่วงแห่งมารได้เป็นสมุจเฉทปหาน ?
	ก.	เจริญวิปัสสนา	ข.	สำรวมอินทรีย์
	ค.	เข้าฌานสมาบัติ	ง.	มนสิการกัมมัฏฐาน

๗.	ผู้ใดเห็นตามจริงด้วยปัญญาว่า สังขารทั้งหลายไม่เที่ยง ผู้นั้น...?
	ก.	ย่อมเมาในทุกข์	ข.	ย่อมพ้นจากทุกข์
	ค.	ย่อมหมดสิ้นทุกข์	ง.	ย่อมหน่ายในทุกข์

๘.	ความต่างกันแห่งสังขาร มีได้เพราะอะไร ?
	ก.	บุญ	ข.	บาป
	ค.	กุศล	ง.	กรรม

๙.	หน่ายอะไร จัดเป็นนิพพิทา ?
	ก.	หน่ายสังขาร	ข.	หน่ายสังคม
	ค.	หน่ายการเรียน	ง.	หน่ายการงาน

๑๐.	คนและสัตว์ จัดเป็นสังขารประเภทใด ?
	ก.	วิสังขาร	ข.	ปุญญาภิสังขาร
	ค.	อุปาทินนกสังขาร	ง.	อนุปาทินนกสังขาร

๑๑.	ในปฏิปทาแห่งนิพพิทา ใครเห็นปัญจขันธ์ไม่เที่ยงแล้วเกิด ความหน่าย ?
	ก.	บรรพชิต	ข.	คฤหัสถ์
	ค.	ปุถุชน	ง.	อริยสาวก

๑๒.	อนิจจตา มีลักษณะเช่นไร ?
	ก.	ทนอยู่ไม่ได้	ข.	หาเจ้าของไม่ได้
	ค.	เกิดแล้วเสื่อมไป	ง.	ไม่อยู่ในอำนาจ

๑๓.	อนิจจลักษณะไม่ปรากฎในที่ใด ?
	ก.	นรก	ข.	สวรรค์
	ค.	พรหมโลก	ง.	นิพพาน

๑๔.	ทุกข์ที่เกิดขึ้นเพราะไม่สมหวังในสิ่งที่ปรารถนา จัดเข้าในทุกข์ ประเภทใด ?
	ก.	วิปากทุกข์	ข.	ปกิณกทุกข์
	ค.	สันตาปทุกข์	ง.	สหคตทุกข์

๑๕.	หนาว ร้อน หิว กระหาย จัดเป็นทุกข์ประเภทใด ?
	ก.	สภาวทุกข์	ข.	วิปากทุกข์
	ค.	นิพัทธทุกข์	ง.	สหคตทุกข์

๑๖.	ลาภ ยศ สรรเสริญ สุข โทมนัส จัดเป็นทุกข์ประเภทใด ?
	ก.	นิพัทธทุกข์	ข.	วิปากทุกข์
	ค.	ปกิณกทุกข์	ง.	สหคตทุกข์

๑๗.	ข้อใด จัดเป็นวิปากทุกข์ ?
	ก.	กลัวแพ้คดี	ข.	กลัวไม่มีงานทำ
	ค.	หิว กระหายน้ำ	ง.	ร้อนใจจากการทุจริต

๑๘.	คำว่า คนตื่นแล้วย่อมไม่เห็นอารมณ์ในความฝัน ฉันใด บ่งถึงสังขารในลักษณะใด ?
	ก.	เป็นสภาพว่าง	ข.	เป็นสภาพหายไป
	ค.	ไม่อยู่ในอำนาจ	ง.	เป็นไปตามเหตุปัจจัย

๑๙.	ชีวิตไม่ได้ดั่งใจหวังเสมอไป ตรงกับอนัตตลักษณะข้อใด ?
	ก.	ไม่อยู่ในอำนาจ	ข.	เป็นสภาพสูญ
	ค.	หาเจ้าของมิได้	ง.	เป็นไปตามเหตุปัจจัย

๒๐.	เมื่อรู้ว่า สังขารเป็นไปตามเหตุปัจจัย พึงปฏิบัติอย่างไร ?
	ก.	มีสุขทุกเมื่อ	ข.	มีทุกข์ทุกเมื่อ
	ค.	มีสติทุกเมื่อ	ง.	วางเฉยทุกเมื่อ

