๕. รูปนนฺทตฺเถรีวตฺถุ. (๑๒๒)
   
วิหรนฺโต ชนปทกลฺยาณึ รูปนนฺทตฺเถรึ อารพฺภ กเถสิ.
   
ปหาย  ปพฺพชิตฺวา  โลเก  อคฺคปุคฺคโล  พุทฺโธ  ชาโตปุตฺโตปิสฺส
ราหุลกุมาโร   ปพฺพชิโต,   ภาตาปิ   เม   ปพฺพชิโต,   มาตาปิ  เม
ปพฺพชิตาอหํปิเอตฺตเก  าติคเณ  ปพฺพชิเตเคเห กึ กริสฺสามิ,
ปพฺพชิสฺสามีติ.สา ภิกฺขุนูปสฺสยํ อุปสงฺกมิตฺวา ปพฺพชิ าติสิเนเหเนว โน   สทฺธาย;   อภิรูปตาย  ปน  "รูปนนฺทาติ  ปญฺายิสา  "สตฺถา
กิร   `รูปํ   อนิจฺจํ   ทุกฺขํ   อนตฺตาเวทนาสญฺาสงฺขารา,
วิญฺาณํ   อนิจฺจํ   ทุกฺขํ   อนตฺตาติ  วทตีติ  สุตฺวา  "เอวํ  ทสฺสนีเย
ปาสาทิเก    มมาปิ    รูเป   โทสํ   กเถยฺย าติ   สตฺถุ   สมฺมุขีภาวํ
น   คจฺฉติ.   สาวตฺถีวาสิโน   ปาโตว  ทานํ  ทตฺวา  สมาทินฺนุโปสถา
สุทฺธุตฺตราสงฺคา      คนฺธมาลาทิหตฺถา     สายณฺหสมเย     เชตวเน
สนฺนิปติตฺวา    ธมฺมํ    สุณนฺติ.   ภิกฺขุนีสงฺโฆปิ   สตฺถุ   ธมฺมเทสนาย
อุปฺปนฺนจฺฉนฺโท    วิหารํ    คนฺตฺวา   ธมฺมํ   สุณาติ.   ธมฺมํ   สุตฺวา
นครํ ปวิสนฺตา สตฺถุ คุณกถํ กเถนฺตาว ปวิสนฺติ.
   
