ปัญหาและเฉลย
วิชาธรรม ธรรมศึกษาชั้นโท
สอบในสนามหลวง
วันศุกร์ ที่ ๑๖ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๔
เวลา ๑๓.๐๐ - ๑๓.๕๐ น.



คำสั่ง : จงเลือกคำตอบที่ถูกที่สุดเพียงคำตอบเดียว แล้วฝนลงในช่องของข้อ
ที่ต้องการในกระดาษคำตอบ ให้เวลา ๕๐ นาที (๑๐๐ คะแนน)
   
๑. ขณะบริกรรมว่า พุทฺโธ พุทฺโธ จัดเป็นกัมมัฏฐานอะไร ?
  ก. สมถกัมมัฏฐาน ข. วิปัสสนากัมมัฏฐาน
  ค. มูลกัมมัฏฐาน ง. อสุภกัมมัฏฐาน
 
๒. พิจารณาเห็นร่างกายว่าไม่เที่ยง จัดเป็นกัมมัฏฐานใด ?
  ก. อสุภกัมมัฏฐาน ข. อนุสสติกัมมัฏฐาน
  ค. วิปัสสนากัมมัฏฐาน ง. สมถกัมมัฏฐาน
 
๓. ข้อใด จัดเป็นกิเลสกาม ?
  ก. ความโลภ ข. รูปงาม
  ค. เสียงดี ง. กลิ่นหอม
 
๔. รูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ จัดเป็นอะไร ?
  ก. วัตถุกาม ข. กิเลสกาม
  ค. กามฉันทะ ง. กามราคะ
 
๕. ข้อใด จัดเป็นอามิสบูชา ?
  ก. ไหว้พระ ข. สวดมนต์
  ค. ตักบาตร ง. นั่งสมาธิ
 
๖. ข้อใด จัดเป็นปฏิบัติบูชา ?
  ก. ถวายสังฆทาน ข. รักษาศีล
  ค. ปิดทองพระ ง. ปล่อยนกปล่อยปลา
 
๗. มารยาทในการต้อนรับแขกที่ควรปฏิบัติคือข้อใด ?
  ก. นำน้ำมาให้ดื่ม ข. ต้อนรับตามฐานะ
  ค. ถามถึงธุระที่มาเยือน ง. ถูกทุกข้อ
 
๘. ข้อใด จัดเป็นอามิสปฏิสันถาร ?
  ก. นำน้ำมาให้ดื่ม ข. ต้อนรับตามฐานะ
  ค. ดูแลยามเจ็บไข้ ง. กล่าวธรรมให้ฟัง
 
๙. ความไม่มีโรคเป็นลาภอันประเสริฐ จัดเข้าในสุขข้อใด ?
  ก. สุขทางกาย ข. สุขทางใจ
  ค. สุขอิงอามิส ง. สุขไม่อิงอามิส
 
๑๐. เจตสิกสุข คือสุขทางใจ มีลักษณะเช่นไร ?
  ก. สุขเพราะได้รับมรดก ข. สุขเพราะได้ลาภลอย
  ค. สุขเพราะได้เลื่อนยศ ง. สุขเพราะไม่ถูกกิเลสครอบงำ
 
๑๑. คนถูกกามวิตกครอบงำมักมีพฤติกรรมเช่นไร ?
  ก. ปองร้ายผู้อื่น ข. อยากได้ของคนอื่น
  ค. ทรมานสัตว์ ง. พูดคำหยาบ
 
๑๒. จะบรรเทากามวิตกนั้น ด้วยวิธีใด ?
  ก. หมั่นเข้าวัด ข. หมั่นฟังธรรม
  ค. หมั่นบริจาค ง. หมั่นแผ่เมตตา
 
๑๓. คิดอย่างไร จัดเป็นพยาบาทวิตก ?
  ก. คิดค้ายาบ้า ข. คิดอยากได้ของคนอื่น
  ค. คิดทำลายผู้อื่น ง. คิดเบียดเบียนสัตว์
 
๑๔. คิดอย่างไร จัดเป็นอวิหิงสาวิตก ?
  ก. คิดไม่กล่าวร้าย ข. คิดไม่อยากได้
  ค. คิดไม่จองเวร ง. คิดไม่เบียดเบียน
 
๑๕. คนที่ถูกไฟคือราคะเผาลนจิตใจ มักคิดเรื่องอะไร ?
  ก. คิดเรื่องแก้แค้น ข. คิดเรื่องเสน่ห์ยาแฝด
  ค. คิดเรื่องอาถรรพณ์ ง. คิดเรื่องกามารมณ์
 
๑๖. ฆ่ากันตายเพราะอารมณ์โกรธ เกิดจากไฟอะไร ?
  ก. ไฟราคะ ข. ไฟโทสะ
  ค. ไฟโมหะ ง. ไฟตัณหา
 