๒๑.	วิราคะ เกิดจากข้อใด ?
	ก.	ความสงบ	ข.	ความหลุดพ้น
	ค.	ความบริสุทธิ์	ง.	ความหน่ายสังขาร

๒๒.	ความนำออกเสียซึ่งความระหาย หมายถึงนำอะไรออก ?
	ก.	วัฏฏะ	ข.	ตัณหา
	ค.	อาลัย	ง.	ความเมา

๒๓.	วิมุตติข้อใด เป็นของปุถุชน ?
	ก.	สมุทเฉทวิมุตติ	ข.	วิกขัมภนวิมุตติ
	ค.	นิสสรณวิมุตติ	ง.	ปฏิปัสสัทธิวิมุตติ

๒๔.	วิมุตติข้อใด จัดเป็นโลกิยะ ?
	ก.	สมุจเฉทวิมุตติ	ข.	ตทังควิมุตติ
	ค.	นิสสรณวิมุตติ	ง.	ปฏิปัสสัทธิวิมุตติ

๒๕.	วิกขัมภนวิมุตติ เป็นความหลุดพ้นด้วยอำนาจแห่งอะไร ?
	ก.	ฌาน	ข.	ญาณ
	ค.	ปัญญา	ง.	สัทธา

๒๖.	ข้อใด จัดเป็นทางแห่งวิสุทธิ ?
	ก.	วิมุตติ	ข.	นิพพิทา
	ค.	วิราคะ	ง.	นิพพาน

๒๗.	ความบริสุทธิ์ภายใน ย่อมมีด้วยอะไร ?
	ก.	สมถะ	ข.	สมาธิ
	ค.	ฌาน	ง.	ปัญญา

๒๘.	ทำบาปเองย่อมเศร้าหมองเอง ไม่ทำบาปเองย่อมหมดจดเอง ตรงกับข้อใด ?
	ก.	บุญบาปไม่มี	ข.	บุญบาปเกิดจากตนเอง
	ค.	บุญบาปเกิดเอง	ง.	บุญบาปเกิดจากเทพเจ้า

๒๙.	จุติอย่างไร จึงจะไปเกิดในภพที่ดี ?
	ก.	นึกถึงพระอรหันต์	ข.	อธิษฐานจิตไปสวรรค์
	ค.	เจริญเทวตานุสสติ	ง.	ทำจิตไม่ให้เศร้าหมอง

๓๐.	ข้อใด ไม่ใช่สัมมาวายามะ ?
	ก.	พยายามระงับปัญหา	ข.	พยายามป้องกันปัญหา
	ค.	พยายามหนีปัญหา	ง.	พยายามพัฒนาสิ่งดีงาม

๓๑.	จงพอกพูนทางแห่งความสงบ อะไรเรียกว่า ทาง ?
	ก.	ไตรทวาร	ข.	วิสุทธิ ๗
	ค.	ไตรสิกขา	ง.	มรรค ๘

๓๒.	โลกามิส เป็นอุปสรรคของธรรมใด ?
	ก.	วิสุทธิ	ข.	วิมุตติ
	ค.	วิราคะ	ง.	สันติ

๓๓.	ข้อใด เป็นทางสันติภาพแท้ ตามวิถีพุทธ ?
	ก.	เคารพสิทธิมนุษยชน	ข.	ทำกาย วาจา ใจ ให้สงบ
	ค.	เคารพกฎหมายบ้านเมือง	ง.	พยายามปรับปรุงตัวเอง

๓๔.	อนฺโต ทุกฺขสฺส ที่สุดแห่งทุกข์ ตรงกับข้อใด ?
	ก.	ฌาน	ข.	มรรค
	ค.	นิพพาน	ง.	วิมุตติ

๓๕.	ข้อใด ไม่ใช่วิธีปลูกฉันทะในนิพพาน ?
	ก.	ทำกิจที่ควรทำ	ข.	ทำทุกรกิริยา
	ค.	ไม่เป็นผู้อยู่เปล่า	ง.	อยู่ด้วยความไม่มีภัย

