๑๘. มลวคฺควณฺณนา
๑. โคฆาตกปุตฺตวตฺถุ. (๑๘๑)
หน้า
  ๑๘. มลวคฺควณฺณนา
๑. โคฆาตกปุตฺตวตฺถุ. (๑๘๑)
   
   
คเหตฺวา ปจาเปตฺวา ปุตฺตทาเรน  สทฺธึ  นิสีทิตฺวา  มํสญฺ ขาทติ
มูเลน   วิกฺกีณาติ. โส  เอวํ  ปญฺจปณฺณาสวสฺสานิ  โคฆาตกกมฺมํ
กโรนฺโต ธูรวิหาเร  วิหรนฺตสฺส   สตฺถุโน   เอกทิวสํ  กฏจฺฉุมตฺตมฺปิ
ยาคุ  วา  ภตฺตํ วา  น  อทาสิโส  วินา  มํเสน  ภตฺตํ  น ภุญฺชติ.
โส  เอกทิวสํ  ทิวสภาเค  มํสํ  วิกฺกีณิตฺวา  อตฺตโน  อตฺถาย  ปจิตุ
เอกํ มํสขณฺฑํ  ภริยาย ทตฺวา นหายิตุ  อคมาสิ. อถสฺส สหายโก
เคหํ   อาคนฺตฺวา  ภริยํ  อาห  "โถกํ  เม  วิกฺกีณิยมํสํ  เทหิเคเห
เม   ปาหุนโก   อาคโตติ.   "นตฺถิ  วิกฺกีณิยมํสํสหายโก  เต  มํสํ
วิกฺกีณิตฺวา  อิทานิ  นหายิตุ  คโตติ.  "มา เอวํ กริสเจ  มํสขณฺฑํ
อตฺถิเทหีติ. "สหายกสฺส  เต  นิกฺขิตฺตํ  มํสขณฺฑํ  เปตฺวา  อญฺํ
มํสํ   นตฺถีติ.   โส   "สหายกสฺส  เม  อตฺถาย   ปิตมํสโต  อญฺํ
นตฺถิ;   โส    วินา  มํเสน  น  ภุญฺชติายํ  ทสฺสตีติ  สามํ  ตํ
มํสํ   คเหตฺวา   ปกฺกามิ.   โคฆาตโกปิ   นหาตฺวา   อาคโตตาย
อตฺตโน   ปกฺกปณฺเณน  สทฺธึ  วฑฺเฒตฺวา   ภตฺเต   อุปนีเตอาห
"กหํ   มํสนฺติ.   "นตฺถิ   สามีติ.  "นนุ  อหํ  ปจนตฺถาย  มํสํ  ทตฺวา
คโตติ.   "ตว   สหายโก   อาคนฺตฺวา   `ปาหุนโก   เม   อาคโต,
วิกฺกีณิยมํสํ  เม  เทหีติ  วตฺวามยา  `สหายกสฺส  เต  ปิตมํสโต
อฺํ  นตฺถิ, โส    วินา  มํเสน น ภุญฺชตีติ วุตฺเตปิ, พลกาเรน
ตํ   มํสํ  สามํเยว  คเหตฺวา  คโตติโส  "อหํ  วินา  มํเสน  ภตฺตํ
น   ภุญฺชามิหราหิ  นนฺติ.  "กึ  สกฺกา  กาตุ,  ภุญฺช  สามีติโส
"าหํ  ภตฺตํ   ภุญฺชามีติ   ตํ   ภตฺตํ   หราเปตฺวา   สตฺถํ  อาทาย,
ปจฺฉาเคเห  ิโต  โคโณ  อตฺถิตสฺส  สนฺติกํ  คนฺตฺวา  มุเข  หตฺถํ
ปกฺขิปิตฺวา  ชิวฺหํ  นีหริตฺวา สตฺเถน  มูเล  ฉินฺทิตฺวา อาทาย คนฺตฺวา
องฺคาเรสุ ปจาเปตฺวา ภตฺตมตฺถเก เปตฺวา นิสินฺโน เอกํ ภตฺตปิณฺฑํ
ภุญฺชิตฺวา  เอกํ  มํสขณฺฑํ   มุเข   เปสิ.   ตํขณญฺเวสฺส   ชิวฺหา