   
คุณกถํ   สุตฺวา   จินฺเตสิ  "อติวิย  เม  ภาติกสฺส  วณฺณํ  กเถนฺติเยว,
เอกทิวสํปิ เม รูเป โทสํ กเถนฺโต กิตฺตกํ กเถสฺสติ; ยนฺนูนาหํ ภิกฺขุนีหิ
สทฺธึ   คนฺตฺวา   อตฺตานํ  อทสฺเสตฺวาว  ตถาคตํ  ปสฺสิตฺวา  ธมฺมํ 
สุณิตฺวา   อาคจฺเฉยฺยนฺติ.   สา  "อหํ  อชฺช  ธมฺมสฺสวนํ  คมิสฺสามีติ
ภิกฺขุนีนํ อาโรเจสิภิกฺขุนิโย  "จิรสฺสํ  วต  รูปนนฺทาย สตฺถุ อุปฏฺานํ
คนฺตุกามตา อุปฺปนฺนาอชฺช  สตฺถา  อิมํ  นิสฺสาย  วิจิตฺตํ  ธมฺมเทสนํ
เทเสสฺสตีติ   ตุฏฺมานสา  ตมาทาย  นิกฺขมึสุสา  นิกฺขนฺตกาลโต
ปฏฺาย   "อหํ  อตฺตานํ  เนว  ทสฺเสสฺสามีติ  จินฺเตสิสตฺถา  "อชฺช
รูปนนฺทา   มยฺหํ   อุปฏฺานํ   อาคมิสฺสติ,   กีทิสี   นุ   โข   ตสฺสา
ธมฺมเทสนา   สปฺปายาติ   จินฺเตตฺวา   "รูปครุกา   เอสา  อตฺตภาเว
พลวสิเนหา,     กณฺฏเกน     กณฺฏกุทฺธรณํ     วิย     รูเปเนวสฺสา
รูปมทนิมฺมทนํ    สปฺปายนฺติ    สนฺนิฏฺานํ    กตฺวา    ตสฺสา   วิหารํ
ปวิสนสมเย  เอกํ  อภิรูปํ   อิตฺถึ   โสฬสวสฺสุทฺเทสิกํ  รตฺตวตฺถนิวตฺถํ
สพฺพาภรณปฏิมณฺฑิตํ    วีชนึ    คเหตฺวา   อตฺตโน   สนฺติเก   ตฺวา
วีชมานํ   อิทฺธิพเลน   อภินิมฺมินิ.   ตํ   โข  ปน  อิตฺถึ  สตฺถา  เจว
ปสฺสนฺติ    รูปนนฺทา    จ.    ภิกฺขุนีหิ    สทฺธึ    วิหารํ   ปวิสิตฺวา
ภิกฺขุนีนํ    ปิฏฺิปสฺเส    ตฺวา   ปญฺจปติฏฺิเตน   สตฺถารํ   วนฺทิตฺวา
ภิกฺขุนีนํ   อนฺตเร   นิสินฺนา   ปาทโต   ปฏฺาย  สตฺถารํ  โอโลเกนฺตี
ลกฺขณวิจิตฺตํ     อนุพฺยญฺชนสมุชฺชลํ    พฺยามปฺปภาปริกฺขิตฺตํ   สตฺถุ
สรีรํ    ทิสฺวา    ปุณฺณจนฺทสสฺสิริกํ   มุขํ   โอโลเกนฺตี   สมีเป   ิตํ
อิตฺถีรูปํ   อทฺทส.   สา   ตํ   โอโลเกตฺวา   อตฺตภาวํ   โอโลเกนฺตี
สุวณฺณราชหํสิยา  ปุรโต  กากีสทิสํ  อตฺตานํ  อวมญฺิ.   อิทฺธิมยรูปํ
ทิฏฺกาลโต   ปฏฺาเยว   หิ   ตสฺสา   อกฺขีนิ   ภมึสุ.   สา  "อโห
อิมิสฺสา  เกสา  โสภาอโห ลลาฏํ โสภนฺติ สพฺเพสํ สรีรปฺปเทสานํ
รูปสิริยา    สมากฑฺฒิตจิตฺตา    ตสฺมึ    รูเป   พลวสิเนหา   อโหสิ.
สตฺถา   ตสฺสา   ตตฺถ   อภิรตึ   ตฺวา   ธมฺมํ  เทเสนฺโตว  ตํ  รูปํ
โสฬสวสฺสุทฺเทสิกภาวํ อติกฺกมิตฺวา วีสติวสฺสุทฺเทสิกํ  กตฺวา ทสฺเสสิ.
รูปนนฺทา  โอโลเกตฺวา  " วติทํ  รูปํ ปุริมสทิสนฺติ  โถกํ วิรตฺตจิตฺตา
อโหสิ.   สตฺถา   อนุกฺกเมเนว   ตสฺสา   อิตฺถิยา   สกึ   วิชาตวณฺณํ
มชฺฌิมิตฺถีวณฺณํ  มหลฺลกิตฺถีวณฺณํ   ชราชิณฺณมหลฺลกิตฺถีวณฺณนฺติ.
สาปิ    อนุปุพฺเพเนว    "อิทํปิ    อนฺตรหิตํ,    อิทํปิ    อนฺตรหิตนฺติ
ชราชิณฺณกาเล   ตํ    วิรชฺชมานา    ขณฺฑทนฺตํ   ปลิตสิรํ   โอภคฺคํ
โคปานสิวงฺกํ      ทณฺฑปรายนํ      ปเวธมานํ     ทิสฺวา     อติวิย
วิรชฺชิ.   อถ   สตฺถา   ตํ   พฺยาธินา  อภิภูตํ  กตฺวา  ทสฺเสสิสา
ตํขณญฺเว     ทณฺฑญฺจ    ตาลปณฺณญฺจ    ฉฑฺเฑตฺวา    มหาวิรวํ
วิรวมานา   ภูมิยํ   ปติตฺวา   สเก   มุตฺตกรีเส   นิมุคฺคา   อปราปรํ
ปริวตฺติรูปนนฺทา  ตํ  ทิสฺวา  อติวิย  วิรชฺชิสตฺถา  ตสฺสา อิตฺถิยา
มรณํ   ทสฺเสสิ.   สา   ตํขณญฺเว   อุทฺธุมาตกภาวํ   อาปชฺชินวหิ
วณมุเขหิ    ปุพฺพวฏฺฏิโย   เจว   ปุฬวา   จ   ปคฺฆรึสุ.   กากาทโย
สนฺนิปติตฺวา   วิลุมฺปึสุ.   รูปนนฺทา   ตํ   โอโลเกตฺวา   "อยํ   อิตฺถี
อิมสฺมึเยว  าเน  ชรํ  ปตฺตา  พฺยาธึ  ปตฺตา  มรณํ  ปตฺตา, อิมสฺสาปิ
อตฺตภาวสฺส   เอวเมว   ชราพฺยาธิมรณานิ   อาคมิสฺสนฺตีติ  อตฺตภาวํ
อนิจฺจโต   ปสฺสิ.   อนิจฺจโต   ทิฏฺตฺตาเอว  ปน  ทุกฺขโต  อนตฺตโต
ทิฏฺโเยว โหติอถสฺสา  ตโย  ภวา  อาทิตฺตา วิย คีวาย พทฺธกุณปํ
วิย   จ
   อุปฏฺหึสุ.   กมฺมฏฺานาภิมุขํ  จิตฺตํ  ปกฺขนฺทิสตฺถา  ตาย
อนิจฺจโต   ทิฏฺภาวํ   ตฺวา   "สกฺขิสฺสติ   นุ  โข  สยเมว  อตฺตโน
ปติฏฺํ   กาตุนฺติ   โอโลเกนฺโต   "น   สกฺขิสฺสติ,   พหิทฺธา   ปจฺจยํ
ลทฺธุ   วฏฺฏตีติ   จินฺเตตฺวา   ตสฺสา   สปฺปายวเสน  ธมฺมํ  เทเสนฺโต
อิมา คาถา อภาสิ
   
