|
| |
๑๖. ปิยวคฺควณฺณนา
๙. นนฺทิยวตฺถุ. (๑๗๓) |
หน้า
๑๕๕ |
|
๙. นนฺทิยวตฺถุ. (๑๗๓) |
| |
|
|
|
| นนฺทิยํ อารพฺภ กเถสิ. |
| |
|
|
|
ปุตฺโต อโหสิ. โส มาตาปิตูนํ อนุรูโป สทฺธาสมฺปนฺโน สงฺฆุปฏฺาโก
ว อโหสิ. อถสฺส มาตาปิตโร วยปฺปตฺตกาเล สมฺมุขเคหโต
มาตุลธีตรํ เรวตึ นาม อาเนตุกามา อเหสุ. สา ปน อสฺสทฺธา
อทานสีลา, นนฺทิโย ตํ น อิจฺฉิ. อถ สฺส มาตา เรวตึ อาห
"อมฺม ตฺวํ อิมสฺมึ เคเห ภิกฺขุสงฺฆสฺส นิสชฺชนฏฺานํ อุปลิมฺปิตฺวา
อาสนานิ ปญฺาเปหิ, อาธารเก เปหิ, ภิกฺขูนํ อาคตกาเล
ปตฺเต คเหตฺวา นิสีทาเปตฺวา ธมฺมกรเกน ๑ ปานียํ ปริสฺสาเวตฺวา
ภุตฺตกาเล ปตฺเต โธว; เอวํ เม ปุตฺตสฺส อาราธิกา ภวิสฺสตีติ.
สา ตถา อกาสิ. อถ นํ "โอวาทกฺขมา ชาตา ติ ปุตฺตสฺส
อาโรเจตฺวา, เตน "สาธูติ สมฺปฏิจฺฉิเต, ทิวสํ เปตฺวา อาวาหํ
กรึสุ. อถ นํ นนฺทิโย อาห "สเจ ภิกฺขุสงฺฆญฺจ มาตาปิตโร
จ เม อุปฏฺหิสฺสสิ, เอวํ อิมสฺมึ เคเห วตฺถุ ลภิสฺสสิ, อปฺปมตฺตา
โหหีติ. สา "สาธูติ ปฏิสฺสุณิตฺวา กติปาหํ สทฺธา วิย หุตฺวา
อุปฏฺหนฺตี เทฺว ปุตฺเต วิชายิ. นนฺทิยสฺสปิ มาตาปิตโร กาลมกํสุ.
เคเห สพฺพิสฺสริยํ ตสฺสาเยว อโหสิ. นนฺทิโยปิ มาตาปิตูนํ
กาลกิริยโต ปฏฺาย มหาทานปติ หุตฺวา ภิกฺขุสงฺฆสฺส ทานํ
ปฏฺเปสิ, กปณทฺธิกาทีนํปิ เคหทฺวาเร ปากวตฺตํ ปฏฺเปสิ. โส
อปรภาเค สตฺถุ ธมฺมเทสนํ สุตฺวา อาวาสทาเน อานิสํสํ
สลฺลกฺเขตฺวา อิสิปตเน มหาวิหาเร จตูหิ คพฺเภหิ ปฏิมณฺฑิตํ
จตุสฺสาลํ กาเรตฺวา มญฺจปีาทีนิ อตฺถราเปตฺวา ตํ อาวาสํ
นิยฺยาเทนฺโต พุทฺธปฺปมุขสฺส ภิกฺขุสงฺฆสฺส ทานํ ทตฺวา ตถาคตสฺส
ทกฺขิโณทกํ อทาสิ. สตฺถุ ทกฺขิโณทกปฺปติฏฺาเนน สทฺธึเยว
ตาวตึสเทวโลเก สพฺพทิสาสุ ทฺวาทสโยชนิโก อุทฺธํ โยชนสตุพฺเพโธ
สตฺตรตนมโย นารีคณสมฺปนฺโน ทิพฺพปฺปาสาโท อุคฺคจฺฉิ. |
|
|
ปาสาทสฺส อวิทูเร ิโต อตฺตโน สนฺติกํ อาคเต เทวปุตฺเต ปุจฺฉิ
"กสฺเสโส อจฺฉราคณปริปุณฺโณ ทิพฺพปฺปาสาโท นิพฺพตฺโตติ.