ฉินฺทิตฺวา   ภตฺตปาติยํ  ปติ. ตํขณํเยว  กมฺมสริกฺขกํ  วิปากํ  ลภิ.
โสปิ โข  โคโณ วิย  โลหิตธาราย  มุขโต  ปคฺฆรนฺติยา  อนฺโตเคหํ
ปวิสิตฺวา ชนฺนุเกหิ  วิจรนฺโต  วิรวิ. ตสฺมึ  สมเย  โคฆาตกสฺส ปุตฺโต
ปิตรํ  โอโลเกตฺวา  สมีเป  ิโต  โหติอถ  นํ  มาตา  อาห "ปสฺส
ปุตฺต  อิมํ  โคณํ วิย  เคหมชฺเฌ  ชนฺนุเกหิ  วิจริตฺวา  วิรวนฺตํอิทํ
ทุกฺขํ  ตว  มตฺถเก  ปติสฺสติมมํปิ  อโนโลเกตฺวา  อตฺตโน  โสตฺถึ
กโรนฺโต  ปลายสฺสูติ. โส  มรณภยตชฺชิโต  มาตรํ  วนฺทิตฺวา ปลายิ,
ปลายิตฺวา   จ  ปน   ตกฺกสิลํ   อคมาสิ.   โคฆาตโกปิ  โคโณ  วิย
เคหมชฺเฌ วิรวนฺโต วิจริตฺวา กาลํ กตฺวา อวีจิมฺหิ นิพฺพตฺติ. โคโณปิ
กาลมกาสิ. โคฆาตกปุตฺโตปิ  ตกฺกสิลํ    คนฺตฺวา   สุวณฺณการกมฺมํ
อุคฺคณฺหิ.   อถสฺสาจริโย  คามํ  คจฺฉนฺโต  "เอวรูปํ  นาม  อลงฺการํ
กเรยฺยาสีติ   วตฺวา   ปกฺกามิ.   โสปิ   ตถารูปํ   อลงฺการํ  อกาสิ.
อถสฺสาจริโย  อาคนฺตฺวา   อลงฺการํ   ทิสฺวา   "อยํ   ยตฺถ  กตฺถจิ
คนฺตฺวา   ชีวิตุ  สมตฺโถติ   วยปฺปตฺตํ   อตฺตโน   ธีตรํ  อทาสิโส
ปุตฺตธีตาหิ  วฑฺฒิ. อถสฺส  ปุตฺตา  วยปฺปตฺตา  สิปฺปํ  อุคฺคณฺหิตฺวา
อปรภาเค  สาวตฺถึ  คนฺตฺวา  ตตฺถ  ฆราวาสํ  สณฺเปตฺวา  วสนฺตา
สทฺธา  ปสนฺนา  อเหสุ.   ปิตาปิ   เนสํ   ตกฺกสิลายํ   กิญฺจิ  กุสลํ
อกตฺวาว  ชรํ  ปาปุณิ.   อถสฺส   ปุตฺตา   "ปิตา   โน  มหลฺลโกติ
อตฺตโน  สนฺติกํ  ปกฺโกสาเปตฺวา   "ปิตุ  อตฺถาย  ทานํ  ทสฺสามาติ
พุทฺธปฺปมุขํ   ภิกฺขุสงฺฆํ   นิมนฺตยึสุ.    เต   ปุนทิวเส   อนฺโตเคเห
พุทฺธปฺปมุขํ     ภิกฺขุสงฺฆํ    นิสีทาเปตฺวา    สกฺกจฺจํ    ปริวิสิตฺวา,
ภตฺตกิจฺจาวสาเน สตฺถารํ อาหํสุ "ภนฺเต  อมฺเหหิ  อิทํ  ปิตุ ชีวภตฺตํ
ทินฺนํ, ปิตุ โน อนุโมทนํ  กโรถาติ. สตฺถา ตํ อามนฺเตตฺวา "อุปาสก
ตฺวํ  มหลฺลโก ปริปกฺกสรีโร ปณฺฑุปลาสสทิโสตว ปรโลกคมนาย
กุสลปาเถยฺยํ นตฺถิอตฺตโน ปติฏฺํ กโรหิ, ปณฺฑิโต ภว มา พาโลติ
วตฺวา อนุโมทนํ กโรนฺโต อิมา คาถา อภาสิ

