ข้อสอบวิชาอุโบสถศีล (วินัย) ธศ.โท 2555

ปัญหาและเฉลย
วิชาอุโบสถศีล (วินัย) ธรรมศึกษาชั้นโท
สอบในสนามหลวง
วันจันทร์ ที่ ๓ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๕๕
เวลา ๑๕.๐๐ - ๑๕.๕๐ น.

คำสั่ง :	จงเลือกคำตอบที่ถูกที่สุดเพียงคำตอบเดียว แล้วฝนลงในช่องของข้อ ที่ต้องการในกระดาษคำตอบ ให้เวลา ๕๐ นาที (๑๐๐ คะแนน)

๑.	มนุษย์อยู่สงบสุขไม่เบียดเบียนกันทางกายวาจา เพราะมีข้อใด ?
	ก.	ทาน	ข.	ศีล
	ค.	สมาธิ	ง.	ปัญญา

๒.	ก่อนสมาทานศีล พึงเปล่งวาจาถึงสิ่งใดว่าเป็นสรณะ ?
	ก.	พระรัตนตรัย	ข.	สิ่งศักดิ์สิทธิ์
	ค.	พระพรหม	ง.	พระภูมิเจ้าที่

๓.	พระรัตนตรัยมีความสำคัญต่อชาวพุทธ เพราะเหตุใด ?
	ก.	เป็นที่อ้อนวอน	ข.	เป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์
	ค.	เป็นที่พึ่งที่ระลึกทางใจ	ง.	เป็นที่พึ่งทางกาย

๔.	คำว่า พุทธะ มีความหมายตรงกับข้อใด ?
	ก.	ผู้รู้ ผู้ตื่น ผู้เบิกบาน	ข.	ผู้เสด็จไปดีแล้ว
	ค.	ผู้รู้แจ้งโลก	ง.	ผู้จำแนกธรรม

๕.	พระพุทธเจ้าทรงปลุกมนุษย์ให้ตื่นจากอะไร ?
	ก.	กิเลส	ข.	กรรม
	ค.	วิบาก	ง.	เวร

๖.	คำว่า สุคโต หมายถึงคุณของใคร ?
	ก.	พระพุทธเจ้า	ข.	พระธรรม
	ค.	พระสงฆ์	ง.	พระอรหันต์

๗.	คุณของพระสงฆ์ ตรงกับข้อใด ?
	ก.	เป็นผู้จำแนกธรรม	ข.	เป็นผู้รู้แจ้งโลก
	ค.	เป็นผู้ตื่น	ง.	เป็นผู้ปฏิบัติชอบ

๘.	สรณะ มีความหมายว่ากำจัดสิ่งใด ?
	ก.	กำจัดภัย	ข.	กำจัดโรค
	ค.	กำจัดศัตรู	ง.	กำจัดคู่แข่ง

๙.	ผู้ปฏิบัติตามพระธรรมย่อมได้รับผลเช่นใด ?
	ก.	ไม่ตกอบาย	ข.	ไม่ตามคนชั่ว
	ค.	ไม่ชดใช้กรรม	ง.	ไม่กลัวบาป

๑๐.	ในอุโบสถศีล สรณะ หมายถึงอะไร ?
	ก.	พระรัตนตรัย	ข.	พระพุทธรูป
	ค.	พระเจดีย์	ง.	พระคัมภีร์

๑๑.	พรหมายุพราหมณ์ ถึงพระรัตนตรัยว่าเป็นสรณะ ด้วยวิธีใด ?
	ก.	สมาทาน	ข.	มอบตนเป็นสาวก
	ค.	ทุ่มเทความเลื่อมใส	ง.	ปฏิบัติหน้าที่พุทธบริษัท

๑๒.	วิธีถึงสรณคมน์ที่มั่นคงที่สุด ตรงกับข้อใด ?
	ก.	สมาทาน	ข.	มอบตนเป็นสาวก
	ค.	ทุ่มเทความเลื่อมใส	ง.	ปฏิบัติหน้าที่พุทธบริษัท

๑๓.	การขาดสรณคมน์ในข้อใด ไม่มีโทษ ?
	ก.	ตาย	ข.	ทำร้ายพระศาสดา
	ค.	ไปนับถือศาสดาอื่น	ง.	ไม่มีข้อถูก

๑๔.	เพราะเหตุใด การขโมยพระพุทธรูป จึงทำให้สรณคมน์เศร้าหมอง ?
	ก.	เพราะความไม่รู้	ข.	เพราะเข้าใจผิด
	ค.	เพราะสงสัย	ง.	เพราะไม่เอื้อเฟื้อ

๑๕.	สรณคมน์เศร้าหมอง เพราะไม่เอื้อเฟื้อพระสงฆ์ ตรงกับข้อใด ?
	ก.	ทำลายพระเจดีย์	ข.	ไม่สนใจฟังธรรม
	ค.	ยุยงให้แตกแยก	ง.	ทำลายหนังสือธรรมะ

๑๖.	ผู้ถึงพระรัตนตรัยเป็นสรณะ ย่อมไม่ไปเกิดในที่ใด ?
	ก.	พรหม	ข.	สวรรค์
	ค.	มนุษย์	ง.	อบายภูมิ

