๑๒. อตฺตวคฺควณฺณนา
๑. โพธิราชกุมารวตฺถุ. (๑๒๗)
หน้า
  ๑๒. อตฺตวคฺควณฺณนา
๑. โพธิราชกุมารวตฺถุ. (๑๒๗)
   
โพธิราชกุมารํ อารพฺภ กเถสิ.
   
        โส  กิร  ปวีตเล   อญฺเหิ  ปาสาเทหิ  อสทิสรูปํ  อากาเส
อุปฺปตมานํ  วิย   โกกนทนฺนาม   ปาสาทํ  กาเรตฺวา  วฑฺฒกึ  ปุจฺฉิ
"กึ    ตยา   อญฺตฺถาปิ   เอวรูโป   ปาสาโท   กตปุพฺโพอุทาหุ
ปมสิปฺปเมว   เต   อิทนฺติ.   "ปมสิปฺปเมว   เทวาติ  วุตฺเตโส
จินฺเตสิ   "สเจ   อยํ   อญฺสฺสาปิ   เอวรูปํ  ปาสาทํ  กริสฺสติอยํ
ปาสาโท   อนจฺฉริโย   ภวิสฺสติอิมํ  มยา  มาเรตุ  วา  หตฺถปาเท
วา สฺส   ฉินฺทิตุ   อกฺขีนิ  วา   อุปฺปาเตตุ   วฏฺฏติ,   เอวํ  อญฺสฺส
ปาสาทํ    น    กริสฺสตีติ.    โส   ตมตฺถํ   อตฺตโน   ปิยสหายกสฺส
สญฺชีวกปุตฺตสฺส  มาณวกสฺส   กเถสิ.   โส  จินฺเตสิ  "นิสฺสํสยํ  เอส
วฑฺฒกึ   นาเสสฺสติ,   อนคฺโฆ   สิปฺปิโย,   มยิ  สนฺเต  มา  นสฺสตุ,
สญฺมสฺส    ทสฺสามีติ.    โส   ตํ   อุปสงฺกมิตฺวา   "ปาสาเท   เต
กมฺมํ   นิฏฺตํ   โนติ   ปุจฺฉิตฺวา,   "นิฏฺตนฺติ  วุตฺเต,  "ราชกุมาโร
ตํ   นาเสตุกาโม,   ตสฺมา   อตฺตานํ   รกฺเขยฺยาสีติ   อาหวฑฺฒกี
"ภทฺทกนฺเต   สามิ   กตํ   มม   อาโรเจนฺเตน,   อหเมตฺถ  กตฺตพฺพํ
ชานิสฺสามีติ   วตฺวา,   "กึ   สมฺม   อมฺหากํ   ปาสาเท   เต  กมฺมํ
นิฏฺตนฺติ   ราชกุมาเรน   ปุฏฺโ,   "   ตาว   เทว  นิฏฺตํพหุ
อวสิฏฺนฺติ   อาห.   "กึ  กมฺมํ   นาม   อวสิฏฺนฺ ติ.  "ปจฺฉา  เทว
อาจิกฺขิสฺสามิ,   ทารูนิ   ตาว  อาหราเปถาติ.  "กึ  ทารูนิ  นามาติ.
"นิสฺสารานิ   สุกฺขทารูนิ   เทวาติโส  อาหราเปตฺวา  อทาสิอถ
นํ   อาห   "เทว  อิโต  ปฏฺาย  มม  สนฺติกํ  นาคนฺตพฺพํสุขุมกมฺมํ
กโรนฺตสฺส   หิ   อญฺเน  สทฺธึ  สลฺลาเป  สติ   วิกฺเขโป  โหติ,
อาหารเวลาย   ปน  เม  ภริยาว  อาหารํ  อาหริสฺสตีติราชกุมาโร
"สาธูติ   ปฏิสฺสุณิ.   โสปิ   เอกสฺมึ   คพฺเภ  นิสีทิตฺวา  ตานิ  ทารูนิ
ตจฺเฉตฺวา    อตฺตโน   ปุตฺตทารสฺส   อนฺโตนิสีทนโยคฺคํ   ครุฬสกุณํ
กตฺวา   อาหารเวลาย   [ปน]   ภริยํ   อาห   "เคเห   วิชฺชมานกํ
สพฺพํ    วิกฺกีณิตฺวา     หิรญฺสุวณฺณํ    คณฺหาหีติ.    ราชกุมาโรปิ
วฑฺฒกิสฺส   อนิกฺขมนตฺถาย  เคหํ  ปริกฺขิปาเปตฺวา   อารกฺขํ  เปสิ.
วฑฺฒกีปิ  สกุณสฺส  นิฏฺตกาเล   "อชฺช  สพฺเพปิ  ทารเก  คเหตฺวา
อาคจฺเฉยฺยาสีติ  ภริยํ  วตฺวา   ภุตฺตปาตราโส  ปุตฺตทารํ   สกุณสฺส
กุจฺฉิยํ   นิสีทาเปตฺวา   วาตปาเนน   นิกฺขมิตฺวา   ปลายิโส  เตสํ
"เทว    วฑฺฒกี    ปลายตี ติ    กนฺทนฺตานํเยว    คนฺตฺวา   หิมวนฺเต