                ปณฺฑุปลาโส ทานิสิ,
                ยมปุริสาปิ เต อุปฏฺิตา.
                อุยฺโยคมุเข ปติฏฺสิ,
                ปาเถยฺยํปิ เต วิชฺชติ.
                โส กโรหิ ทีปมตฺตโน,
                ขิปฺปํ วายม ปณฺฑิโต ภว
                นิทฺธนฺตมโล อนงฺคโณ
                ทิพฺพํ อริยภูมิเมหิสีติ.

ภูมิยํ  ปตนปณฺฑุปลาโส วิย  อโหสิยมปุริสาติ  ยมทูตา วุจฺจนฺติ.
อิทํ ปน มรณเมว  สนฺธาย  วุตฺตํมรณนฺ เต  ปจฺจุปฏฺิตนฺติ  อตฺโถ.
อุยฺโยคมุเขติ:    ปริหานิมุเข    อวุฑฺฒิมุเข       ิโตสีติ   อตฺโถ.
ปาเถยฺยนฺติ: คมิกสฺส  ตณฺฑุลาทิปาเถยฺยํ วิย  ปรโลกํ  คจฺฉนฺตสฺส
ตว  กุสลปาเถยฺยมฺปิ  นตฺถีติ  อตฺโถโส กโรหีติโส  ตฺวํ สมุทฺเท
นาวาย  ภินฺนาย  ทีปสงฺขาตํ  ปติฏฺํ  วิย   อตฺตโน   กุสลปติฏฺํ
กโรหิ,   กโรนฺโต    ขิปฺปํ  วายม  สีฆํ  สีฆํ  วิริยํ  อารภ  อตฺตโน
กุสลกมฺมปติฏฺากรเณน  ปณฺฑิโต  ภวโย  หิ  มรณมุขํ  อปตฺวา
กาตุ   สมตฺถกาเลเยว  กุสลํ  กโรติเอส  ปณฺฑิโต  นามตาทิโส
ภว มา อนฺธพาโลติ  อตฺโถทิพฺพํ อริยภูมินฺติเอวํ วิริยํ กโรนฺโต
ราคาทีนํ  มลานํ  นีหฏตาย  นิทฺธนฺตมโล, องฺคณาภาเวน  อนงฺคโณ
นิกฺกิเลโส หุตฺวา ปญฺจวิธํ สุทฺธาวาสภูมึ ปาปุณิสฺสสีติ อตฺโถ.
   
สาตฺถิกา เทสนา อโหสีติ.
   
กตภตฺตกิจฺจํ   สตฺถารํ   อนุโมทนกาเล    อาหํสุ   "ภนฺเต   อิทมฺปิ
อมฺหากํ   ปิตุ   ชีวภตฺตเมวอิมสฺเสว  อนุโมทนํ  กโรถาติสตฺถา
ตสฺส อนุโมทนํ กโรนฺโต อิมา เทฺว คาถา อภาสิ

               "อุปนีตวโย ทานิสิ,
                สมฺปยาโตสิ ยมสฺส สนฺติกํ, (คนฺตุ)
                วาโสปิ เต นตฺถิ อนฺตรา,
                ปาเถยฺยํปิ เต น วิชฺชติ.
                โส กโรหิ ทีปมตฺตโน,
                ขิปฺปํ วายม ปณฺฑิโต ภว
                นิทฺธนฺตมโล อนงฺคโณ
                 ปุน ชาติชรํ อุเปหิสีติ.

อติกฺกนฺตวโยตฺวมสิ  อิทานิ   ตโย   วเย  อติกฺกมิตฺวา  มรณมุเข
ิโตติ  อตฺโถสมฺปยาโตสิ  ยมสฺส  สนฺติกนฺติ:   มรณมุขํ   คนฺตุ
สชฺโช   หุตฺวา   ิโตสีติ  อตฺโถวาโสปิ  จ  เต  นตฺถิ  อนฺตราติ:
ยถา  มคฺคํ  คจฺฉนฺตา  ตานิ  ตานิ  กิจฺจานิ  กโรนฺตา  อนฺตรามคฺเค
วสนฺติ;      เอวํ   ปรโลกํ   คจฺฉนฺตา.      หิ  สกฺกา  ปรโลกํ
คจฺฉนฺเตน   "อธิวาเสถ   กติปาหํ,   ทานํ  ตาว  เทมิธมฺมํ  ตาว
สุณามีติอาทีนิ  วตฺตุ.   อิโต   ปน   จวิตฺวา   ปรโลเก   นิพฺพตฺโตว
โหติอิมมตฺถํ สนฺธาเยตํ  วุตฺตํ. ปาเถยฺยนฺต  อิทํ กิญฺจาปิ เหฏฺา
วุตฺตเมว, อุปาสกสฺส  ปน  ปุนปฺปุนํ  ทฬฺหีกรณตฺถํ  อิธาปิ สตฺถารา
คหิตํ. ชาติชรนฺติ เอตฺถ พฺยาธิมรณานิปิ คหิตาเนว โหนฺติ.
เอวํ  สนฺเตปิยถา   นาม   รญฺา   อตฺตโน   มุขปฺปมาณํ  กพฬํ
วฑฺเฒตฺวา  ปุตฺตสฺส  อุปนีเต [] กุมาโร  อตฺตโน  มุขปฺปมาเณเนว
คณฺหาติ; เอวเมว สตฺถารา  อุปริมคฺควเสน ธมฺเม เทสิเตปิ อุปาสโก
อตฺตโน   อุปนิสฺสยพเลน  เหฏฺา  โสตาปตฺติผลํ   ปตฺวา   อิมิสฺสา
อนุโมทนาย อวสาเน  อนาคามิผลํ ปตฺโต. เสสปริสายปิ สาตฺถิกา
ธมฺมเทสนา อโหสีติ.

