ปัญหาและเฉลย
วิชาธรรม ธรรมศึกษาชั้นโท
สอบในสนามหลวง
วันศุกร์ ที่ ๑๐ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๔๙
เวลา ๑๓.๐๐ - ๑๓.๕๐ น.



คำสั่ง : จงเลือกคำตอบที่ถูกที่สุดเพียงคำตอบเดียว แล้วกากบาทลงในช่องของข้อ
ที่ต้องการในกระดาษคำตอบ ให้เวลา ๕๐ นาที (๑๐๐ คะแนน)
   
๑. ข้อใด เป็นวิธีปฏิบัติทำให้จิตผ่องใส ?
  ก. ไหว้พระสวดมนต์ ข. เจริญกัมมัฏฐาน
  ค. เดินจงกรม ง. ถูกทุกข้อ
 
๒. ข้อใด เป็นผลของการเจริญกัมมัฏฐาน ?
  ก. สุขภาพจิตดี ข. หลับตื่นเป็นสุข
  ค. ทำงานอย่างมีสติ ง. ถูกทุกข้อ
 
๓. เมื่อกล่าวบทว่า “อรหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธ…”  ควรระลึกถึงอะไร ?
  ก. พระพุทธคุณ ข. พระธรรมคุณ
  ค. พระสังฆคุณ ง. พระรัตนตรัย
 
๔. บทว่า “สฺวากฺขาโต ภควตา ธมฺโม …”  ควรระลึกถึงอะไร ?
  ก. พระพุทธคุณ ข. พระธรรมคุณ
  ค. พระสังฆคุณ ง. พระรัตนตรัย
 
๕. บทว่า “สุปฏิปนฺโน ภควโต …”  ควรระลึกถึงอะไร ?
  ก. พระพุทธคุณ ข. พระธรรมคุณ
  ค. พระสังฆคุณ ง. พระรัตนตรัย
 
๖. พระสังฆรัตนะ หมายถึงพระสงฆ์ประเภทใด ?
  ก. สมมุติสงฆ์ ข. อริยสงฆ์
  ค. พระอรหันต์ ง. ถูกทุกข้อ
 
๗. จักรู้แจ้งสรรพสิ่งตามความเป็นจริง ต้องเจริญอะไร ?
  ก. กัมมัฏฐาน ข. สมถกัมมัฏฐาน
  ค. วิปัสสนากัมมัฏฐาน ง. อนุสสติกัมมัฏฐาน
 
๘. รู้อย่างไร จึงเรียกว่ารู้ตามความเป็นจริง ?
  ก. รู้ว่าไม่เที่ยง ข. รู้ว่าเป็นทุกข์
  ค. รู้ว่าเป็นอนัตตา ง. รู้ว่าเป็นไตรลักษณ์
 
๙. กาม มีโทษโดยรวมแก่สัตว์โลกอย่างไร ?
  ก. ทำให้ข้องอยู่ในโลก ข. ทำให้รบราฆ่าฟันกัน
  ค. ทำให้เห็นแก่ตัว ง. ทำให้แข่งขันกันในโลก
 
๑๐. คำว่า “อิจฉาริษยา” มาจากคำบาลีใด ?
  ก. ราคะ ข. โทสะ
  ค. อิจฉา ง. อิสสา
 
๑๑. บูชาอย่างไหน พระพุทธเจ้าตรัสว่าเป็นเลิศของการบูชา ?
  ก. อามิสบูชา ข. ปฏิบัติบูชา
  ค. สักการบูชา ง. ธรรมบูชา
 
๑๒. “ปูชนียบุคคล” ในเรื่องบูชา ๒ หมายถึงบุคคลเช่นไร ?
  ก. คนดีมีเมตตา ข. คนดีของสังคม
  ค. คนที่ควรบูชายกย่อง ง. คนปฏิบัติธรรม
 
๑๓. ศิษย์ปฏิบัติต่อครูอาจารย์อย่างไร จึงเรียกว่าปฏิบัติบูชา ?
  ก. จัดพิธีไหว้ครูทุกปี ข. ให้ของขวัญวันเกิด
  ค. ปฏิบัติยามเจ็บไข้ ง. ปฏิบัติตามคำสอน
 
๑๔. เมื่อมีผู้มาเยือน ควรปฏิสันถารอย่างไร ?
  ก. ต้อนรับให้ควรแก่ฐานะ ข. แนะนำประโยชน์ให้
  ค. ถามถึงธุระที่มาเยือน ง. รู้หน้าไม่รู้ใจไม่เปิดประตู
 
๑๕. ผู้ถูกกามวิตกครอบงำ มักมีพฤติกรรมเช่นไร ?
  ก. อยากได้ของคนอื่น ข. โกงเมื่อมีโอกาส
  ค. เห็นแก่ตัวเห็นแก่ได้ ง. ถูกทุกข้อ
 
๑๖. จะบรรเทากามวิตกนั้น ด้วยวิธีใด ?
  ก. หมั่นแผ่เมตตา ข. หมั่นบริจาค
  ค. หมั่นเข้าวัด ง. หมั่นฟังธรรม
 
