๑๔. พุทฺธวคฺควณฺณนา
๑. มารธีตาวตฺถุ. (๑๔๘)
หน้า
๖๑
๑๔. พุทฺธวคฺควณฺณนา
๑. มารธีตาวตฺถุ. (๑๔๘)
   
มารธีตโร อารพฺภ กเถสิ.
   
        เทสนํ  ปน  สาวตฺถิยํ  สมุฏฺาเปตฺวา ปุน กุรุรฏฺเ  มาคนฺทิย-
พฺราหฺมณสฺส
  กเถสิ.   กุรุรฏฺเ   กิร   มาคนฺทิยพฺราหฺมณสฺส  ธีตา
มาคนฺทิยาเยว    นาม   อโหสิ   อุตฺตมรูปธรา.   ตํ   ปฏฺยมานา
อเนกพฺราหฺมณมหาสาลา  เจว   ขตฺติยมหาสาลา  จ   "ธีตรํ   โน
เทตูติ   มาคนฺทิยสฺส   ปหิณึสุ.   โสปิ   "   ตุมฺเห   มยฺหํ   ธีตุ
อนุจฺฉวิกาติ  สพฺเพ  ปฏิกฺขิปิเยว.   อเถกทิวสํ  สตฺถา  ปจฺจูสสมเย 
โลกํ โวโลเกนฺโต  อตฺตโน าณชาลสฺส  อนฺโต  ปวิฏฺํ  มาคนฺทิย-
พฺราหฺมณํ
  ทิสฺวา  "กึ นุ โข  ภวิสฺสตีติ  อุปธาเรนฺโต พฺราหฺมณสฺส
    พฺราหฺมณิยา   จ    ติณฺณํ    มคฺคผลานํ    อุปนิสฺสยํ   อทฺทส.
พฺราหฺมโณปิ   พหิคาเม  นิพทฺธํ   อคฺคึ   ปริจรติ.   สตฺถา  ปาโตว
ปตฺตจีวรมาทาย    ตํ   านํ   อคมาสิ.   พฺราหฺมโณ   สตฺถุ   รูปสิรึ
โอโลเกนฺโต   "อิมสฺมึ   โลเก   อิมินา  สทิโส  ปุริโส  นาม  นตฺถิ,
อยํ   มยฺหํ   ธีตุ   อนุจฺฉวิโก,   อิมสฺส   ธีตรํ  ทสฺสามีติ  จินฺเตตฺวา
สตฺถารํ   อาห   "สมณ   มม   เอกา   ธีตา   อตฺถิ,   อหํ  ตสฺสา
อนุจฺฉวิกํ  ปุริสํ   อปสฺสนฺโต   ตํ     กสฺสจิ  อทาสึตฺวํ  ปนสฺสา
อนุจฺฉวิโก,   อหํ   เต   ธีตรํ   ปาทปริจาริกํ   กตฺวา   ทาตุกาโม;
ยาว   นํ   อาเนมิ,   ตาว   อิเธว   ติฏฺาหีติสตฺถา  ตสฺส  กถํ
สุตฺวา  เนว   อภินนฺทิ     ปฏิกฺโกสิพฺราหฺมโณปิ  เคหํ  คนฺตฺวา
พฺราหฺมณึ    อาห    "โภติ   อชฺช   เม   ธีตุ   อนุจฺฉวิโก   ปุริโส
ทิฏฺโ,   ตสฺส   นํ   ทสฺสามาติ   ธีตรํ   อลงฺการาเปตฺวา   อาทาย
พฺราหฺมณิยา  สทฺธึ   ตํ  านํ  อคมาสิ.   มหาชโนปิ   กุตูหลชาโต
นิกฺขมิ.  สตฺถา  พฺราหฺมเณน  วุตฺตฏฺาเน อฏฺตฺวา  ตตฺถ  ปทเจติยํ
ทสฺเสตฺวา   อญฺสฺมึ   าเน   อฏฺาสิ.   พุทฺธานํ   กิร   ปทเจติยํ
"อิทํ    อสุโก   นาม    ปสฺสตูติ   อธิฏฺหิตฺวา   อกฺกนฺตฏฺาเนเยว
ปญฺายติ.   เสสฏฺาเน   ตํ   ปสฺสนฺโต  นาม  นตฺถิ.   พฺราหฺมโณ
อตฺตนา    สทฺธึ    คจฺฉมานาย   พฺราหฺมณิยา   "กหํ  โสติ  ปุฏฺโ
"อิมสฺมึ  าเน   ติฏฺาหติ   ตํ   อวจนฺติ  โอโลเกนฺโต   ปทวลญฺชํ
ทิสฺวา    "อิทมสฺส   ปทนฺติ   ทสฺเสสิ.    สา  ลกฺขณมนฺตกุสลตาย
"   อิทํ   พฺราหฺมณ   กามโภคิโน  ปทนฺติ   วตฺวา,   พฺราหฺมเณน
"โภติ   ตฺวํ   อุทกจาฏิมฺหิ   สุสุมารํ   ปสฺสสิ,   มยา  โส  [สมโณ]
`ธีตรํ   เต   ทสฺสามีติ   วุตฺโตเตนาปิ  เม  อธิวาสิตนฺ ติ  วุตฺเต,
"พฺราหฺมณ   กิญฺจาปิ   ตฺวํ  เอวํ  วเทสิอิทํ  ปน  นิกฺกิเลสสฺเสว
ปทนฺติ วตฺวา อิมํ คาถมาห