๓๖.	ปฏิบัติอย่างไร จึงจะเข้าใกล้พระนิพพาน ?
	ก.	รักษาศีลเป็นประจำ	ข.	ฝึกสมาธิเป็นนิตย์
	ค.	ฟังธรรมสม่ำเสมอ	ง.	เห็นภัยในความประมาท

๓๗.	ข้อใด กล่าวถึงสอุปาทิเสสนิพพานได้ถูกต้อง ?
	ก.	สิ้นกิเลส มีชีวิตอยู่	ข.	ปฏิบัติเพื่อละกิเลส
	ค.	สิ้นกิเลส สิ้นชีวิต	ง.	สิ้นชีวิต มีกิเลสอยู่

๓๘.	สิ่งที่เป็นอุปสรรคต่อการฝึกสมาธิ คือข้อใด ?
	ก.	นิวรณ์	ข.	กามคุณ
	ค.	วิปลาส	ง.	อุปกิเลส

๓๙.	คนมักง่วงนอน ควรเจริญกัมมัฏฐานอะไร ?
	ก.	กสิณ	ข.	มูลกัมมัฏฐาน
	ค.	พรหมวิหาร	ง.	พุทธานุสสติ

๔๐.	อิริยาบถใด ไม่เหมาะแก่ผู้เริ่มเจริญกัมมัฏฐาน ?
	ก.	ยืน	ข.	เดิน
	ค.	นั่ง	ง.	นอน

๔๑.	มูลกัมมัฏฐาน ตรงกับข้อใด ?
	ก.	เบญจขันธ์	ข.	อายตนภายใน
	ค.	ตจปัญจกะ	ง.	อายตนภายนอก

๔๒.	การเจริญกายคตาสติ มีประโยชน์อย่างไร ?
	ก.	ละความเห็นผิด	ข.	ละความเห็นแก่ตัว
	ค.	ละความโกรธ	ง.	ละความพอใจในกาม

๔๓.	คนหลงในรูปตนและคนอื่น ควรเจริญกัมมัฏฐานอะไร ?
	ก.	เมตตา	ข.	พุทธานุสสติ
	ค.	กายคตาสติ	ง.	จตุธาตุววัตถาน

๔๔.	การแผ่เมตตา ควรแผ่ไปในใครก่อน ?
	ก.	ตนเอง	ข.	มารดาบิดา
	ค.	มิตรสหาย	ง.	สัตว์ทั้งปวง

๔๕.	ข้อใด เป็นอานิสงส์ของการเจริญเมตตา ?
	ก.	ไม่มีอคติ	ข.	ไม่มีภัยเวร
	ค.	ไม่ประมาท	ง.	มีคนนับถือ

๔๖.	ข้อใด เป็นอานิสงส์ของการเจริญพุทธานุสสติ ?
	ก.	ได้รู้พุทธประวัติ	ข.	ให้เกิดปัญญา
	ค.	ให้มีความอดทน	ง.	ให้มีความอุตสาหะ

๔๗.	คนมีใจฟุ้งซ่านและรำคาญ ควรเจริญกัมมัฏฐานอะไร ?
	ก.	กสิณ	ข.	กายคตาสติ
	ค.	พุทธานุสสติ	ง.	จตุธาตุววัตถาน

๔๘.	ผู้จะเจริญวิปัสสนา ควรทำกิจใดก่อน ?
	ก.	ทำจิตใจให้สงบ	ข.	ชำระศีลให้บริสุทธิ์
	ค.	ชำระจิตให้บริสุทธิ์	ง.	ทำความเห็นให้ตรง

๔๙.	กิจของวิปัสสนา ได้แก่ข้อใด ?
	ก.	กำจัดกิเลส	ข.	กำจัดโทสะ
	ค.	กำจัดโมหะ	ง.	กำจัดนิวรณ์

๕๐.	ผลของวิปัสสนา คือข้อใด ?
	ก.	มีจิตตั้งมั่น	ข.	เห็นนิพพานตามจริง
	ค.	เห็นโลกตามจริง	ง.	เห็นสังขารตามจริง



เอกสารอ้างอิง
	เรื่องสอบธรรม ของสนามหลวงแผนกธรรม พ.ศ.๒๕๕๓. หน้า ๒๕๘-๒๖๘.