ปัญหา-เฉลย บาลีไวยากรณ์ พ.ศ.๒๕๒๗

ประโยค ป.ธ. ๓
ปัญหาและเฉลย บาลีไวยากรณ์
สอบ วันที่ ๒๘ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๒๗
เวลา ๑๔.๑๕ - ๑๗.๑๕ น.

๑.

จงเลือกคำในวงเล็บที่เห็นว่าถูกต้องเติมลงในช่องว่างต่อไปนี้
ก. อ อิ อุ ชื่อ..................(ทีฆะ รัสสะ)
ข. สระที่เป็นทีฆะล้วน และสระที่เป็นรัสสะมีพยัญชนะสังโยค
ขื่อ.............(ครุ ลหุ)
ค. ย ร ล ว ส ห ฬ อํ เรียกว่า ...........(วรรค อวรรค)
ฆ. อิ อี จ ฉ ช ฌ ญ ย เกิดที่..............(คอ เพดาน)
ง. พยัญชนะที่ ๑ ที่ ๒ ในวรรคทั้ง ๕ เป็น............ (โฆสะ อโฆสะ)?

๒.	อุฏฐายาสนา, ติจีวรมทาสี ตัดต่ออย่างไร ?

๓.	จงตอบคำถามต่อไปนี้ ก. สตฺถา มหาชนสฺส ธมฺมเทสนํ (เทเสติ) คำไหนเป็นการันต์ และลิงค์อะไร ? ข. ปูรณสังขยาต่างจากปกติสังขยาอย่างไร ? ค. เอกสังขยา กับเอกสัพพนาม ต่างกันอย่างไร ? ฆ. ต ศัพท์ในคำว่า อิติปิโส ภควา เป็นสัพพนามชนิดไหน ? ง. โต ตฺร ปัจจัย เป็นเครื่องหมายวิภัตติอะไร ?

๔.	ทสฺสามิ, เอหิ ประกอบด้วยเครื่องปรุงอะไร ? จงแก้คำที่เห็นว่าผิดในประโยคต่อไปนี้ ให้ถูกต้องตามหลักไวยากรณ์ ก. รูปนนฺทา สตฺถารํ โอโลกเกนฺตา สมีเป ฐิตํ อิตฺถี อทฺทส ข. สญชยสฺส ปริสา ภินฺทิ ค. เถโร ปุนปฺปุนํ ปุจฺฉิยนฺโตปิ น กเถสิ ?

๕.	จงตอบคำถามต่อไปนี้ ก. มนาปสฺสวนา (ตณฺหา) โพธิ ในคำว่า โพธิรุกฺขมูเล และ โพธิยาณตฺถาย เป็นรูป สาธนะ และปัจจัยอะไร ? จงตั้งวิเคราะห์มาดู? ข. นิกฺขนฺโต,ปิธาย ลงปัจจัยอะไร ? ในกิริยากิตก์ ?

๖.	อจฺฉราคณปริปุณโณ (ทิพฺพปฺปาสาโท) และ อโรคา ในประโยคว่า " สุขินี โหตุ สุปฺปวาสา โกฬิยธีตา อโรคา " เป็นสมาสอะไร ? จงตั้งวิเคราะห์มาดู ?

๗.	ราคาทิตัทธิต มีปัจจัยเท่าไร อะไรบ้าง ? และภาคฺยํ ในคำว่า "ภาคยํ สุขํ พลํ" ลงปัจจัยอะไร ? ในตัทธิตไหน จงตั้งวิเคราะห์มาดู ?

ให้เวลา ๓ ชั่วนาฬิกา

เอกสารอ้างอิง
	สำนักงานแม่กองบาลีสนามหลวง และคณะ. (๒๕๕๕) ปัญหาและเฉลย ประโยคบาลีสนามหลวง ชั้นประโยค ป.ธ.๓ พ.ศ.๒๕๐๐-๒๕๕๕. หน้า ๒๗๒-๒๗๔.