ปัญหาและเฉลย
วิชาธรรม ธรรมศึกษาชั้นโท
สอบในสนามหลวง
วันจันทร์ ที่ ๙ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๕๒
เวลา ๑๓.๐๐ - ๑๓.๕๐ น.



คำสั่ง : จงเลือกคำตอบที่ถูกที่สุดเพียงคำตอบเดียว แล้วกากบาทลงในช่องของข้อ
ที่ต้องการในกระดาษคำตอบ ให้เวลา ๕๐ นาที (๑๐๐ คะแนน)
   
๑. สมถกัมมัฏฐาน เป็นอุบายให้เกิดสิ่งใด ?
  ก. อุบายสงบกาย ข. อุบายสงบวาจา
  ค. อุบายสงบใจ ง. อุบายให้เกิดปัญญา
 
๒. ปัญญาสิกขา จัดเข้าในกัมมัฏฐานข้อใด ?
  ก. สมถกัมมัฏฐาน ข. วิปัสสนากัมมัฏฐาน
  ค. มูลกัมมัฏฐาน ง. อารมณ์กับกัมมัฏฐาน
 
๓. สิ่งใดคือผลโดยตรงที่เกิดจากการเจริญกัมมัฏฐาน ?
  ก. ทำงานเก่ง ข. ร่างกายสดชื่น
  ค. ความจำดี ง. จิตใจมั่นคง
 
๔. เมื่อเริ่มต้นปฏิบัติกัมมัฏฐาน ควรทำในที่ใด ?
  ก. ที่เงียบสงบ ข. ที่บ้าน
  ค. ที่วัด ง. ที่ป่าช้า
 
๕. ก่อนปฏิบัติอานาปานสติกัมมัฏฐาน ควรนั่งกายตรง...?
  ก. ภาวนาพุทโธ ข. นับลมหายใจ
  ค. ดำรงสติให้มั่น ง. เพ่งมองสิ่งเดียว
 
๖. กามคณ ๕ จัดเป็นกามประเภทใด ?
  ก. กิเลสกาม ข. วัตถุกาม
  ค. กามราคะ ง. กามตัณหา
 
๗. เด็กติดเกมส์จนเสียการเรียน จัดว่าหลงในกามข้อใด ?
  ก. วัตถุกาม ข. กิเลสกาม
  ค. กามตัณหา ง. ภวตัณหา
 
๘. กาม ให้โทษเสียหายอย่างไรบ้าง ?
  ก. ทะเลาะเบาะแว้ง ข. ชิงดีชิงเด่นกัน
  ค. ติดข้องอยู่ในโลก ง. ทำให้เห็นแก่ตัว
 
๙. ปูชนียบุคคล หมายถึงบุคคลเช่นใด ?
  ก. คนที่น่าเคารพบูชา ข. คนที่เป็นใหญ่ในตำแหน่ง
  ค. คนที่มีจิตใจเบิกบาน ง. คนที่ริเริ่มสร้างสรรค์
 
๑๐. การบูชาเช่นไร ที่พระพุทธเจ้ายกย่องว่ายอดเยี่ยม ?
  ก. พุทธบูชา ข. ธรรมบูชา
  ค. สังฆบูชา ง. ปฏิบัติบูชา
 
๑๑. ข้อใดจัดเป็นปฏิบัติบูชาที่ถูกต้องในครูอาจารย์ ?
  ก. ไปไหว้ขอพรทุกปี ข. มอบของขวัญให้
  ค. ดูแลยามเจ็บไข้ ง. ปฏิบัติตามคำสอน
 
๑๒. มารยาทในการต้อนรับแขกที่ควรปฏิบัติคือ ?
  ก. สังคหวัตถุ ข. ฆราวาสธรรม
  ค. ปฏิสันถาร ง. บูชา
 
๑๓. ความไม่มีโรคเป็นลาภอันประเสริฐ จัดเข้าในสุขข้อใด ?
  ก. กายิกสุข ข. เจตสิกสุข
  ค. สามิสสุข ง. นิรามิสสุข
 
๑๔. ข้อใดเป็นเหตุให้เกิดความสุขทางใจ ?
  ก. มีทรัพย์มากมาย ข. มียศถาบรรดาศักดิ์
  ค. มีลูกหลานเรียนจบสูง ง. ใช้ชีวิตอย่างพอเพียง
 
๑๕. อาการเช่นใดเรียกว่าวิหิงสาวิตกครอบงำ ?
  ก. ทรมานสัตว์ ข. ปองร้ายผู้อื่น
  ค. แย่งชิงของผู้อื่น ง. ฝักใฝ่ในกาม
 
๑๖. เมื่อถูกวิหิงสาวิตกครองงำแล้วจะแก้ด้วยวิธีใด ?
  ก. เจริญเมตตา ข. เจริญกรุณา
  ค. เจริญมุทิตา ง. เจริญอุเบกขา
 