"รตฺตสฺส หิ อุกฺกุฏิกํ ปทํ ภเว,
 ทุฏฺสฺส โหติ สหสานุปีฬิตํ,
 มุฬฺหสฺส โหติ อวกฑฺฒิตํ ปทํ,
 วิวฏจฺฉทสฺส อิทมีทิสํ ปทนฺติ.

อถ  นํ  พฺราหฺมโณ  "โภติ  มา  วิรวิตุณฺหีภูตา  เอหีติ  คจฺฉนฺโต
สตฺถารํ   ทิสฺวา   "อยํ   โส   ปุริโสติ   ตสฺสา  ทสฺเสตฺวา  สตฺถารํ
อุปสงฺกมิตฺวา   "สมณ   ธีตรํ []   ทสฺสามีติ  อาหสตฺถา  "
เม  ตว  ธีตาย   อตฺโถ ติ  อวตฺวา  "พฺราหฺมณ  เอกํ  เต  การณํ
กเถสฺสามิ,  สุณิสฺสสี ติ  วตฺวา,   "กเถหิ  [โภสมณสุณิสฺสามี ติ
วุตฺเต,  อภินิกฺขมนโต  ปฏฺาย  อตีตํ  อาหริตฺวา  ทสฺเสสิตตฺรายํ
สงฺเขปกถา:
อภินิกฺขมนฺโต   นครทฺวาเร   ิเตน   มาเรน   "สิทฺธตฺถ   นิวตฺตสฺสุ,
อิโต    เต    สตฺตเม   ทิวเส   จกฺกรตนํ   ปาตุภวิสฺสตีติ   วุตฺเต,
"อหํเป ตํ   มาร  ชานามิ  ปน  เม  เตน  อตฺโถติ  อาห.  "อถ
กิมตฺถาย  นิกฺขมสีติ.   "สพฺพญฺญุตญฺาณตฺถายาติ   "เตนหิ  สเจ
อชฺชโต   ปฏฺาย   กามวิตกฺกาทีนํ   เอกํปิ   วิตกฺกํ   วิตกฺเกสฺสสิ,
ชานิสฺสามิ    เต    กตฺตพฺพนฺติ    [อาห].    โส   ตโต   ปฏฺาย
โอตาราเปกฺโข   สตฺต   วสฺสานิ    มหาสตฺตํ   อนุพนฺธิ.   สตฺถาปิ
ฉพฺพสฺสานิ ทุกฺกรการิกํ จริตฺวา ปจฺจตฺตํ  ปุริสการํ นิสฺสาย โพธิมูเล
สพฺพญฺญุตญฺาณํ ปฏิวิชฺฌิตฺวา วิมุตฺติสุขํ ปฏิสํเวทยมาโน ปญฺจเม
สตฺตาเห   อชปาลนิโคฺรธมูเล   นิสีทิ.   ตสฺมึ   สมเย   มาโร  "อหํ
เอตฺตกํ  กาลํ  อนุพนฺธิตฺวา  โอตาราเปกฺโขปิ  อิมสฺส  กิญฺจิ  ขลิตํ
นาทฺทสํ,   อติกฺกนฺโตทานิ    เอส  มม  วิสยนฺติ  โทมนสฺสปฺปตฺโต
มหามคฺเค นิสีทิอถสฺส  "ตณฺหา อรตี ราคาติ  อิมา  ติสฺโส ธีตโร
"ปิตา   โน   น   ปญฺายติ,   กหํ  นุ โข  เอตรหี ติ  โอโลกยมานา
ตํ    ตถา   นิสินฺนํ   ทิสฺวา   อุปสงฺกมิตฺวา   "กสฺมา   ตาต   ทุกฺขี
ทุมฺมโนสีติ   ปุจฺฉึสุ.   โส   ตาสํ   ตมตฺถํ  อาโรเจสิอถ  นํ  ตา
อาหํสุ   "ตาต   มา   จินฺตยิตฺถ,   มยํ   ตํ   อตฺตโน  วเส  กตฺวา
อาเนสฺสามาติ.   "น   สกฺกา   อมฺมา  เอส  เกนจิ  วเส  กาตุนฺติ.
"ตาต  มยํ  อิตฺถิโย  นาม   อิทาเนว  นํ  ราคปาสาทีหิ  พนฺธิตฺวา