๑๗. ความเป็นใหญ่ ใคร ๆ ก็ชอบ แต่ถืออะไรเป็นใหญ่จึงจะดี ?
  ก. ถือตนเองเป็นใหญ่ ข. ถือประชาชนเป็นใหญ่
  ค. ถือธรรมเป็นใหญ่ ง. ถือเสียงข้างมากเป็นใหญ่
 
๑๘. ประชาธิปไตยที่แท้จริง มุ่งประโยชน์ของใคร ?
  ก. ชาติ ข. สังคม
  ค. ประชาชน ง. พรรคการเมือง
 
๑๙. ข้อใด เป็นความหมายของคำว่า ญาณ ?
  ก. การเข้าฌาน ข. สมาธิชั้นสูง
  ค. มีอิทธิฤทธิ์ ง. ปัญญาหยั่งรู้
 
๒๐. ข้อใด ไม่จัดเป็นตัณหา ?
  ก. อยากมีบ้านหลังแรก ข. อยากมีรถคันแรก
  ค. อยากอยู่คนเดียว ง. อยากช่วยผู้ประสบภัย
 
๒๑. ข้อใด เป็นผลของอนุสาสนีปาฏิหาริย์ ?
  ก. ล่องหนได้ ข. ทายใจคนได้
  ค. สอนผู้อื่นได้ ง. ละชั่วประพฤติดี
 
๒๒. อานิสงส์ของการปฏิบัติไตรสิกขา คือข้อใด ?
  ก. กำจัดโศก ข. กำจัดโรค
  ค. กำจัดภัย ง. กำจัดกิเลส
 
๒๓. พุทธจริยาข้อใด ทรงประพฤติให้เป็นประโยชน์ต่อชาวโลก ?
  ก. เทศน์โปรดพระญาติ ข. ประกาศคำสอน
  ค. บัญญัติสิกขาบท ง. ช่วยคนให้พ้นทุกข์
 
๒๔. ข้อใด ไม่ใช่พุทธัตถจริยา ?
  ก. บัญญัติสิกขาบท ข. ประกาศคำสอน
  ค. โปรดพุทธบิดา ง. ตั้งพระศาสนา
 
๒๕. วัฏฏะ แปลว่า วนหรือหมุน หมายเอาอาการเช่นไร ?
  ก. การหมุนของโลก ข. การหมุนไปแห่งธรรม
  ค. การเวียนว่ายตายเกิด ง. การแก่ เจ็บ ตาย
 
๒๖. ให้ทุกข์แก่ท่าน ทุกข์นั้นถึงตัว มีความหมายตรงกับข้อใด ?
  ก. ตัณหา ข. กิเลส
  ค. กรรม ง. วิบาก
 
๒๗. ข้อใด จัดเป็นอธิปัญญาสิกขา ?
  ก. การรักษาจิตให้อยู่ในอำนาจ ข. การรักษาใจไม่ให้เศร้าหมอง
  ค. การรักษามารยาททางกาย ง. การรอบรู้สภาวธรรมทั้งปวง
 
๒๘. ผู้ปฏิบัติตามไตรสิกขา มีผลอย่างไร ?
  ก. โลกสงบร่มเย็น ข. โลกเจริญก้าวหน้า
  ค. ทำให้โลกพัฒนา ง. เป็นมนุษย์สมบูรณ์
 
๒๙. คนที่ลอบทำโจรกรรมยามค่ำคืน เปรียบได้กับข้อใด ?
  ก. เปรต ข. อสุรกาย
  ค. สัตว์นรก ง. สัตว์เดรัจฉาน
 
๓๐. อาหารของสัตว์นรก ตรงกับข้อใด ?
  ก. กิเลส ข. กรรม
  ค. วิบาก ง. ผลทาน
 
๓๑. เมื่อถูกคนอื่นกล่าวถ้อยคำเสียดแทง ควรใช้อปัสเสนธรรมข้อใด ?
  ก. พิจารณาแล้วเสพ ข. พิจารณาแล้วอดกลั้น
  ค. พิจารณาแล้วเว้น ง. พิจารณาแล้วบรรเทา
 
๓๒. ถูกชักชวนให้เสพสิ่งเสพติด ควรใช้อปัสเสนธรรมข้อใด ?
  ก. พิจารณาแล้วเสพ ข. พิจารณาแล้วอดกลั้น
  ค. พิจารณาแล้วเว้น ง. พิจารณาแล้วบรรเทา
 
๓๓. ข้อใด กล่าวความหมายของอัปปมัญญาได้ถูกต้อง ?
  ก. แผ่เจาะจงบุคคล ข. แผ่เจาะจงสัตว์
  ค. แผ่ไม่เจาะจงสัตว์บุคคล ง. แผ่เจาะจงบุคคลและสัตว์
 