"อาตุรํ อสุจึ ปูตึ               ปสฺส นนฺเท สมุสฺสยํ
  อุคฺฆรนฺตํ ปคฺฆรนฺตํ        พาลานํ อภิปตฺถิตํ;
  ยถา อิทํ ตถา เอตํ;         ยถา เอตํ ตถา อิทํ;
  ธาตุโย สุญฺโต ปสฺส,    มา โลกํ ปุนราคมิ;
  ภเว ฉนฺทํ วิราเชตฺวา       อุปสนฺตา จริสฺสสีติ.
 
อิตฺถํ สุทํ  ภควา  นนฺทํ  ภิกฺขุนึ  อารพฺภ  อิมา  คาถาโย อภาสิตฺถาติ.
นนฺทา เทสนานุสาเรน าณํ เปเสตฺวา โสตาปตฺติผลํ ปาปุณิ.
   
สุญฺตกมฺมฏฺานํ   กเถตุ  "นนฺเท  มา `อิมสฺมึ  สรีเร  สาโร  อตฺถีติ
สญฺํ   กริอปฺปมตฺตโกปิ  หิ  เอตฺถ  สาโร  นตฺถิตีณิ  อฏฺิสตานิ
อุสฺสาเปตฺวา กตํ อฏฺีนํ นครเมตนฺติ วตฺวา อิมํ คาถมาห
   

"อฏฺีนํ นครํ กตํ            มํสโลหิตเลปนํ,
  ยตฺถ ชรา จ มจฺจุ จ      มาโน มกฺโข จ โอหิโตติ.

