โลภมูลจิตดวงที่ ๑ นี้ เป็นจิตฝ่าย กามาวจรจิต
คือ จิตที่ท่องเที่ยวเกิดอยู่ในภูมิ
เป็นที่เกิดแห่งวัตถุกามและกิเลสกาม
จัดอยู่ในกลุ่ม อกุศลจิต
คือ
จิตที่มีโทษและให้ผลตรงกันข้ามกับกุศลจิต
หรือเป็นจิตที่ประกอบกับอกุศลเจตสิก
จัดเป็นจิตประเภท โลภมูลจิต คือ จิตที่เกิดขึ้นโดยมีโลภเจตสิกเป็นมูลเป็นประธาน
มีชื่อเฉพาะคือ โลภมูลจิต ดวงที่ ๑
มีลักษณะเฉพาะ คือ
โสมนสฺสสหคตํ ทิฏฺฐิคตสมฺปยุตฺตํ อสงฺขาริกํ
หมายถึง จิตที่เกิดขึ้นโดยไม่มีสิ่งเร้ามากระตุ้น
พร้อมด้วยความดีใจ
ประกอบด้วย
ความเห็นผิด
มีเจตสิกเข้าประกอบ ๑๙ ดวง ได้แก่ อัญญสมานเจตสิก ๑๓ อกุศลเจตสิก ๖
จำแนกโดยเภทนัยได้ ๙ นัย คือ
๑. โดยชาติเภทนัย เป็นอกุศลชาติ
๒. โดยภูมิเภทนัย เป็นกามภูมิ
๓. โดยโสภณเภทนัย เป็นอโสภณ
๔. โดยโลกเภทนัย เป็นโลกียะ
๕. โดยเหตุเภทนัย เป็นสเหตุกะ
๖. โดยฌานเภทนัย เป็นอฌาน
๗. โดยเวทนาเภทนัย เป็นโสมนัสสหคตเวทนา
๘. โดยสัมปโยคเภทนัย เป็นสัมปยุตตจิต
๙. โดยสังขารเภทนัย เป็นอสังขาริก
|