โอตริตฺวา เอกํ นครํ มาเปตฺวา ตตฺถ กฏฺวาหนราชา นาม ชาโต.
ปาสาเท จตุชฺชาติกคนฺเธหิ ปริภณฺฑํ กตฺวา  ปมอุมฺมารโต ปฏฺาย
เจลปฏิกํ   ปตฺถริ.   โส  กิร  อปุตฺตโกตสฺมา  "สจาหํ  ปุตฺตํ  วา
ธีตรํ  วา  ลจฺฉามิสตฺถา  อิมํ  อกฺกมิสฺสตี ติ  จินฺเตตฺวา  ปตฺถริ. โส
สตฺถริ  อาคเต  สตฺถารํ  ปญฺจปฺปติฏฺเตน วนฺทิตฺวา  ปตฺตํ  คเหตฺวา
"ปวิสถ   ภนฺเตติ   อาหสตฺถา    ปาวิสิโส  ทุติยมฺปิ  ตติยมฺปิ
ยาจิ.    สตฺถา   อปฺปวิสิตฺวาว   อานนฺทตฺเถรํ   โอโลเกสิ.   เถโร
โอโลกิตสญฺาเยว  วตฺถานํ  อนกฺกมนภาวํ ตฺวา  "สํหร ราชกุมาร
ทุสฺสานิ,     ภควา  เจลปฏิกํ  อกฺกมิสฺสติปจฺฉิมํ  ชนตํ  ตถาคโต
โอโลเกตีติ   ทุสฺสานิ   สํหราเปสิ.   โส  ทุสฺสานิ  สํหริตฺวา  สตฺถารํ
อนฺโต  ปเวเสตฺวา   ยาคุขชฺชเกน   สนฺตปฺเปตฺวา  เอกมนฺตํ  นิสินฺโน
วนฺทิตฺวา  อาห "อหํ  ภนฺเต  ตุมฺหากํ อุปฏฺาโก ติกฺขตฺตุสรณํ คโต:
กุจฺฉิคโต   กิรมฺหิ  เอกวารํ  สรณํ  คโตทุติยมฺปิ ตรุณทารกกาเล,
ตติยมฺปิ   วิญฺญุภาวํ   ปตฺตกาเล;   ตสฺส   เม   กสฺมา  เจลปฏิกํ 
อกฺกมิตฺถาติ.   "กึ   ปน  ตฺวํ  กุมาร  จินฺเตตฺวา  เจลปฏิกํ  อตฺถรีติ.
"สเจ   ปุตฺตํ   วา   ธีตรํ   วา   ลจฺฉามิ,   สตฺถา  เม  เจลปฏิกํ
อกฺกมิสฺสตีติ    อิทํ    จินฺเตตฺวา   ภนฺเตติ.   "เตน าหํ   กุมาร  
อกฺกมินฺติ.  "กึ  ปนาหํ  ภนฺเต  ปุตฺตํ  วา  ธีตรํ  วา  เนว ลจฺฉามีติ.
"อาม   กุมาร าติ.   "กึการณา   ภนฺเต ติ.   "ปุริมตฺตภาเว   ชายาย
สทฺธึ    ปมาทํ   อาปนฺนตฺตาติ.   "กิสฺมึ   กาเล   ภนฺเตติ.   อถสฺส
สตฺถา อตีตํ อาหริตฺวา ทสฺเสสิ:
ปกฺขนฺทึสุ.   นาวา   สมุทฺทมชฺเฌ   ภิชฺชิ.   เทฺว   ชายปติกา   เอกํ
ผลกํ   คเหตฺวา   อนฺตรทีปกํ  ปวิสึสุเสสา  สพฺเพ  ตตฺเถว  มรึสุ.
ตสฺมึ โข  ปน  ทีปเก มหาสกุณสงฺโฆ วสติเต  อญฺํ  ขาทิตพฺพกํ
อทิสฺวา   ฉาตชฺฌตฺตา   สกุณณฺฑกานิ   องฺคาเร   ปจิตฺวา   ขาทึสุ,
เตสุ   อปฺปโหนฺเตสุ,   สกุณจฺฉาเป  คเหตฺวา  ปจิตฺวา  ขาทึสุเตสุ
อปฺปโหนฺเตสุสกุเณ คเหตฺวา ขาทึสุเอวํ  ปมวเยปิ มชฺฌิมวเยปิ
ปจฺฉิมวเยปิ  ขาทึสุเยว, เอกสฺมึปิ วเย  อปฺปมาทํ  นาปชฺชึสุ. เอโกปิ
เนสํ อปฺปมาทํ นาปชฺชิ.
กุมาร   ตทา   เอกสฺมึปิ  วเย  ภริยาย  สทฺธึ  อปฺปมาทํ  อาปชฺชิสฺส,
เอกสฺมึปิ   วเย   ปุตฺโต   วา   ธีตา  วา  อุปฺปชฺเชยฺยสเจ  ปน
โว   เอโกปิ   อปฺปมตฺโต   อภวิสฺส,   ตํ  ปฏิจฺจ  ปุตฺโต  วา  ธีตา
วา
   อุปฺปชฺชิสฺส;   กุมาร   อตฺตานํ   หิ   ปิยํ   มญฺมาเนน   ตีสุปิ
วเยสุ    อปฺปมตฺเตน    อตฺตา    รกฺขิตพฺโพ,   เอวํ   อสกฺโกนฺเตน
เอกวเยปิ รกฺขิตพฺโพเยวาติ วตฺวา คาถมาห