อาเนสฺสาม,    ตุมฺเห   มา  จินฺตยิตฺถ าติ   สตฺถารํ   อุปสงฺกมิตฺวา
"ปาเท   เต  สมณ  ปริจาเรมาติ  อาหํสุสตฺถา  เนว  ตาสํ  วจนํ
มนสากาสิ,      อกฺขีนิ   อุมฺมีเลตฺวา   โอโลเกสิปุน  มารธีตโร
"อุจจาวโจ โข ปุริสานํ  อธิปฺปาโยเกสญฺจิ  กุมาริกาสุ เปมํ โหติ,
เกสญฺจิ   ปมวเย  ิตาสุ,   เกสญฺจิ  มชฺฌิมวเย  ิตาสุเกสญฺจิ
ปจฺฉิมวเย   ิตาสุ;   นานปฺปกาเรหิ   ตํ   ปโลภิสฺสามาติ   เอเกกา
กุมาริกาวณฺณาทิวเสน สตํ สตํ อตฺตภาเว อภินิมฺมินิตฺวา กุมาริกาโย
อวิชาตา     สกึวิชาตา    ทุวิชาตา   มชฺฌิมิตฺถิโย   มหลฺลกิตฺถิโย
  หุตฺวา   ฉกฺขตฺตุ   ภควนฺตํ   อุปสงฺกมิตฺวา   "ปาเท   เต  สมณ
ปริจาเรมาติ  อาหํสุตํปิ  ภควา    มนสากาสิยถา ตํ  อนุตฺตเร
อุปธิสงฺขเย อธิมุตฺโตติอถ สตฺถา เอตฺตเกนาปิ  ตา อนุคจฺฉนฺติโย
"อเปถกึ  ทิสฺวา  เอวํ  วายมถเอวรูปํ  นาม อวีตราคานํ ปุรโต
กาตุ วฏฺฏติตถาคตสฺส  ปน  ราคาทโย ปหีนาเกน  มํ การเณน
อตฺตโน วเส เนสฺสถาติ วตฺวา อิมา คาถา อภาสิ
"ยสฺส ชิตํ นาวชิยติ,
 ชิตมสฺส โนยาติ โกจิ โลเก,
 ตํ พุทฺธมนนฺตโคจรํ
 อปทํ เกน ปเทน เนสฺสถ?
 ยสฺส ชาลินี วิสตฺติกา
 ตณฺหา นตฺถิ กุหิญฺจิ เนตเว,
 ตํ พุทฺธมนนฺตโคจรํ
 อปทํ เกน ปเทน เนสฺสถาติ.
เตน  เตน  มคฺเคน  ชิตํ   ราคาทิกฺกิเลสชาตํ  ปุน  อสมุทาจรณโต
นาวชิยติ  ทุชฺชิตํ  นาม     โหติโนยาตีติ  อุยฺยาติยสฺส
ชิตํ   กิเลสชาตํ   ราคาทีสุ   โกจิ  เอกกฺกิเลโสปิ   โลเก  ปจฺฉโต
นิวตฺติ  นาม     โหติ,   นานุพนฺธตีติ   อตฺโถ.   อนนฺตโคจรนฺติ:
อนนฺตารมฺมณสฺส   สพฺพญฺญุตญฺาณสฺส   วเสน   อปริยนฺตโคจรํ.
เกน  ปเทนาติ:   ยสฺส   ราคปทาทีสุ   เอกปทํปิ  นตฺถิตํ  ตุมฺเห
เกน  ปเทน  เนสฺสถ  พุทฺธสฺส  ปน  เอกปทํปิ  นตฺถิตํ  อปทํ
พุทฺธํ ตุมฺเห เกน ปเทน เนสฺสถ?
ชาลมสฺสา  อตฺถีติปิ  ชาลการิกาติปิ   ชาลูปมาติปิิ ชาลนีรูปาทีสุ
อารมฺมเณสุ   วิสตฺตตาย   วิสาหารตาย   วิสปุปฺผตาย   วิสผลตาย
วิสปริโภคตาย  วิสตฺติกา;   สา   เอวรูปา   ตณฺหา   ยสฺส   กุหิญฺจิ
ภเว   เนตุ  นตฺถิตํ  ตุมฺเห  อปทํ  พุทฺธํ  เกน  ปเทน  เนสฺสถาติ
อตฺโถ.
   