๓๔. เห็นผู้ประสบภัย ควรเจริญอัปปมัญญาข้อใด ?
  ก. เมตตา ข. กรุณา
  ค. มุทิตา ง. อุเบกขา
 
๓๕. ผู้ใด อุปมาเหมือนดอกบัวพ้นน้ำ ?
  ก. ผู้รู้ธรรมพอยกหัวข้อแสดง ข. ผู้รู้ธรรมเมื่ออธิบายความ
  ค. ผู้พอแนะนำได้ ง. ผู้ได้แต่ฟัง
 
๓๖. ญาณคือความรู้เป็นเหตุละสังโยชน์ได้เด็ดขาด เรียกว่าอะไร ?
  ก. มรรค ข. ผล
  ค. นิพพาน ง. สมาบัติ
 
๓๗. สัคคกถา มีเนื้อหาเกี่ยวกับเรื่องใด ?
  ก. ฟอกจิตให้สงบ ข. สยบความตระหนี่
  ค. หลีกหนีกามารมณ์ ง. รื่นรมย์ในสวรรค์
 
๓๘. ข้อใด จัดเป็นวัณณมัจฉริยะ ?
  ก. เห็นแก่ตัว ข. กลัวศิษย์จะรู้ทัน
  ค. กลัวคนอื่นจะดีกว่า ง. หวงทรัพย์สินทางปัญญา
 
๓๙. ปัญจะขันธ์ได้ชื่อว่ามาร เพราะเหตุใด ?
  ก. ทำความลำบากให้ ข. ทำให้เสียคน
  ค. ทำให้พิการ ง. ทำลายล้าง
 
๔๐. โทมนัส ในเวทนา ๕ ตรงกับข้อใด ?
  ก. สุขใจ ข. สุขกาย
  ค. ทุกข์ใจ ง. ทุกข์กาย
 
๔๑. คนมีปกติโกรธง่าย จะแก้ด้วยวิธีใด ?
  ก. เพ่งกสิณ ข. เจริญเมตตา
  ค. สนทนาธรรม ง. เจริญอสุภะ
 
๔๒. คำว่า อกาลิโก มีความหมายตรงกับข้อใด ?
  ก. รู้เองเห็นเอง ข. รู้เฉพาะตน
  ค. ไม่จำกัดกาล ง. ขึ้นอยู่กับกาลเวลา
 
๔๓. พิจารณาเห็นนามรูปโดยสามัญญลักษณะ จัดเป็นวิสุทธิใด ?
  ก. สีลวิสุทธิ ข. จิตตวิสุทธิ
  ค. ทิฏฐิวิสุทธิ ง. ญาณทัสสนวิสุทธิ
 
๔๔. คำว่า สุคโต มีความหมายตรงกับข้อใด ?
  ก. ปฏิบัติดีแล้ว ข. เสด็จไปดีแล้ว
  ค. ผู้ไม่ทำบาป ง. ผู้ไกลจากกิเลส
 
๔๕. พุทธคุณข้อว่า ผู้ไกลจากกิเลส ตรงกับข้อใด ?
  ก. อรหํ ข. สมฺมาสมฺพุทฺโธ
  ค. พุทฺโธ ง. ภควา
 
๔๖. พระสงฆ์ในสังฆคุณ หมายถึงใคร ?
  ก. ผู้อยู่เป็นหมู่ ข. ผู้บรรลุธรรมวิเศษ
  ค. ผู้สืบทอดพระศาสนา ง. ผู้ได้รับการอุปสมบท
 
๔๗. คำว่า ญายปฏิปนฺโน มีความหมายตรงกับข้อใด ?
  ก. ปฏิบัติดี ข. ปฏิบัติตรง
  ค. ปฏิบัติเพื่อรู้ ง. ปฏิบัติสมควร
 
๔๘. บริจาคอะไร จัดเป็นทานอุปบารมี ?
  ก. บริจาคทรัพย์ ข. บริจาคโลหิต
  ค. บริจาคชีวิต ง. บริจาคถุงยังชีพ
 
๔๙. กรรมใด ให้ผลในชาตินี้ ?
  ก. ทิฏฐธรรมเวทนียกรรม ข. อุปปัชชเวทนียกรรม
  ค. อปราปรเวทนียกรรม ง. อโหสิกรรม
 
๕๐. ชนกกรรม ทำหน้าที่อย่างไร ?
  ก. กรรมแต่งให้เกิด ข. กรรมสนับสนุน
  ค. กรรมบีบคั้น ง. กรรมตัดรอน
         
     
เอกสารอ้างอิง    
  เรื่องสอบธรรม ของสนามหลวงแผนกธรรม พ.ศ.๒๕๕๔. หน้า ๒๔๓-๒๕๓.
         

ข้อสอบสนามหลวง