"อตฺตานญฺ เจ ปิยํ ชญฺา    รกฺเขยฺย นํ สุรกฺขิตํ
 ติณฺณมญฺตรํ ยามํ          ปฏิชคฺเคยฺย ปณฺฑิโตติ.

เทสนากุสลตาย จ  อิธ  ติณฺณํ วยานํ  อญฺตรํ วยํ  ยามนฺติ  กตฺวา
ทสฺเสติ.   ตสฺมา   เอวเมตฺถ   อตฺโถ   เวทิตพฺโพ   "สเจ  อตฺตานํ
ปิยํ   ชาเนยฺยรกฺเขยฺย  นํ  สุรกฺขิตํยถา  โส  สุรกฺขิโต  โหติ,
เอวนฺตํ  รกฺเขยฺยตตฺถสเจ  คิหี  สมาโน  `อตฺตานํ  รกฺขิสฺสามี ติ
อุปริ   ปาสาทตเล   สุสํวุตํ   คพฺภํ  ปวิสิตฺวา   สมฺปนฺนรกฺโข  หุตฺวา
วสนฺโตปิ;  ปพฺพชิโต  หุตฺวา  สุสํวุเต  ปิทหิตทฺวารวาตปาเน  เลเณ
วิหรนฺโตปิ   อตฺตานํ      รกฺขติเยว.   คิหี   สมาโน  ปน  ยถาพลํ
ทานสีลาทีนิ     ปุญฺานิ     กโรนฺโต,     ปพฺพชิโต     วา    ปน
วตฺตปฺปฏิวตฺตปริยตฺติมนสิกาเรสุ อุสฺสุกฺกํ อาปชฺชนฺโต อตฺตานํ รกฺขติ
นามเอวํ  ตีสุ วเยสุ  อสกฺโกนฺโต อญฺตรสฺมึปิ วเย  ปณฺฑิตปุริโส
อตฺตานํ  ปฏิชคฺคติเยว.  สเจ หิ  คิหิภูโต  ปมวเย  ขิฑฺฑาปสุตตาย
กุสลํ   กาตุ   น   สกฺโกติ.   มชฺฌิมวเย   อปฺปมตฺเตน  หุตฺวา  กุสลํ
กาตพฺพํ.   สเจ   มชฺฌิมวเย   ปุตฺตทารํ   โปเสนฺโต  กุสลํ  กาตุ 
สกฺโกติ
ปจฺฉิมวเย  กาตพฺพเมวเอวํปิ  เตน  อตฺตา  ปฏิชคฺคิโต
โหติ.   เอวํ   อกโรนฺตสฺส   ปน   อตฺตา   ปิโย   นาม    โหติ,
อปายปรายนเมว    นํ   กโรติ.   สเจ   ปน   ปพฺพชิโต   ปมวเย
สชฺฌายํ   กโรนฺโต   ธาเรนฺโต   วาเจนฺโต   วตฺตปฺปฏิวตฺตํ  กโรนฺโต
ปมาทํ อาปชฺชติมชฺฌิมวเย   อปฺปมตฺเตน   สมณธมฺโม  กาตพฺโพ.
สเจ  ปน  ปมวเย   อุคฺคหิตปริยตฺติยา  อฏฺกถาวินิจฺฉยํ  การณญฺ
ปุจฺฉนฺโต   มชฺฌิมวเย  ปมาทํ   อาปชฺชติปจฺฉิมวเย   อปฺปมตฺเตน
สมณธมฺโม   กาตพฺโพ.   เอวํปิ   เตน   อตฺตา   ปฏิชคฺคิโตว  โหติ.
เอวํ  อกโรนฺตสฺส  ปน  อตฺตา  ปิโย  นาม  โหติ, ปจฺฉานุตาเปเนว
นํ ตาเปตีติ.
   