๑๗. ความเบื่อหน่ายออกจากกาม จัดเป็นวิตกอะไร ?
  ก. กามวิตก ข. เนกขัมมวิตก
  ค. อัพยาบาทวิตก ง. อวิหิงสาวิตก
 
๑๘. ไฟชนิดใดเป็นเหตุให้ลุ่มหลงไม่เข้าใจในเหตุและผลที่ถูกต้อง ?
  ก. ไฟคือราคะ ข. ไฟคือโทสะ
  ค. ไฟคือโมหะ ง. ไฟคือพยาบาท
 
๑๙. เมื่อไฟคือโทสะเกิดขึ้น จะระงับด้วยวิธีใด ?
  ก. เจริญเมตตา ข. เจริญอสุภะ
  ค. เจริญปัญญา ง. เจริญอุเบกขา
 
๒๐. ราคัคคิ ไฟคือราคะ ดับด้วยธรรมอะไร ?
  ก. อสุภสัญญา ข. เมตตา
  ค. ปัญญา ง. อุเบกขา
 
๒๑. ลักษณะใด จัดเป็นโลกาธิปเตยยะ ?
  ก. คล้อยตามโลก ข. คล้อยตามกระแสนิยม
  ค. คล้อยตามความเชื่อ ง. คล้อยตามผู้นำโลก
 
๒๒. ความเป็นใหญ่ชนิดใด เป็นสิ่งที่ควรยึดถือ ?
  ก. ความเห็นตนเป็นใหญ่ ข. เสียงข้างมากเป็นใหญ่
  ค. ความถูกต้องเป็นใหญ่ ง. ประชาชนเป็นใหญ่
 
๒๓. ปัญญาหยั่งรู้ว่าการเกิดเป็นทุกข์ จัดเป็นญาณอะไร ?
  ก. สัจจญาณ ข. กิจจญาณ
  ค. กตญาณ ง. มรรคญาณ
 
๒๔. ความมัวเมาในรูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ จัดเป็นอะไร ?
  ก. กิเลสตัณหา ข. กามตัณหา
  ค. ภวตัณหา ง. วิภวตัณหา
 
๒๕. คนเบื่อชีวิตคิดอยากฆ่าตัวตาย จัดว่าเป็นตัณหาชนิดใด ?
  ก. กามตัณหา ข. กิเลสตัณหา
  ค. วิภวตัณหา ง. ภวตัณหา
 
๒๖. การทายใจทราบความคิดของคนอื่นได้ จัดเป็น...?
  ก. อิทธิปาฏิหาริยะ ข. อาเทสนาปาฏิหาริยะ
  ค. อนุสาสนีปาฏิหาริยะ ง. ยมกปาฏิหาริยะ
 
๒๗. เรื่องทศชาติ ถูกบันทึกไว้ในปิฎกใด ?
  ก. พระวินัยปิฎก ข. พระสุตตันตปิฎก
  ค. พระธรรมปิฎก ง. พระอภิธรรมปิฎก
 
๒๘. ศีลของพระภิกษุ ปรากฏอยู่ในปิฎกใด ?
  ก. พระวินัยปิฎก ข. พระสุตตันตปิฎก
  ค. พระธรรมปิฎก ง. พระอภิธรรมปิฎก
 
๒๙. จริยาข้อใด ทำให้ความเป็นพุทธสมบูรณ์ ?
  ก. พุทธัตถจริยา ข. โลกัตถจริยา
  ค. ญาตัตถจริยา ง. อัตตทัตถจริยา
 
๓๐. การสงเคราะห์เพื่อนมนุษย์ จัดเป็นพุทธจริยาข้อใด ?
  ก. พุทธัตถจริยา ข. โลกัตถจริยา
  ค. ญาตัตถจริยา ง. อัตตทัตถจริยา
 
๓๑. มนุษย์เวียนว่ายตายเกิด เพราะเหตุใด ?
  ก. เพราะยังมีความชั่ว ข. เพราะยังมีกิเลสตัณหา
  ค. เพราะต้องรับผลกรรม ง. เพราะมีกิเลส กรรม วิบาก
 
๓๒. คำว่า "สิกขา" ในทางพระพุทธศาสนา มีความหมายว่าอย่างไร ?
  ก. ศึกษาพระปริยัติธรรม ข. ท่องจำบทสวดมนต์
  ค. ฝึกหัดกาย วาจา ใจ ง. ควบคุมความประพฤติ
 
๓๓. การไม่ทำความผิดทางกาย วาจา จัดเข้าในสิกขาข้อใด ?
  ก. อธิสีลสิกขา ข. อธิจิตตสิกขา
  ค. อธิปัญญาสิกขา ง. ไตรสิกขา
 
๓๔. การสวดมนต์ก่อนนอน จัดเข้าในสิกขาข้อใด ?
  ก. อธิสีลสิกขา ข. อธิจิตตสิกขา
  ค. อธิปัญญาสิกขา ง. ไตรสิกขา
 