มารธีตโรปิ ตตฺเถว อนฺตรธายึสุ.
   
อิมา     ติสฺโส    มารธีตโร    อทฺทสํ    เสมฺหาทีหิ    อปลิพุทฺเธน
สุวณฺณกฺขนฺธสทิเสน อตฺตภาเวน  สมนฺนาคตาตทาปิ เม เมถุนสฺมึ
ฉนฺโท  นาโหสิ,   ตว  ปน  ธีตุ  สรีรํ  ทฺวตฺตึสาการกุณปปริปูรํ  พหิ
จิตฺโต   วิย   อสุจิฆโฏ,   สเจปิ  มม  ปาโท  อสุจิมกฺขิโต  ภเวยฺย,
อยญฺ  อุมฺมารฏฺาเน  ติฏฺเยฺยตถาปิสฺสา  สรีรํ  อหํ  ปาทํ 
ผุเสยฺยนฺติ วตฺวา อิมํ คาถมาห

"ทิสฺวาน ตณฺหํ อรติญฺ ราคํ
 นาโหสิ ฉนฺโท อปิ เมถุนสฺมึ,
 กิเมวิทํ มุตฺตกรีสปุณฺณํ,
 ปาทาปิ นํ สมฺผุสิตุ น อิจฺเฉติ.

************

๑. สี. ม. ยุ. เอตฺถนฺตเร "เตติ อตฺถิ.    
๒. ธีตราติ ยุตฺตตรํ.
๓. สี. ยุ. ยสฺส หิ ราคปทาทีสุ เอกปทมฺปิ อตฺถิ, ตํ ตุมฺเห เตน ปเทน เนสฺสถ.
๔. ยุ. ปาเทน.


