วิริยวรรค คือ หมวดความเพียร
๔๑.
โกสชฺชํ ภยโต ทิสฺวา
วิริยารมฺภญฺจ เขมโต
อารทฺธวิริยา โหถ
เอสา พุทฺธานสาสนี
.
ท่านทั้งหลายจงเห็นความเกียจคร้านเป็นภัย และเห็นการปรารภ
ความเพียรเป็นความปลอดภัย แล้วปรารภความเพียรเถิด นี้เป็น
พุทธานุศาสนี.
( พุทฺธ )
ขุ. จริยา. ๒๒/๕๙๕.
๔๒.
ตุมฺเหหิ กิจฺจํ อาตปฺปํ
อกฺขาตาโร ตถาคตา
ปฏิปนฺนา ปโมกฺขนฺติ
ฌายิโน มารพนฺธนา
.
ท่านทั้งหลายต้องทำความเพียรเอง ตถาคตเป็นแต่ผู้บอก
ผู้มีปกติเพ่งพินิจดำเนินไปแล้ว จักพ้นจากเครื่องผูกของมาร.
( พุทฺธ )
ขุ. ธ. ๒๕/๕๑.
๔๓.
นิทฺทํ ตนฺทึ วิชิมฺหิตํ
อรตึ ภตฺตสมฺมทํ
วิริเยน นํ ปณาเมตฺวา
อริยมคฺโค วิสุชฺฌติ
.
อริยมรรคย่อมบริสุทธิ์ เพราะขับไล่ความหลับ ความเกียจคร้าน
ความบิดขี้เกียจ ความไม่ยินดี และความเมาอาหารนั้นได้ด้วย
ความเพียร.
( พุทฺธ )
สํ. ส. ๑๕/๑๐.
๔๔.
โย จ วสฺสสตํ ชีเว
กุสีโต หีนวีริโย
เอกาหํ ชีวิตํ เสยฺโย
วิริยํ อารภโต ทฬฺหํ
.
ผู้ใดเกียจคร้าน มีความเพียรเลว พึงเป็นอยู่ตั้งร้อยปี แต่ผู้
ปรารภความเพียรมั่นคง มีชีวิตอยู่เพียงวันเดียว ประเสริฐกว่า
ผู้นั้น.
( พุทฺธ )
[ออกสอบ ๒๕๔๖]
ขุ. ธ. ๒๕/๓๐.
๔๕.
สพฺพทา สีลสมฺปนฺโน
ปญฺวา สุสมาหิโต
อารทฺธวิริโย ปหิตตฺโต
โอฆํ ตรติ ทุตฺตรํ
.
ผู้ถึงพร้อมด้วยศีล มีปัญญา มีใจมั่นคงดีแล้ว ปรารภความ
เพียร ตั้งตนไว้ในกาลทุกเมื่อ ย่อมข้ามโอฆะที่ข้ามได้ยาก.
( พุทฺธ )
[ออกสอบ ๒๕๕๒]
สํ. ส. ๑๕/๗๔.
พุทธศาสนสุภาษิต
๑. หมวดจิต
๒. หมวดธรรม
๓. หมวดความเพียร
๔. หมวดสามัคคี
๕. หมวดไม่ประมาท
อักษรย่อนามคัมภีร์