อถ สฺส เต เทวปุตฺตา วิมานสามิกํ อาจิกฺขนฺตา อาหํสุ "ภนฺเต
เยน นนฺทิเยน นาม คหปติปุตฺเตน อิสิปตเน สตฺถุ วิหาโร
กาเรตฺวา ทินฺโน, ตสฺสตฺถาย เอตํ วิมานํ นิพฺพตฺตนฺติ. อจฺฉราสงฺโฆปิ
นํ ทิสฺวา ปาสาทโต โอตริตฺวา อาห "ภนฺเต มยํ `นนฺทิยสฺส
ปริจาริกา ภวิสฺสาม าติ อิธ นิพฺพตฺตา, ตํ ปน อปสฺสนฺตา อติวิย
อุกฺกณฺิตมฺห; มตฺติกปาตึ ภินฺทิตฺวา สุวณฺณปาตึ คหณสทิสํ หิ
มนุสฺสสมฺปตฺตึ หิตฺวา ทิพฺพสมฺปตฺตึ คหณํ, อิธาคมนตฺถาย นํ
วเทยฺยาถาติ. เถโร ตโต อาคนฺตฺวา สตฺถารํ อุปสงฺกมิตฺวา
ปุจฺฉิ "นิพฺพตฺตติ นุ โข ภนฺเต มนุสฺสโลเก ิตานญฺเว
กตกลฺยาณานํ ทิพฺพสมฺปตฺตีติ. "โมคฺคลฺลาน นนุ เต เทวโลเก
นนฺทิยสฺส นิพฺพตฺตา ทิพฺพสมฺปตฺติ สามํ ทิฏฺา, กสฺมา มํ
ปุจฺฉสีติ. "เอวํ ภนฺเต นิพฺพตฺตตีติ. อถ นํ สตฺถา "โมคฺคลฺลาน
กึ นาเมตํ กเถสิ; ยถา หิ จิรปฺปวุตฺถํ ปุตฺตํ วา ภาตรํ วา
ปวาสโต อาคจฺฉนฺตํ คามทฺวาเร ิโต โกจิเทว ทิสฺวา เวเคน
เคหํ อาคนฺตฺวา `อสุโก นาม อาคโต ติ อาโรเจยฺย, อถ สฺส
าตกา หฏฺปฺปหฏฺา เวเคน นิกฺขมิตฺวา `อาคโต สิ ตาต,
อาคโต สิ ตาต าติ ตํ อภินนฺเทยฺยุ; เอวเมว อิธ กตกลฺยาณํ
อิตฺถึ วา ปุริสํ วา อิมํ โลกํ หิตฺวา ปรโลกํ คตํ ทสวิธํ
ทิพฺพปณฺณาการํ อาทาย `อหํ ปุรโต, อหํ ปุรโตติ ปจฺจุคฺคนฺตฺวา
เทวตา อภินนฺทนฺตี ติ วตฺวา อิมา คาถา อภาสิ |
|
"จิรปฺปวาสึ ปุริสํ ทูรโต โสตฺถิมาคตํ
าตี มิตฺตา สุหชฺชา จ อภินนฺทนฺติ อาคตํ,
ตเถว กตปุญฺํปิ อสฺมา โลกา ปรํ คตํ
ปุญฺานิ ปฏิคฺคณฺหนฺติ; ปิยํ าตีว อาคตนฺติ. |
|
|
วณิชฺชํ วา ราชโปริสํ วา กตฺวา ลทฺธลาภํ นิปฺผนฺนสมฺปตฺตึ
อนุปทฺทเวน ทูรฏฺานโต อาคตํ. าตี มิตฺตา สุหชฺชา จาติ:
กุลสมฺพนฺธวเสน าตี จ สนฺทิฏฺาทิภาเวน มิตฺตา จ สุหทยภาเวน
สุหชฺชา จ. อภินนฺทนฺติ อาคตนฺติ: นํ ทิสฺวา "สฺวาคตนฺติ
วจนมตฺเตน วา อญฺชลิกรณมตฺเตน วา, เคหํ สมฺปตฺตํ ปน
นานปฺปการปณฺณาการาภิหรณวเสน อภินนฺทนฺติ. ตเถวาติ: เตเนว
การเณน กตปุญฺํปิ ปุคฺคลํ อิมมฺหา โลกา ปรโลกํ คตํ
"ทิพฺพํ อายุ, วณฺณํ สุขํ ยสํ อธิปเตยฺยํ; ทิพฺพํ รูปํ สทฺทํ คนฺธํ
รสํ โผฏฺพฺพนฺติ อิมํ ทสวิธํ ปณฺณาการํ อาทาย มาตาปิตุฏฺาเน
ิตานิ ปุญฺานิ อภินนฺทนฺตานิ ปฏิคฺคณฺหนฺติ. ปิยํ าตีวาติ:
อิธ โลเก ปิยํ าตกํ อาคตํ เสสาตกา วิยาติ อตฺโถ. |
| |
|
|
|
นนฺทิยวตฺถุ.
ปิยวคฺควณฺณนา นิฏฺิตา.
โสฬสโม วคฺโค. |
|
๑. ธมกรเกนาติปิ ปาโ. |
|
|