๑๗. ผู้ถูกพยาบาทวิตกครอบงำ มักมีพฤติกรรมเช่นไร ?
  ก. ลอบยิงด้วยปืน ข. ลอบวางระเบิด
  ค. ดักฆ่ากลางทาง ง. ถูกทุกข้อ
 
๑๘. จะบรรเทาพยาบาทวิตกนั้น ด้วยวิธีใด ?
  ก. แผ่เมตตา - ให้อภัย ข. แผ่กรุณา - ให้อภัย
  ค. แผ่มุทิตา - ให้อภัย ง. วางอุเบกขา - ให้อภัย
 
๑๙. “ปล่อยเงินกู้ คิดดอกแพง” สงเคราะห์เข้าในอกุศลวิตกใด ?
  ก. กามวิตก ข. พยาบาทวิตก
  ค. วิหิงสาวิตก ง. ข้อ ก. และ ค. ถูก
 
๒๐. คนที่ไม่รู้จักบาปบุญคุณโทษ เพราะถูกไฟชนิดใดแผดเผา ?
  ก. ไฟคือราคะ ข. ไฟคือโทสะ
  ค. ไฟคือโมหะ ง. ไฟคือตัณหา
 
๒๑. คนที่มักโกรธ มักมีอารมณ์เสีย เพราะถูกไฟชนิดใดแผดเผา ?
  ก. ไฟคือราคะ ข. ไฟคือโทสะ
  ค. ไฟคือโมหะ ง. ไฟทั้ง ๓ ชนิด
 
๒๒. คนถูกไฟคือราคะแผดเผา มักมีพฤติกรรมเช่นไร ?
  ก. ละเมิดทางเพศ ข. ยกพวกตีกัน
  ค. เครียดหงุดหงิด ง. ไหว้สิ่งศักดิ์สิทธิ์
 
๒๓. ประชาธิปไตยที่แท้จริง มุ่งประโยชน์ของใคร ?
  ก. ของชาติ ข. ของประชาชน
  ค. ของสังคม ง. ของพรรคการเมือง
 
๒๔. ประชาธิปไตยล้มเหลว เพราะขาดอธิปเตยยะข้อใด ?
  ก. อัตตาธิปเตยยะ ข. โลกาธิปเตยยะ
  ค. ธัมมาธิปเตยยะ ง. อนาธิปเตยยะ
 
๒๕. “แย่งอำนาจกันครอง” จัดเป็นตัณหาอะไร ?
  ก. กามตัณหา ข. ภวตัณหา
  ค. วิภวตัณหา ง. กิเลสตัณหา
 
๒๖. “พอสมหวังเป็นสุข ไม่นานก็เป็นทุกข์ อยากได้สูงยิ่งขึ้น
ไปอีก” จัดเป็นตัณหาข้อใด ?
  ก. กามตัณหา ข. ภวตัณหา
  ค. วิภวตัณหา ง. ถูกทุกข้อ
 
๒๗. “รักษากายไม่ให้วิปริต รักษาจิตอย่าให้วิปลาส วาจามีศีล
สุขล้ำ” ชื่อว่าปฏิบัติตามข้อใด ?
  ก. วินัยปิฎก ข. สุตตันตปิฎก
  ค. อภิธรรมปิฎก ง. ทั้งสามปิฎก
 
๒๘. การเล่าเรียนพระพุทธพจน์ คือพระไตรปิฎก จัดเป็นสัทธรรมใด ?
  ก. ปริยัติ ข. ปฏิบัติ
  ค. ปฏิเวธ ง. ถูกทุกข้อ
 
๒๙. การช่วยเหลือผู้ประสบภัย สงเคราะห์เข้าในพุทธจริยาใด ?
  ก. พุทธัตถจริยา ข. ญาตัตถจริยา
  ค. โลกัตถจริยา ง. อัตตัตถจริยา
 
๓๐. อาการเช่นไรเรียกว่า “วัฏฏะ” ?
  ก. การเวียนเทียน ข. การเวียนว่ายตายเกิด
  ค. การแก่ เจ็บ ตาย ง. การเวียนศพรอบเมรุ
 
๓๑. “ให้ทุกข์แก่ท่าน ทุกข์นั้นถึงตัว” มีความหมายตรงกับวัฏฏะใด ?
  ก. กิเลส ข. กรรม
  ค. วิบาก ง. ถูกทุกข้อ
 
๓๒. การฝึกฝนพัฒนาในข้อใด จัดเป็นจิตตสิกขา ?
  ก. รักษาจิตให้มีสิกขา ข. รักษาจิตให้อยู่ในอำนาจ
  ค. รักษาจิตให้รู้แจ้งธรรม ง. รักษาจิตให้หมดตัณหา
 
๓๓. เมื่อเกิดอารมณ์โกรธผู้อื่น ควรปฏิบัติอย่างไร ?
  ก. รีบไปทำกิจอื่นก่อน ข. ตั้งสติแผ่เมตตา
  ค. อดกลั้นหายใจลึกๆ ง. ถูกทุกข้อ
 