สมฺปตฺตปริสายปิ สาตฺถิกา ธมฺมเทสนา อโหสีติ.
************

๑. สี. ยุ. กถาสลฺลปนฺตสฺส เม.


 
๑๒.อตฺตวคฺควณฺณนา
๑. โพธิราชกุมารวตฺถ
๒. อุปนนฺทสกฺยปุตฺตวตฺถุ
๓. ปธานิกติสฺสตฺเถรวตฺถุ
๔. กุมารกสฺสปตฺเถรมาตุวตฺถุ
๕. มหากาลอุปาสกุวตฺถุ
๖. เทวทตฺตฺิวตฺถุ
๗. สงฺฆเภทปริสกฺกนวตฺถ
๘. กาลตฺเถรวตฺถุ
๙. จุลฺลกาลอุปาสกวตฺถุ
๑๐. อตฺตทตฺถเถรวตฺถุ
๑๓.โลกวคฺควณฺณนา
๑. ทหรภิกฺขุวตฺถุ
๒. สุทฺโธทนวตฺถุ
๓. วิปสฺสกภิกฺขุวตฺถุ
๔. อภยราชกุมารวตฺถุ
๕. สมฺมชฺชนตฺเถรวตฺถุ
๖. องฺคุลิมาลตฺเถรวตฺถุ
๗. เปสการธีตุวตฺถุ
๘. ตึสภิกฺขุวตฺถุ
๙. จิญฺจมาณวิกาวตฺถุ
๑๐. อสทิสทานวตฺถุ
๑๑. อนาถปิณฺฑิกปุตฺตกาลวตฺถุ
๑๔.พุทฺธวคฺควณฺณนา
๑. มารธีตาวตฺถุ
๒. ยมกปฺปาฏิหาริยวตฺถุ
๓. เอรกปตฺตนาคราชวตฺถุ
๔. อานนฺทตฺเถรสฺส ปญฺหวตฺถุ
๕. อนภิรตภิกฺขุวตฺถุ
๖. อคฺคิทตฺตปุโรหิตวตฺถุ
๗. อานนฺทตฺเถรสฺส ปญฺหวตฺถุ
๘. สมฺพหุลภิกฺขุวตฺถุ
๙. กสฺสปทสพลสฺส สุวณฺณเจติยวตฺถุ
๑๕.สุขวคฺควณฺณนา
๑. าตกานํ กลหวูปสมนวตฺถุ
๒. มารวตฺถุ
๓. โกสลรญฺโ ปราชยวตฺถุ
๔. อญฺตรกุลทาริกาวตฺถุ
๕. อญฺตรอุปาสกวตฺถ
๖. ปเสนทิโกสลวตฺถุ
๗. ติสฺสตฺเถรวตฺถุ
๘. สกฺกวตฺถ
๑๖.ปิยวคฺควณฺณนา
๑. ตโยปพฺพชิตวตฺถ
๒. อญฺตรกุฏุมฺพิกวตฺถ
๓. วิสาขาอุปาสิกาวตฺถ
๔. ลิจฺฉวิวตฺถ
๕. อนิตฺถิคนฺธกุมารวตฺถ
๖. อญฺตรพฺราหฺมณวตฺถ
๗. ปญฺจสตทารกวตฺถ
๘. อนาคามิตฺเถรวตฺถุ
๙. นนฺทิยวตฺถ
๑๗.โกธวคฺควณฺณนา
๑. โรหิณีขตฺติยกญฺาวตฺถ
๒. อญฺตรภิกฺขุวตฺถ
๓. อุตฺตรอุปาสิกาวตฺถุ
๔. โมคฺคลฺลานตฺเถรปญฺหวตฺถ
๕. ภิกฺขูหิ ปุฏฺปญฺหวตฺถุ
๖. ปุณฺณทาสีวตฺถ
๗. อตุลอุปาสกวตฺถุ
๘. ฉพฺพคฺคิยวตฺถ
 
เลือกเรื่องที่ต้องการ