 
๑๒.อตฺตวคฺควณฺณนา
๑. โพธิราชกุมารวตฺถ
๒. อุปนนฺทสกฺยปุตฺตวตฺถุ
๓. ปธานิกติสฺสตฺเถรวตฺถุ
๔. กุมารกสฺสปตฺเถรมาตุวตฺถุ
๕. มหากาลอุปาสกุวตฺถุ
๖. เทวทตฺตฺิวตฺถุ
๗. สงฺฆเภทปริสกฺกนวตฺถ
๘. กาลตฺเถรวตฺถุ
๙. จุลฺลกาลอุปาสกวตฺถุ
๑๐. อตฺตทตฺถเถรวตฺถุ
๑๓.โลกวคฺควณฺณนา
๑. ทหรภิกฺขุวตฺถุ
๒. สุทฺโธทนวตฺถุ
๓. วิปสฺสกภิกฺขุวตฺถุ
๔. อภยราชกุมารวตฺถุ
๕. สมฺมชฺชนตฺเถรวตฺถุ
๖. องฺคุลิมาลตฺเถรวตฺถุ
๗. เปสการธีตุวตฺถุ
๘. ตึสภิกฺขุวตฺถุ
๙. จิญฺจมาณวิกาวตฺถุ
๑๐. อสทิสทานวตฺถุ
๑๑. อนาถปิณฺฑิกปุตฺตกาลวตฺถุ
๑๔.พุทฺธวคฺควณฺณนา
๑. มารธีตาวตฺถุ
๒. ยมกปฺปาฏิหาริยวตฺถุ
๓. เอรกปตฺตนาคราชวตฺถุ
๔. อานนฺทตฺเถรสฺส ปญฺหวตฺถุ
๕. อนภิรตภิกฺขุวตฺถุ
๖. อคฺคิทตฺตปุโรหิตวตฺถุ
๗. อานนฺทตฺเถรสฺส ปญฺหวตฺถุ
๘. สมฺพหุลภิกฺขุวตฺถุ
๙. กสฺสปทสพลสฺส สุวณฺณเจติยวตฺถุ
๑๕.สุขวคฺควณฺณนา
๑. าตกานํ กลหวูปสมนวตฺถุ
๒. มารวตฺถุ
๓. โกสลรญฺโ ปราชยวตฺถุ
๔. อญฺตรกุลทาริกาวตฺถุ
๕. อญฺตรอุปาสกวตฺถ
๖. ปเสนทิโกสลวตฺถุ
๗. ติสฺสตฺเถรวตฺถุ
๘. สกฺกวตฺถ
๑๖.ปิยวคฺควณฺณนา
๑. ตโยปพฺพชิตวตฺถ
๒. อญฺตรกุฏุมฺพิกวตฺถ
๓. วิสาขาอุปาสิกาวตฺถ
๔. ลิจฺฉวิวตฺถ
๕. อนิตฺถิคนฺธกุมารวตฺถ
๖. อญฺตรพฺราหฺมณวตฺถ
๗. ปญฺจสตทารกวตฺถ
๘. อนาคามิตฺเถรวตฺถุ
๙. นนฺทิยวตฺถ
๑๗.โกธวคฺควณฺณนา
๑. โรหิณีขตฺติยกญฺาวตฺถ
๒. อญฺตรภิกฺขุวตฺถ
๓. อุตฺตรอุปาสิกาวตฺถุ
๔. โมคฺคลฺลานตฺเถรปญฺหวตฺถ
๕. ภิกฺขูหิ ปุฏฺปญฺหวตฺถุ
๖. ปุณฺณทาสีวตฺถ
๗. อตุลอุปาสกวตฺถุ
๘. ฉพฺพคฺคิยวตฺถ
 
เลือกเรื่องที่ต้องการ