๓๔. ควรปฏิบัติต่อคนที่โกรธเราอย่างไร ?
  ก. อดกลั้นไม่โกรธตอบ ข. แผ่เมตตาให้เสมอ
  ค. หมั่นทำดีให้ ง. ถูกทุกข้อ
 
๓๕. เมตตา ควรแผ่ให้แก่สัตว์จำพวกใด ?
  ก. สัตว์ทุกจำพวก ข. สัตว์ผู้ประสบทุกข์
  ค. สัตว์ผู้ประสบสุข ง. สัตว์ที่ตายแล้ว
 
๓๖. กรุณา ควรแผ่ให้แก่สัตว์จำพวกใด ?
  ก. สัตว์ทุกจำพวก ข. สัตว์ผู้ประสบทุกข์
  ค. สัตว์ผู้ประสบสุข ง. สัตว์ผู้ใกล้ตาย
 
๓๗. จะแก้โรคริษยาด้วยวิธีใด ?
  ก. หมั่นเจริญเมตตา ข. หมั่นเจริญกรุณา
  ค. หมั่นเจริญมุทิตา ง. หมั่นเจริญอุเบกขา
 
๓๘. คนมีจิตตระหนี่เห็นแก่ตัว ควรฟังอนุปุพพีกถาข้อใด ?
  ก. ทานกถา ข. สีลกถา
  ค. สัคคกถา ง. กามาทีนวกถา
 
๓๙. อนุปุพพีกถาข้อใด ส่งเสริมให้ไม่ฆ่าและไม่เบียดเบียนกัน ?
  ก. ทานกถา ข. สีลกถา
  ค. สัคคกถา ง. ข้อ ก. และ ข. ถูก
 
๔๐. ผู้ประกอบด้วยวัณณมัจฉริยะ มักมีพฤติกรรมเช่นไร ?
  ก. เห็นแก่ตัว ข. กลัวคนอื่นจะดีกว่า
  ค. ปากว่าตาขยิบ ง. ชอบมุบมิบเป็นของตัว
 
๔๑. คนสัทธาจริต มักชอบเชื่อข่าวลือ ควรแก้ด้วยวิธีใด ?
  ก. ฟังหลาย ๆ ด้าน ข. คบหาบัณฑิต
  ค. พิจารณาหาเหตุผล ง. หมั่นฟังเทศน์
 
๔๒. คนไม่รู้จริง ไม่วิเคราะห์ แต่ชอบวิจารณ์ จัดเป็นคนจริตอะไร ?
  ก. สัทธาจริต ข. วิตกจริต
  ค. พุทธิจริต ง. โมหจริต
 
๔๓. พิจารณาเห็นร่างกายไม่งาม ปฏิกูลเหมือนซากศพ ช่วยบรรเทา
จริตอะไรได้ ?
  ก. ราคจริต ข. โทสจริต
  ค. โมหจริต ง. วิตกจริต
 
๔๔. ผู้มีความรู้คู่คุณธรรม เก่ง ดี ไม่โกง อนุโลมตามพุทธคุณใด ?
  ก. สมฺมาสมฺพุทฺโธ ข. วิชฺชาจรณสมฺปนฺโน
  ค. สุคโต  โลกวิทู ง. สตฺถา เทวมนุสฺสานํ
 
๔๕. เมื่อพบพระสงฆ์ในที่ใด ควรทำความเคารพแล้วระลึกถึง…?
  ก. พระพุทธคุณ ข. พระธรรมคุณ
  ค. พระสังฆคุณ ง. ขอให้พระคุ้มครองตน
 
๔๖. ข้อใด เป็นผลของทานบารมี ?
  ก. มีปัญญามาก ข. มีบริวารมาก
  ค. มีอายุยืน ง. มีรูปงาม
 
๔๗. คนที่ตั้งใจแน่วแน่ จะไม่เสพสิ่งเสพติด ชื่อว่าบำเพ็ญบารมีใด ?
  ก. ขันติบารมี ข. สีลบารมี
  ค. อุเบกขาบารมี ง. อธิษฐานบารมี
 
๔๘. “รุดไปข้างหน้า ดีกว่านั่งเต๊ะท่าอยู่กับที่” หมายถึงบารมีใด ?
  ก. ปัญญาบารมี ข. วิริยบารมี
  ค. สัจจบารมี ง. ขันติบารมี
 
๔๙. ผู้พลีชีพเพื่อชาติ จัดว่าบำเพ็ญบารมีใด ?
  ก. ทานบารมี ข. ทานอุปบารมี
  ค. ทานปรมัตถบารมี ง. เมตตาบารมี
 
๕๐. “โชติ โชติปรายโน สว่างมาสว่างไป” มีความหมายตรงกับ
ข้อใด ?
  ก. ชนกกรรม ข. อุปัตถัมภกกรรม
  ค. อุปปีฬกกรรม ง. อุปฆาตกกรรม
         
     
เอกสารอ้างอิง    
  เรื่องสอบธรรม ของสนามหลวงแผนกธรรม พ.ศ.๒๕๔๙. หน้า ๒๐๔-๒๑๔.
         

ข้อสอบสนามหลวง