   
กฏฺานิ    อุสฺสาเปตฺวา    วลฺลีหิ    พนฺธิตฺวา   มตฺติกาย   ลิมฺปิตฺวา
นครสงฺขาตํ   พหิทฺธา   เคหํ   ถโรนฺติ;   เอวมิทํ   อชฺฌตฺติกํปิ   ตีณิ
อฏฺิสตานิ  อุสฺสาเปตฺวา  นหารุวินทฺธํ  มํสโลหิตเลปนํ  ตจปฏิจฺฉนฺนํ
ชีรณลกฺขณาย   ชราย   มรณลกฺขณสฺส   มจฺจุโน  อาโรหสมฺปทาทีนิ
ปฏิจฺจ     มชฺชนลกฺขณสฺส     มานสฺส     สุกตกรณวินาสนลกฺขณสฺส
มกฺขสฺส      โอทหนตฺถาย   นครํ   กตํ.   เอวรูโปเอว  หิ  เอตฺถ
กายิกเจตสิโก อาพาโธ โอทหิโต, อิโต อุทฺธํ กิญฺจิ คยฺหุปคํ นตฺถีติ.
   
ธมฺมเทสนา อโหสีติ.
************
๑. สี. ยุ. ธมฺมมสฺส.
๒. สี. ยุ. นลาฏา โสภาติ.


แปลโดยพยัญชนะ
แปลโดยอรรถ
  <โปรดคลิกเพื่อฟังเสียง>   สัมพันธ์ไทย
โปรดเลือกรายการ
สถิติข้อสอบสนามหลวง
ปญฺจโม ภาโค
๙.ปาปวคฺควณฺณนา
๑. จูเฬกสาฏกวตฺถุ
๒. เสยฺยสกตฺเถรวตฺถุ
๓. ลาชเทวธีตาวตฺถุ
๔. อนาถปิณฺฑิกวตฺถุ
๕. อสญฺตปริกฺขารภิกฺขุวตฺถุ
๖. พิฬาลปทกเสฏฺิวตฺถุ
๗. มหาธนวาณิชวตฺถุ
๘. กุกฺกุฏมิตฺตวตฺถู
๙. โกกสุนขลุทฺทกวตฺถุ
๑๐. มณิการกุลุปกติสฺสตฺเถรวตฺถุ
๑๑. ตโยชนวตฺถุ
๑๒. สุปฺปพุทฺธสกฺกวตฺถุ
๑๐.ทณฺฑวคฺควณฺณนา
๑. ฉพฺพคฺคิยภิกฺขุวตฺถุ
๒. ฉพฺพคฺคิยภิกฺขุวตฺถุ
๓. สมฺพหุลกุมารกวตฺถุ
๔. โกณฺฑธานตฺเถรวตฺถุ
๕. อุโปสถกมฺมวตฺถุ
๖. อชครเปตวตฺถุ
๗. มหาโมคฺคลฺลานตฺเถุรวตฺถุ
๘. พหุภณฺฑิกภิกฺขุวตฺถุ
๙. สนฺตติมหามตฺตวตฺถุ
๑๐. ปิโลติกตฺเถรวตฺถุ
๑๑. สุขสามเณรวตฺถุ
๑๑.ชราวคฺควณฺณนา
๑. วิสาขาย สหายิกายวตฺถุ
๒. สิริมาวตฺถุ
๓. อุตฺตรตฺเถรีวตฺถุ
๔. อธิมานิกภิกฺขุวตฺถุ
๕. รูปนนฺทตฺเถรีวตฺถุ
๖. มลฺลิกาเทวีวตฺถุ
๗. โลฬุทายิตฺเถรวตฺถุ
๘. ปมโพธิวตฺถุ
๙. มหาธนเสฏฺิปุตฺตวตฺถุ