๓๕. คนทนต่อทุกขเวทนาเพื่อเลิกยาเสพติด ตรงกับข้อใด ?
  ก. พิจารณาแล้วเสพ ข. พิจารณาแล้วอดกลั้น
  ค. พิจารณาแล้วเว้น ง. พิจารณาแล้วบรรเทา
 
๓๖. อยากเห็นประชาชนเข้มแข็ง อยู่ดีกินดี จัดเข้าในอัปปมัญญา
ข้อใด ?
  ก. เมตตา ข. กรุณา
  ค. มุทิตา ง. อุเบกขา
 
๓๗. โครงการฝนหลวง จัดเข้าในอัปปมัญญาข้อใด ?
  ก. เมตตา ข. กรุณา
  ค. มุทิตา ง. อุเบกขา
 
๓๘. "บัวเสมอน้ำจักบานในวันพรุ่ง" อุปมาเหมือนบุคคลเช่นใด ?
  ก. ผู้จำได้เฉพาะบท ข. ผู้พอแนะนำสั่งสอนได้
  ค. ผู้รู้ธรรมเมื่ออธิบายความ ง. ผู้รู้ธรรมพอยกหัวข้อแสดง
 
๓๙. พระโสดาบัน หมายถึงท่านผู้ใด ?
  ก. ผู้ห่างไกลจากกิเลส ข. ผู้เป็นเนื้อนาบุญของโลก
  ค. ผู้ไม่กลับมาโลกนี้อีก ง. ผู้ถึงกระแสพระนิพพาน
 
๔๐. โอฆะ หมายถึงอะไร ?
  ก. กิเลสที่ผูกสัตว์ไว้ในโลก ข. กิเลสที่ทำให้จมอยู่ใน
วัฏฏทุกข์
  ค. กิเลสที่หมักดองในสันดาน ง. กิเลสที่เผาใจให้ร้อนรุ่ม
 
๔๑. เทศนาที่แสดงโดยลำดับ เรียกว่าอะไร ?
  ก. อริยสัจ ๔ ข. พรหมวิหารธรรม
  ค. อนุปุพพีกถา ง. ทศพิธราชธรรม
 
๔๒. สีลกถา มีเนื้อหาเกี่ยวกับเรื่องใด ?
  ก. ฟอกจิตไม่ให้เป็นคนดุร้าย ข. ปฏิบัติฝึกหัดจิตใจสงบ
  ค. ทำจิตให้มีอารมณ์เป็นหนึ่ง ง. ทำจิตให้ผ่องแผ้ว
 
๔๓. ครูที่ไม่ยอมสอนความรู้ทุกอย่าง เพราะกลัวศิษย์รู้ทัน จัดเป็น ?
  ก. กุลมัจฉริยะ ข. ลาภมัจฉริยะ
  ค. วัณณมัจฉริยะ ง. ธัมมมัจฉริยะ
 
๔๔. ความเจ็บไข้ได้ป่วย จัดเป็นมารชนิดใด ?
  ก. ขันธมาร ข. กิเลสมาร
  ค. มัจจุมาร ง. เทวปุตตมาร
 
๔๕. มารที่ผูกมัดใจให้มืดมนคือ...?
  ก. ขันธมาร ข. กิเลสมาร
  ค. มัจจุมาร ง. เทวปุตตมาร
 
๔๖. ข้อใด เป็นลักษณะของคนมีราคะจริต ?
  ก. เชื่อคนง่าย ข. ชอบแต่งตัว
  ค. ชอบเล่นกีฬา ง. ชอบอ่านหนังสือ
 
๔๗. "วิชาเป็นอำนาจ มารยาทเป็นเสน่ห์" สงเคราะห์เข้าใน
พุทธคุณข้อใด ?
  ก. สมฺมาสมฺพุทฺโธ ข. วิชฺชาจรณสมฺปนฺโน
  ค. ปุริสทมฺมสารถิ ง. สตฺถา เทวมนุสฺสานํ
 
๔๘. สังฆคุณข้อว่า "อญฺชลิกรณีโย" หมายความว่าอย่างไร ?
  ก. เป็นผู้ควรของคำนับ ข. เป็นผู้ควรของต้อนรับ
  ค. เป็นผู้ควบของทำบุญ ง. เป็นผู้ควรกราบไหว้
 
๔๙. เรื่อง "พระมหาชนก" เป็นแบบอย่างของผู้บำเพ็ญบารมีใด ?
  ก. ทานบารมี ข. สัจจบารมี
  ค. วิริยะบารมี ง. ขันติบารมี
 
๕๐. ข้อใดความหมายตรงกับคำว่า "บารมี" ในทางพระพุทธศาสนา ?
  ก. ผู้มีอำนาจวาสนา ข. ผู้บำเพ็ญคุณธรรมยวดยิ่ง
  ค. ผู้พร้อมด้วยบุญญาธิการ ง. ผู้มีบริวารคอยดูแลรับใช้
         
     
เอกสารอ้างอิง    
  เรื่องสอบธรรม ของสนามหลวงแผนกธรรม พ.ศ.๒๕๕๒. หน้า
         

ข้อสอบสนามหลวง