๑๗.	อุโบสถ แปลว่าอะไร ?
	ก.	การเข้าจำ	ข.	การหยุดงาน
	ค.	การเข้าวัด	ง.	การฟังธรรม

๑๘.	ข้อใด เป็นจุดมุ่งหมายของการรักษาอุโบสถศีล ?
	ก.	เพื่อหยุดทำการงาน	ข.	เพื่อหาโอกาสพักผ่อน
	ค.	เพื่อขัดเกลากิเลส	ง.	เพื่อหาโอกาสฟังธรรม

๑๙.	การรักษาอุโบสถ มีมาตั้งแต่เมื่อใด ?
	ก.	ก่อนพุทธกาล	ข.	ต้นพุทธกาล
	ค.	ระหว่างพุทธกาล	ง.	หลังพุทธกาล

๒๐.	การรักษาอุโบสถประเภทใด ใช้เวลานานที่สุด ?
	ก.	ปกติอุโบสถ	ข.	ปฏิชาครอุโบสถ
	ค.	ปาฏิหาริยอุโบสถ	ง.	อริยอุโบสถ

๒๑.	ในปัญจอุโปสถชาดก งูสมาทานอุโบสถเพื่อข่มกิเลสใด ?
	ก.	ความรัก	ข.	ความโลภ
	ค.	ความโกรธ	ง.	ความหลง

๒๒.	การรักษาอุโบสถศีลประเภทใด ถือเวลาเป็นเกณฑ์ ?
	ก.	ปกติอุโบสถ	ข.	โคปาลกอุโบสถ
	ค.	นิคคัณฐอุโบสถ	ง.	อริยอุโบสถ

๒๓.	ผู้รักษาอุโบสถศีล พึงปฏิบัติตนอย่างไร ?
	ก.	นั่งสมาธิ	ข.	ฟังเทศน์
	ค.	สวดมนต์	ง.	ถูกทุกข้อ

๒๔.	การล่วงอุโบสถศีล เกิดขึ้นได้ทางทวารใด ?
	ก.	กาย	ข.	วาจา
	ค.	กายกับวาจา	ง.	กายกับใจ

๒๕.	อุโบสถศีล มีกี่สิกขาบท ?
	ก.	๕ สิกขาบท	ข.	๘ สิกขาบท
	ค.	๑๐ สิกขาบท	ง.	๓๑๑ สิกขาบท

๒๖.	อุโบสถประเภทใด รักษาเฉพาะวันหนึ่งคืนหนึ่ง ?
	ก.	ปาฏิหาริยอุโบสถ	ข.	ปฏิชาครอุโบสถ
	ค.	ปกติอุโบสถ	ง.	สามัคคีอุโบสถ

๒๗.	อุโบสถกึ่งหนึ่ง หมายถึงอะไร ?
	ก.	รักษาศีลครึ่งวัน	ข.	รักษาศีลวันหนึ่งกับคืนหนึ่ง
	ค.	รักษาศีลวันรับและวันส่ง	ง.	รักษาศีลครบ ๓ วัน

๒๘.	อุโบสถชนิดใด มีอานิสงส์สูงสุด ?
	ก.	นิคคัณฐอุโบสถ	ข.	โคปาลกอุโบสถ
	ค.	อริยอุโบสถ	ง.	สามัคคีอุโบสถ

๒๙.	โบราณกบัณฑิตรักษาอุโบสถ เพื่อจุดประสงค์ใด ?
	ก.	ปลีกวิเวก	ข.	ข่มกิเลส
	ค.	ทรมานกาย	ง.	หนีความวุ่นวาย

๓๐.	มานะนี้ของเรา เมื่อเจริญขึ้นมีแต่จะนำไปสู่นรก เป็นความคิดของใคร ในปัญจอุโบสถชาดก ?
	ก.	งู	ข.	สุนัขจิ้งจอก
	ค.	หมี	ง.	ฤาษี

๓๑.	คำว่า ปาณะ ในปาณาติบาตนั้น ตรงกับข้อใด ?
	ก.	สัตว์	ข.	เทวดา
	ค.	เปรต	ง.	อสูรกาย

๓๒.	อุโบสถศีลข้อที่ ๑ ขาดลง เพราะองค์แห่งศีลข้อใด ?
	ก.	สัตว์มีชีวิต	ข.	จิตคิดจะฆ่า
	ค.	มีความพยายาม	ง.	สัตว์ตายด้วยพยายาม

๓๓.	อุโบสถประเภทใด นิยมรักษากันมากที่สุด ?
	ก.	ปกติอุโบสถ	ข.	ปฏิชาครอุโบสถ
	ค.	ปาฏิหาริยอุโบสถ	ง.	นิคคัณฐอุโบสถ

๓๔.	โทษของการล่วงละเมิดศีลข้อที่ 1 ตรงกับข้อใด ?
	ก.	เสียสติ	ข.	อายุสั้น
	ค.	ยากจน	ง.	คนนินทา