 ************

๑. ยุ. สามํ จ.
๒. สี. ยุ. "ภริยายาติ นตฺถิ.

๓. สี. ยุ. วุตฺโตปิ.
๔. ม. ฉิชฺชิตฺวา.

๕. สี. ยุ. ตํ.
๖. สี. ยุ. จ ติฏฺสิ.
๗. ยุ.  สนฺติเก.
๘. สี. ยุ. เอตฺถนฺตเร "โสติ อตฺถิ.
๙. สี. ยุ. "ปตฺวา....อนาคามิผลนฺติ นตฺถิ.


  เลือกเรื่องที่ต้องการ  
๑๘.มลวคฺควณฺณนา
๑. โคฆาตวตฺถุ
๒. อญฺตรพฺราหฺมณวตฺถุ
๓. ติสฺสตฺเถรวตฺถุ
๔. โลฬุทายิตฺเถรวตฺถุ
๕. อญฺตรกุลปุตฺตวตฺถ
๖. จูฬสาริภิกฺขุวตฺถุ
๗. ปญฺจอุปาสกวตฺถุ
๘. ติสฺสทหรวตฺถุ
๙. ปญฺจอุปาสกวตฺถุ
๑๐. เมณฺฑกเสฏฺิวตฺถุ
๑๑. อุชฺฌานสญฺิตฺฺเถรวตฺถุ
๑๒. สุภทฺทวตฺถุ
๑๙.ธมฺมฏวคฺควณฺณนา
๑. วินิจฺฉยมหามตฺตวตฺถุ
๒. ฉพฺพคฺคิยวตฺถุ
๓. เอกุทานตฺเถรวตฺถุ
๔. ลกุณฺฑกภทฺทิยตฺเถรวตฺถุ
๕. สมฺพหุลภิกฺขุวตฺถุ
๖. หตฺถกวตฺถุ
๗. อญฺตรพฺราหฺมณวตฺถุ
๘. ติตฺถิยวตฺถุ
๙. อริยพาลิสิกวตฺถุ
๑๐. สมฺพหุลภิกฺขุวตฺถุ
๒๐.มคฺควคฺควณฺณนา
๑. ปญฺจสตภิกฺขุวตฺถุ
๒. อปรํ ปญฺจสตภิกฺขุวตฺถุ
๓. ปธานกมฺมิกติสฺสตฺเถรวตฺถุ
๔. สูกรเปตวตฺถุ
๕. โปิลตฺเถรวตฺถุ
๖. มหลฺลกตฺเถรวตฺถุ
๗. สารีปุตฺตตฺเถรสฺส สทฺธิวิหาริกวตฺถุ
๘. มหาธนวาณิชวตฺถุุ
๙. กิสาโคตมีวตฺถุ
๑๐. ปฏาจาราวตฺถุ
๒๑.ปกิณณกวคฺควณฺณนา
๑. อตฺตโนปุพฺพกมฺมวตฺถุ
๒. กุกฺกุฏณฺฑขาทิกาวตฺถุ
๓. ภทฺทิยภิกฺขุวตฺถุ
๔. ลกุณฺฏกภทฺทิยตฺเถรวตฺถุ
๕. ทารุสากฏิกวตฺถุ
๖. วชฺชีปุตฺตกภิกฺขุวตฺถุ
๗. จิตฺตคหปติวตฺถุ
๘. จูฬสุภทฺทาวตฺถุ
๙. เอกวิหาริตฺเถรวตฺถุ
๒๒.นิรยวคฺควณฺณนา
๑. สุนฺทรีปริพฺพาชิกาวตฺถุ
๒. ทุกฺขปีฬิตสตฺตวตฺถุ
๓. วคฺคุมุทาตีริยภิกฺขุวตฺถุ
๔. เขมกเสฏิปุตฺตวตฺถ
๕. ทุพฺพจภิกฺขุวตฺถุ
๖. อิสฺสาปกตอิตฺถีวตฺถุ
๗. อาคนฺตุกภิกฺขุวตฺถุ
๘. นิคฺคณฺวตฺถุ
๙. ติตฺถิยสาวกวตฺถุ
๒๓.นาควคฺควณฺณนา
๑. อตฺตโนวตฺถุ
๒. หตฺถาจริยปุพฺพกวตฺถุ
๓. ปริชิณฺณพฺราหฺมณปุตฺตวตฺถุ
๔. ปเสนทิโกสลราชวตฺถุ
๕. สานุสามเณรวตฺถุ
๖. ปาเวรกหตฺถิวตฺถุ
๗. สมฺพหุลภิกฺขุวตฺถุ
๘. มารวตฺถุ