ชั้นประโยค ป.ธ.๓ วิชาบาลีไวยากรณ์

ประโยค ป.ธ. ๓
ปัญหาและเฉลย บาลีไวยากรณ์
สอบ วันที่ ๒ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๔๓
เวลา ๑๔.๑๕ - ๑๗.๑๕ น.

๑.	จงตอบคำถามต่อไปนี้ ก. สระ ๘ ตัว เกิดในฐานเดียวกันหรือต่างกันอย่างไร ฯ เรียกชื่อว่าอย่างไร ฯ ข. ห พยัญชนะ ในคำว่า สณฺหา เกิดในฐานไหน ฯ เพราะเหตุไร ฯ

๒.	ในนิคคหิตสนธิ จะลบนิคคหิตสนธิได้ในที่เช่นไร ฯ และจะแปลงนิคคหิต เป็น น ได้ในที่เช่นไร ฯ จงตอบพร้อมทั้งยกตัวอย่างมาประกอบดู ฯ ปมุตฺยตฺถิ, หตฺถเมวานุกนฺตติ เป็นสนธิอะไร ฯ ตัดและต่ออย่างไร ฯ

๓.

จงตอบคำถามต่อไปนี้

ก. นามศัพท์ เมื่อนำไปใช้ในข้อความทั้งปวง จะต้องทำอย่างไร ฯ

ข. ศัพท์ว่า สทฺธาย, อตฺถาย, เป็นวิภัตติอะไรบ้าง ฯ
ศัพท์ไหนเป็นลิงค์อะไร ฯ

ค. จตสฺโส สกุณา นก ๔ ตัว, ตีณิ ขนฺธา ขันธ์ ๓ ประกอบศัพท์อย่างนี้
ถูกหรือไม่ ถ้าไม่ถูกจงแก้ไขให้ถูกต้อง ฯ

ง. เพราะเหตุไร ปุริสสัพพนาม จึงแบ่งเป็นบุรุษ ๓ ฯ

จ. ภนฺเต กับ อาวุโส มีวิธีใช้ต่างกันอย่างไร ฯ

๔.	เมื่อเห็นศัพท์ที่ท่านประกอบด้วย ม วิภัตติ เช่น คจฺฉาม สังเกตอย่างไร จึงจะ รู้ว่าเป็นวัตตมานาวิภัตติ หรือ ปัญจมีวิภัตติ ฯ ปริวชฺชเย, ลชฺชเร, ปาปุณึสุ ประกอบด้วยเครื่องปรุงอะไรบ้าง ฯ

๕.	ปัจจัยกิตก์ตัวไหนบ้าง ใช้เป็นนามกิตก์ก็ได้ เป็นกิริยากิตก์ก็ได้ จงยกตัวอย่าง มาประกอบด้วย ฯ อนฺตรธาโน (มนฺโต), กจวรฉฑฺฑิกา (ทาสี), ปสาโท ลงปัจจัยอะไร ฯ เป็นรูปและสาธนะอะไร ฯ จงตั้งวิเคราะห์มาดู ฯ

๖.	ทิคุสมาส กับ ทวันทวสมาส ต่างกันอย่างไร ฯ จงตอบพร้อมทั้งยกตัวอย่าง มาประกอบด้วย ฯ สุธาปริกมฺมตา (โปกฺขรณิโย), ปญฺจวณฺณปทุมสญฺฉนฺนํ (อุทกํ) เป็นสมาสอะไร ฯ จงตั้งวิเคราะห์มาตามลำดับ ฯ

๗.	สมุหตัทธิต เป็นนามหรือเป็นคุณ ฯ ต่างจากตรัตยาทิตัทธิตอย่างไร ฯ กายิโก (อาพาโธ), พลวตี (ตณฺหา), อิทฺธิมยํ (รูปํ) ลงปัจจัยอะไร ฯ ในตัทธิตไหน ฯ จงตั้งวิเคราะห์มาดู ฯ

ให้เวลา ๓ ชั่วโมง

เอกสารอ้างอิง
	เรื่อง สอบบาลี ของบาลีสนามหลวง พ.ศ. ๒๕๔๓. หน้า
	สนามหลวงแผนกบาลี. (๒๕๔๙). ปัญหา-เฉลยประโยคบาลีสนามหลวง ประโยค ๑-๒, ประโยค ป.ธ.๓. พ.ศ.๒๕๒๙-๒๕๔๙. หจก.สตาร์กรุ้ฟ. หน้า ๕๐๒-๕๐๖.
	สำนักงานแม่กองบาลีสนามหลวง และคณะ. (๒๕๕๕) ปัญหาและเฉลย ประโยคบาลีสนามหลวง ชั้นประโยค ป.ธ.๓ พ.ศ.๒๕๐๐-๒๕๕๕. หน้า ๒๔๓-๓๔๗.