๓๕.	เจตนาล่วงละเมิดอุโบสถศีลข้อที่ ๒ ตรงกับข้อใด ?
	ก.	ทำสัตว์มีชีวิตให้ตกล่วงไป	ข.	ถือเอาทรัพย์ที่เขาไม่ได้ให้
	ค.	ละเมิดคู่ครองคนอื่น	ง.	พูดให้ผู้อื่นเสียประโยชน์

๓๖.	สิกขาบทที่ ๒ แห่งอุโบสถศีล มีคำกล่าวอย่างไร ?
	ก.	ปาณาติปาตา เวรมณี	ข.	อทินนาทานา เวรมณี
	ค.	อพฺรหฺมจริยา เวรมณี	ง.	มุสาวาทา เวรมณี

๓๗.	การล่วงละเมิดอุโบสถศีลข้อที่ ๒ มีโทษอย่างไร ?
	ก.	เสียสติ	ข.	อายุสั้น
	ค.	ยากจน	ง.	คนนินทา

๓๘.	อุโบสถศีลข้อที่ ๓ มุ่งให้คนละกิเลสข้อใด ?
	ก.	มานะ	ข.	ราคะ
	ค.	โทสะ	ง.	ทิฏฐิ

๓๙.	การล่วงละเมิดอุโบสถศีลข้อที่ ๔ เกิดขึ้นได้ทางใด ?
	ก.	กายกับวาจา	ข.	กายกับใจ
	ค.	วาจากับใจ	ง.	กายวาจาและใจ

๔๐.	การล่วงละเมิดอุโบสถศีลข้อที่ ๔ มีโทษอย่างไร ?
	ก.	เสียสติ	ข.	ขาดคนเชื่อถือ
	ค.	ถูกทำร้าย	ง.	คนคิดปองร้าย

๔๑.	เครื่องดื่มต้องห้ามในอุโบสถศีลข้อที่ ๕ ตรงกับข้อใด ?
	ก.	กาแฟ	ข.	เมรัย
	ค.	น้ำชา	ง.	น้ำอัดลม

๔๒.	การรักษาอุโบสถศีลข้อที่ ๕ มุ่งถึงประโยชน์เรื่องใด ?
	ก.	ความสามัคคี	ข.	ความสัตย์
	ค.	ความไม่ประมาท	ง.	ความมีน้ำใจ

๔๓.	อุโบสถศีลข้อที่ ๖ ไม่ให้ทำเรื่องใดในเวลาวิกาล ?
	ก.	ประพฤติผิดพรหมจรรย์	ข.	กินของขบเคี้ยว
	ค.	ประดับตกแต่งกาย	ง.	นอนที่นอนสูงใหญ่

๔๔.	การรักษาอุโบสถศีลข้อที่ ๖ เพื่อบรรเทากิเลสข้อใด ?
	ก.	วิจิกิจฉา	ข.	กามราคะ
	ค.	พยาบาท	ง.	มานะ ทิฏฐิ

๔๕.	ผู้รักษาอุโบสถศีล ต้องเว้นการดูการละเล่น เพราะเหตุใด ?
	ก.	เป็นข้าศึกแก่ฌาน	ข.	เป็นข้าศึกแก่สมาบัติ
	ค.	เป็นข้าศึกแก่กุศล	ง.	เป็นข้าศึกแก่อกุศล

๔๖.	การไล้ทาของหอมเพื่อจุดมุ่งหมายใด ได้ชื่อว่าไม่ล่วงละเมิดอุโบสถ ข้อที่ ๗ ?
	ก.	เพื่อรักษาโรค	ข.	เพื่อให้มีกลิ่นหอม
	ค.	เพื่อให้สวยงาม	ง.	เพื่อให้สบายตัว

๔๗.	การงดเว้นการนอนบทที่นอนสูงใหญ่ มุ่งบรรเทากิเลสใด ?
	ก.	ความเห็นแก่ตัว	ข.	ความอาฆาตพยาบาท
	ค.	ความลุ่มหลงงมงาย	ง.	ความกำหนัดยินดี

๔๘.	ข้อว่า ศีลสามารถสร้างสวรรค์แก่มนุษย์ได้ ในวิสาขาสูตร พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสแก่ใคร ?
	ก.	นางสุชาดา	ข.	นางสามาวดี
	ค.	นางวิสาขา	ง.	นางสุธัมมา

๔๙.	เรื่องภายนอกที่ไม่ควรนำมาพูดในขณะถืออุโบสถศีล คืออะไร ?
	ก.	อนุปุพพีกถา	ข.	ติรัจฉานกถา
	ค.	สัมโมทนียกถา	ง.	อริยวงศ์กถา

๕๐.	อุโบสถศีลที่รักษาดีแล้ว ย่อมให้อานิสงส์แก่มนุษย์อย่างไร ?
	ก.	ให้บังเกิดในสวรรค์	ข.	ให้มีความเสมอภาคกัน
	ค.	ให้มีความปลอดภัย	ง.	ถูกทุกข้อ



เอกสารอ้างอิง
	เรื่องสอบธรรม ของสนามหลวงแผนกธรรม พ.ศ.๒๕๕๕. หน้า ๒๖๐-๒๗๐.